دکتر رضا رجبی، عضو هیأت علمی دانشکده علوم ورزش و تندرستی دانشگاه تهران در یک پروژه تحقیقی مشترک با پژوهشگران دانشگاه تربیت بدنی یوزف پیوسودسکی ورشو، تأثیر مثبت استراحت فعال بر کمردرد و ناراحتی اسکلتی-عضلانی ناشی از نشستن طولانی‌مدت را مورد بررسی قرار دادند.

دکتر رجبی درباره این پژوهش گفت: «در این مطالعه اثربخشی یک مداخله تمرینی ۸ هفته‌ای، شامل کشش فعال عضلات همسترینگ، تمرینات ثبات‌دهنده عضلات مرکزی بدن و آموزش حفظ وضعیت خنثی ستون فقرات کمری، در کاهش کمردرد غیراختصاصی (nonspecific low back pain) و اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از نشستن طولانی‌مدت دانشجویان بررسی شد.»

وی افزود: «شرکت‌کنندگان در این پژوهش، دانشجویان ۱۸ تا ۲۵ ساله از دانشگاه ورزش ورشو بودند که به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی (کشش همسترینگ) و کنترل (فقط آموزش) تقسیم شدند. معیار‌های اصلی سنجش شامل شدت درد، کمر درد، و ناتوانی عملکردی بود. مقایسه‌های پس از مداخله نشان داد که این متغیر‌ها در گروه آزمایشی، نسبت به وضعیت اولیه، کاهش قابل‌توجهی یافته است، درحالی‌که در گروه کنترل تغییر معناداری مشاهده نشد.»

استاد دانشگاه تهران در ادامه گفت: «این یافته‌ها حاکی از اهمیت مداخلات ورزشی هدف‌مند در مدیریت و پیشگیری از کمردرد در دانشجویان کم‌تحرک است. توصیه‌های ورزشی و ارگونومیک شامل کشش فعال عضلات همسترینگ، تمرینات ثبات‌دهنده عضلات مرکزی بدن و آموزش حفظ وضعیت خنثی ستون فقرات کمری در هنگام نشستن بر روی صندلی می‌تواند در پیشگیری، مدیریت و درمان درد‌های ناحیه کمر ناشی از نشستن‌های طولانی‌مدت، شبیه آنچه که در کلاس‌های درس دانش‌آموزان و دانشجویان اتفاق می‌افتد، مفید باشد.»

دکتر رجبی درباره مفهوم استراحت فعال توضیح داد: «به‌عنوان مثال فرد از حالت نشسته از روی صندلی در حالت ایستاده قرار گرفته و ستون فقرات خود را به‌صورت صاف و کشیده قرار می‌دهد. سپس به دفعات دست‌ها را بالای سر، یا کنار بدن و یا پشت گردن قلاب می‌کند و به مدت ۳۰ ثانیه عضلات آن نواحی را کشش می‌دهد. پس از آن برای ۳۰ ثانیه مجدداً بر روی صندلی نشسته و در حالت نشسته سعی می‌کند که ستون فقرات خود را به طور صاف و کشیده نگه دارد نه خمیده و کج. در مرحله بعد به حالت ایستاده قرار گرفته و ضمن تکرار مراحل قبل مجدداً بر روی صندلی می‌نشیند و این بار ضمن حفظ آناتومی نرمال ستون فقرات، به‌صورت متناوب به طرفین خم و راست می‌شود. این‌گونه استراحت فعال می‌تواند، علاوه بر دانشجویان و دانش‌آموزان، برای افرادی که بنا بر الزامات شغلی بیشتر در حالت نشسته قرار دارند، نیز مفید باشد و به پیشگیری یا تسکین کمردرد کمک کند.»

یافته‌های این پژوهش در قالب سه مقاله در نشریه Journal of Clinical Medicine به چاپ رسیده و از طریق پیوند‌های زیر، دست‌یافتنی است:

منبع: دانشگاه تهران