در این یادداشت به قلم حسین مسرت آمده است: یزد، همان شهری است است که در سده ششم قمری دارالکتب( کتابخانه) مسجد جامع کبیر را داشته است و در سده های پس از آن بویژه سده های هفتم و هشتم که سپاه خونریز مغول قصد نابودی دانشمندان را داشت و آن ها به یزد پناه آوردند؛



حدود 50 مدرسه علمی و دینی در این شهر بنیان شد که هرکدام هم کتابخانه ای خوب داشتند و یکی از نامی ترین آن ها کتابخانه مدرسه رکنیّه با سه هزار جلد کتاب بود.( کتابخانه وزیری یزد که اکنون شهره آفاق است 4600 جلد کتاب خطّی دارد) از این رو در آن عهد، یزد افزون بر دارالعباده ، به دارالعلم نیز شهره شد.



در ادامه آمده است: یزد، همان شهری است است که بواسطه وجود صدها اثر ارزنده تاریخی و معماری که ده ها اثر آن اکنون در فهرست آثار ملّی ایران به ثبت رسیده ،به عنوان دومین شهر تاریخی جهان شناخته شده و نخستین شهر خشت خام جهانش می خوانند و قرار است در سال آینده در فهرست شهرهای تاریخی یونسکو به ثبت برسد.



این مطلب می افزاید: شهری با ده ها آب انبار ،مدرسه ،مسجد، حسینیه، تکیه، کاروانسرا، باغ، کوچه و خانه به اندازه ای که بسیاری از شهرها آرزو دارند با داشتن ده اثر از آن به گذشته‌ی تاریخی خویش ببالند.



در ادامه این یادداشت آمده است: یزد، همان شهری است که اکنون کتابخانه های بزرگ وارزشمندی دارد که باعث اعتلا و شکوفایی دانش و فرهنگ و هنر یزد هستند و آن را در ردیف چهارمین استان کشور از لحاظ تعداد نسخه‌ی خطی قرار داده است که در این میان، کتابخانه‌ی وزیری با دارا بودن 220 هزار جلد کتاب چاپی، 6 هزار جلد کتاب چاپ سنگی و 4600 جلد کتاب خطّی نفیس و ارزنده در صدر آن قرار دارد و دیگر کتابخانه‌ی الغدیر با 200 هزار جلد کتاب نفیس با ساختمان آبرومند که جلوه ای دیگر به فرهنگ یزد داده است.



در ادامه می خوانیم: یزد، همان شهری است که نوجوان و جوانانش به دلیل دارا بودن هوش و نبوغ فراوان، 21 سال است بر صدر قبولی های دانشگاه های کشور می نشینند و ارج می بینند.



یزد، همان شهری است که به همّت نویسندگان واهل قلم آن در شمار استان هایی است که از لحاظ آمار نشر و پژوهش رتبه‌ی خوبی در بین استان های کشور دارد .



یزد، همان شهری است که مردمانش در گفتار و کردار صادق هستند و آیین های چند هزار ساله در آن با اندک دگرگونی برگزار می شود؛ زبانش اصیل و نزدیک به زبان کهن ایرانیان است.



و یزد، همان شهری است که شایستگی داشتن عنوان پایتخت کتاب ایران را داراست زیرا که مردمش دل در گرو کتاب و اندیشه نهاده اند. ک/1



1968/8068