نگاهی به جایگاه فرهنگ در توافقنامه ایران و روسیه

توافقنامه مشارکت جامع راهبردی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در تمامی عرصه‌ها از جمله با تأکید بر حوزه‌های علمی، رسانه‌ای، فرهنگی-هنری و زبانی، جمعه ۲۸ دی ۱۴۰۳ به امضاء رؤسای جمهور دو کشور رسید. در این توافقنامه علاوه بر اختصاص پنج ماده به موضوع‌های فرهنگی، حمایت از ترویج زبان‌های دو کشور برای آشنایی و ترغیب توسعه ارتباطات مردمان ایران و روسیه مورد تأکید قرار گرفته است.

همچنین با اشاره مستقیم به موافقتنامه تاسیس و چارچوب فعالیت مراکز فرهنگی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه در ۲۴ فروردین ۱۴۰۰، لزوم تامین شرایط مساعد برای فعالیت مرکز فرهنگی ایران در مسکو و مرکز فرهنگی روسیه در تهران، ذکر شده است.

ماده ۳۰ و مواد ۳۲ تا ۳۵ توافقنامه در این رابطه به شرح زیر است:

ماده ۳۰،

۱. طرف‌های متعهد به توسعه و تقویت روابط بلندمدت و سازنده در زمینه‌های تحصیلات عالی، علوم، فناوری و نوآوری، مبادرت خواهند نمود، پروژه‌های علمی و فنی مشترک را اجرا خواهند کرد و برقراری و توسعه تماس‌های مستقیم بین مؤسسات آموزشی و علمی علاقه‌مند طرف‌های متعهد را تشویق خواهند کرد.

۲. طرف‌های متعهد به توسعه مشارکت مستقیم میان موسسات آموزشی و علمی تحصیلات عالی علاقه‌مند از جمله در خصوص تدوین و اجرای برنامه‌ها و پروژه‌های مشترک علمی، فنی و تحقیقاتی، تبادل کارکنان علمی و آموزشی و دانشجویان، اطلاعات علمی و فنی، ادبیات علمی، نشریات ادواری و کتابشناسی‌ها، مساعدت خواهند نمود.

۳. طرف‌های متعهد تبادل تجربه و اطلاعات در خصوص مسایل مربوط به تنظیم مقررات قانونی در زمینه فعالیت‌های علمی، فنی و نوآورانه، سازماندهی و برگزاری همایش‌ها، هم‌نشست‌ها، گردهمایی‌ها، نمایشگاه‌ها و سایر رویداد‌های علمی و مشترک، را تسهیل خواهند نمود.

۴. طرف‌های متعهد یادگیری زبان‌های رسمی، مطالعه ادبیات، تاریخ و فرهنگ طرف متعهد دیگر را در مؤسسات تحصیلات عالی خود حمایت خواهند نمود.

۵. طرف‌های متعهد به ادامه تحصیل شهروندان خود در مؤسسات آموزشی طرف متعهد دیگر کمک خواهند کرد.

ماده ۳۲

طرف‌های متعهد روابط بین رسانه‌های جمعی و نیز در زمینه‌هایی مانند چاپ و نشر، ترویج ادبیات فارسی و روسی و گسترش روابط اجتماعی-فرهنگی، علمی و اقتصادی را از طریق تشویق آشنایی و ارتباطات متقابل بین مردم جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، تقویت خواهند کرد.

ماده ۳۳

طرف‌های متعهد رسانه‌های جمعی خود را به همکاری گسترده جهت افزایش آگاهی عمومی و حمایت از انتشار آزادانه اطلاعات، به منظور مقابله مشترک با اخبار کذب و تبلیغات منفی علیه جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه و مقابله با پخش اطلاعات جعلی دارای اهمیت عمومی که منافع و امنیت ملی هر یک از طرف‌های متعهد را تهدید می‌کند، و همچنین سایر اشکال سوء استفاده رسانه‌ای، تشویق خواهند کرد.

ماده ۳۴،

۱. طرف‌های متعهد توسعه تعامل بیشتر در حوزه فرهنگ و هنر از جمله از طریق برگزاری رویداد‌های فرهنگی متقابل و تشویق ارتباط مستقیم بین مؤسسات فرهنگی خود با هدف حفظ گفت‌و‌گو، تعمیق همکاری فرهنگی و اجرای پروژه‌های مشترک، با اهداف آموزشی و فرهنگی، را ترویج خواهند داد.

۲. طرفﻫﺎی متعهد آشنایی مردم جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه با فرهنگ و سنت‌های یکدیگر را تسهیل، یادگیری زبان‌های رسمی آنها (فارسی و روسی) را تشویق، و ارتباط بین ﻣﺆسسات آموزشی از جمله تبادل تجربیات میان اساتید زبان‌های فارسی و روسی، دانش‌افزایی و بازآموزی آنها، تدوین مواد آموزشی برای فراگیری زبان‌های فارسی و روسی به عنوان زبان‌های خارجی با در نظر گرفتن ویژگی‌های ملی را ترغیب خواهند نمود و همچنین ارتباط میان اصحاب ادب، هنر و موسیقی را تشویق خواهند کرد.

۳. طرف‌های متعهد شرایط مساعدی را برای فعالیت مرکز فرهنگی ایران در مسکو و مرکز فرهنگی روسیه در تهران، بر اساس موافقتنامه تأسیس و چارچوب فعالیت مراکز فرهنگی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه مورخ ۲۴ فروردین ۱۴۰۰ هجری شمسی (برابر با ۱۳ آوریل ۲۰۲۱ میلادی) فراهم خواهند ساخت.

ماده ۳۵

طرفﻫﺎی متعهد از همکاریﻫﺎی گسترده در بخشﻫﺎی دولتی و خصوصی در زمینهﻫﺎی ترویج میراث فرهنگی، گردشگری، هنر‌ها و صنایع دستی به منظور افزایش آگاهی مردم نسبت به غنای اجتماعی-فرهنگی و جاذبهﻫﺎی مختلف گردشگری جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه حمایت نموده و ارتباط مستقیم میان سازمانﻫﺎی گردشگری خود را ترغیب خواهند کرد.

توافقنامه جامع راهبردی ایران و روسیه در جریان سفر مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران به روسیه از سوی رؤسای جمهور دو کشور در کرملین به امضا رسید. این توافقنامه مبتنی بر توسعه روابط دوجانبه در عرصه‌های مختلف و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و به شکلی متوازن بر اساس منافع دو طرف و نیاز‌های متقابل تنظیم شده است.

منبع: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی