یا آگهی ببین یا ۷۰‌ درصد بیشتر پول بده!

باشگاه خبرنگاران جوان - برای اولین‌بار حدود یک سال و نیم قبل بود که آگهی‌های بازرگانی میان‌برنامه به محصولات پلتفرم‌های اشتراکی نمایش خانگی راه یافتند. پیش از آن تنها پلتفرم‌هایی آگهی پخش می‌کردند که از کاربران هزینه‌ای بابت اشتراک نمی‌گرفتند و محتوا را رایگان در اختیار می‌گذاشتند. این وضعیت در نهایت نقدهای زیادی را متوجه پلتفرم‌ها کرد و کاربران با انتشار پست‌هایی در شبکه‌های اجتماعی نارضایتی خود را نسبت به خریداری اشتراک و تماشای آگهی به طور هم‌زمان نشان دادند. این نارضایتی کار را به جایی رساند که حتی عده‌ای از تماشاگران اعلام می‌کردند از خرید اشتراک این پلتفرم‌ها دست کشیده‌اند و محصولات نمایش خانگی را به‌صورت قاچاق تماشا می‌کنند. 

آگهی روی آگهی آمد

تماشای قاچاق محصولات البته غیرقانونی و غیرشرعی بود اما چندان عجیب نبود؛ چراکه آگهی‌های میان‌برنامه، به تبلیغات درون‌برنامه اضافه شده بود. از شهریورماه ۱۴۰۲ و با شروع پخش فصل دوم سریال «زخم کاری»، بیلبوردهای نمایش‌داده‌شده درون سریال‌ها با محتوای تبلیغاتی همراه بود و گاه حتی با سیگار یا نوشیدنی انرژی‌زای در دست شخصیت‌ها به تبلیغات می‌پرداخت. در موردی بسیار عجیب، حتی یکی از سکانس‌های سریال «گناه فرشته» به نمایش گشت‌وگذار تبلیغاتی کاراکترها در یک کتاب‌فروشی اختصاص یافت که تماشاگران را عصبانی کرد. این موارد بود که باعث شد نمایش انواع و اقسام آگهی در محصولات پلتفرمی، بیشتر به چشم آید. به یاد بیاوریم آگهی‌های ابتدای هر قسمت سریال یا برنامه که از سال‌ها قبل به روالی عادی تبدیل شده بود. در واقع تماشاگران سریال‌ها چند نوع آگهی می‌دیدند: آگهی ابتدای برنامه، میان‌برنامه و بیلبوردی درون‌برنامه! حجم آگهی‌ها هم کم نبود. 

نتفلیکس و رفقا چه می‌کنند؟ 

موارد یادشده درباره حجم بالای آگهی‌های محصولات پلتفرم‌ها را به افزایش قیمت چندباره اشتراک این سریال‌ها اضافه کنید تا علت گله و شکایت تماشاگران روشن شود. نکته مهم دیگر آن بود که هیچ‌کدام از پلتفرم‌های وی‌اودی، آن‌قدر به کاربر خود احترام نمی‌گذاشتند که او را در تماشای آگهی مخیر کنند؛ یعنی هیچ پلتفرمی پلن اشتراک بدون آگهی و دارای آگهی را به شکل جداگانه نمی‌فروخت. این در حالی است که این اتفاق در پلتفرم‌های بین‌المللی بسیار رایج است و اغلب پلتفرم‌ها چنین امکانی در اختیار مشترکان خود قرار می‌دهند. به‌عبارت‌دیگر، در اغلب پلتفرم‌های شاخص و شناخته‌شده پلن‌های اشتراکی دارای آگهی ارزان‌تر وجود دارد. مثلاً پلتفرم اچ‌بی‌او مکس برای پلن پایه آگهی‌دار، ماهانه ۱۰ دلار دریافت می‌کند و برای پلن استاندارد بدون آگهی، ماهانه ۱۷ دلار. این پلتفرم یک پلن پیشرفته‌تر (پرمیوم) نیز با هزینه اشتراک ماهانه ۲۱ دلاری دارد که کیفیت بالاتر، محتوای قابل‌دانلود بیشتر و بعضی امکانات دیگر را برای تماشاگر فراهم می‌کند. نتفلیکس پلن دارای آگهی را ماهانه ۸ دلار، پلن استاندارد بدون آگهی را ماهانه ۱۸ دلار و پلن پیشرفته‌تر را ماهانه ۲۵ دلار می‌فروشد. دیزنی‌پلاس اما دو پلن اشتراکی پایه دارای آگهی ۱۰ دلاره و پلن اشتراکی پرمیوم بدون آگهی ۱۶ دلاره دارد. درعین‌حال در بازار پلتفرم‌ها سرویسی مثل اپل تی‌وی پلاس نیز یافت می‌شود که هیچ‌گونه آگهی بازرگانی نمایش نمی‌دهد، اما پیش‌ازاین اعلام کرده که ممکن است در آینده پلن‌های دارای آگهی نیز معرفی کند. در واقع این تفاوت مدل‌های بیزینس این سرویس‌هاست که باعث می‌شود پلن‌های مختلف را با امکانات و هزینه‌های متفاوت عرضه کنند و روند ثابتی وجود ندارد، اگرچه می‌توان در اغلب سرویس‌ها پلن اشتراکی دارای آگهی مشاهده کرد؛ چراکه بسیاری از کاربران به علت قدرت خرید متفاوت امکان پرداخت ماهانه بیش از ۱۰-۱۲ دلار را ندارند و لاجرم باید تماشای آگهی را تحمل کنند.

اولین پلن اشتراکی ایرانی

در روزهای اخیر یک پلتفرم که فعلاً سهم بیشتری از بازار وی‌اودی ایران را نسبت به رقبا در اختیار دارد، برای نخستین‌بار پلن اشتراکی بدون آگهی را معرفی کرده که می‌تواند معادلات تماشای آگهی و خریداری اشتراک را در کشورمان وارد مرحله‌ای جدید و متفاوت کند. این پلتفرم که از اواخر سال ۱۴۰۳ هزینه اشتراک ماهانه را به نزدیکی ۲۰۰ هزار تومان (دقیقاً ۱۹۸ هزار تومان) رساند، در روزهای اخیر پلن ماهانه ۳۳۸ هزار تومانی بدون آگهی را معرفی کرده که ۷۱ درصد گران‌تر از پلن دارای تبلیغات است؛ تفاوت قیمتی که در اچ‌بی‌او مکس ۷۰ درصد، در نتفلیکس ۱۲۵ درصد و در دیزنی‌پلاس ۶۰ درصد تعیین شده است. جالب آن که در پلن‌های ۶ و ۱۲ ماهه دارای آگهی، امکان پرداخت قسطی وجود دارد، ولی هیچ‌کدام از پلن‌های بدون آگهی، چنین امکانی ندارند و کاربران باید هزینه این پلن‌ها را نقداً پرداخت کنند. 

احتمال تسری به باقی پلتفرم‌ها

یک پلتفرم از روز نخست راه‌اندازی، در بخش «درباره ما» نوشته بود: «ما با ارائه دو مدل تماشای متفاوت، نیازهای همه کاربران را برآورده می‌کنیم. شما می‌توانید در این پلتفرم محتوای موردعلاقه‌تان را به‌صورت رایگان و در ازای مشاهده تبلیغات تماشا کنید یا با خرید اشتراک پلاس، از تجربه‌ای بدون تبلیغ و وقفه لذت ببرید.» به‌هرحال در حدود ۲ ماهی که از انتشار نخستین محصولات این پلتفرم گذشته، هنوز پلن «پلاس» معرفی نشده و فعلاً همه‌چیز در این پلتفرم رایگان است. گویی از نظر مدیران این سرویس، این پلتفرم هنوز به‌اندازه‌ای جای پایش را در بازار وی‌اودی سفت نکرده که از کاربران خود اشتراک هم مطالبه کند. در عین‌حال می‌توان پیش‌بینی کرد که در آینده سایر سرویس‌های وی‌اودی ایرانی نیز این ایده را پیاده کنند.

منبع: فرهیختگان