کشف میلیون‌ها اجرام بین ستاره‌ای پنهان در منظومه شمسی

باشگاه خبرنگاران جوان - مواد میان‌ستاره‌ای یا بین ستاره‌ای متعددی در منظومه شمسی ما کشف شده است، اما دانشمندان هنوز در حال تحقیق برای تعیین منشأ آنها و چگونگی رسیدن آنها به اینجا هستند. آنها سامانه جدیدی را برای شبیه‌سازی فعالیت میان‌ستاره‌ای میان منظومه شمسی ما و در نزدیکی «منظومه آلفا قنطورس» (Alpha Centauri) ساخته‌اند.

به نقل از اس‌تی‌دی، یک مطالعه جدید از محققان «دانشگاه وسترن» (Western) به سرپرستی اخترفیزیکدانان؛ «کول گرگ» (Cole Gregg) و «پاول ویگرت» (Paul Wiegert)، به «منظومه آلفا قنطورس» به عنوان منبعی امیدوارکننده اشاره می‌کنند. این منظومه، نزدیکترین منظومه ستاره‌ای به منظومه ماست.

این پژوهش دلایل قانع‌کننده‌ای را بیان می‌کند که چرا «منظومه آلفا قنطورس» یک عنصر کلیدی برای تحقیقات بیشتر است.

اجرام میان‌ستاره‌ای چیستند؟

اجرام بین ستاره‌ای مواد نجومی مانند سیارک‌ها یا دنباله‌دار‌ها هستند. آنها از نظر گرانشی به ستاره‌ای متصل نیستند و می‌توانند از منظومه‌های خورشیدی دیگر آمده باشند و در اثر برخورد یا توسط گرانش سیاره یا ستاره‌ای دیگر به فضای بین ستاره‌ای پرتاب شده باشند.

«گرگ» دارای مدرک دکترا در فیزیک و نجوم، یک نسخه رایانه‌ای برای مطالعه منظومه شمسی ما، «آلفا قنطورس» و فعالیت بین ستاره‌ای میان این دو در کنار هم در منظومه شمسی ساخت.

وی با استفاده از فیزیک حاکم بر منظومه شمسی تک خورشیدی ما، فعالیت بین ستاره‌ای را در «آلفا قنطورس» که یک منظومه با سه خورشید است، شبیه‌سازی کرد.

چگونه آلفا قنطورس ممکن است اجرام را به مسیر منظومه ما بفرستد؟

«گرگ» می‌گوید: ما از منظومه شمسی خودمان اطلاعات زیادی داریم. ما می‌دانیم که سیارات غول‌پیکر باعث کمی هرج و مرج در فضا می‌شوند. آنها می‌توانند مدار‌ها را مختل کنند و کمی سرعت اجرام را افزایش دهند. این تنها چیزی است که اجرام برای خارج شدن از نیروی گرانشی خورشید نیاز دارند.

وی افزود: در این سامانه، ما فرض کردیم «آلفا قنطورس» مشابه با منظومه شمسی ما عمل می‌کند. ما سناریو‌های متعددی با سرعت پرتاب مختلف را شبیه‌سازی کردیم تا تخمین بزنیم که چه تعداد اجرام دنباله‌دار و سیارک ممکن است از «منظومه آلفا قنطورس» خارج شوند.

اگر «گرگ» و «ویگرت» درست بگویند، بنابراین «آلفا قنطورس» مواد را با سرعتی قابل مقایسه با منظومه شمسی خودمان پرتاب می‌کند و طبق تخمین آنها در حدود یک میلیون جرم بین‌ستاره‌ای با قطر بزرگ‌تر از ۱۰۰ متر از این منظومه سه‌ستاره‌ای در «ابر اورت» (Oort Cloud) وجود دارند.

«ابر اورت» مکانی حاوی اجرام یخی، اغلب دنباله‌دار‌ها است که منظومه شمسی ما را احاطه کرده است. «ابر اورت» نام مکانی است که خیلی از دنباله‌دار‌ها از آن سرچشمه می‌گیرند و برابر این نظریه علمی در فاصله ۵۰ هزار واحد نجومی (تقریباً یک سال نوری) از خورشید قرار دارد.

این عدد با نزدیک‌تر شدن «آلفا قنطورس» به منظومه شمسی رو به افزایش است و نزدیک‌ترین برخورد آن در حدود ۲۸ هزار سال آینده پیش‌بینی می‌شود.

«ویگرت»، استاد فیزیک و نجوم که بیش از ۸۰ «ریزسیاره» از جمله سیارک‌ها و دیگر اجرام نزدیک به زمین را کشف کرده است، می‌گوید: با فرض اینکه «آلفا قنطورس» در حال پرتاب مواد است که باید باشد، دلایل زیادی وجود دارد که انتظار داشته باشیم برخی از آن مواد به مسیر منظومه ما راه پیدا کنند.

ریزسیاره (Minor planet) به آن دسته از اجرام نجومی گفته می‌شود که به‌طور مشخص یک دنباله‌دار نیستند، همچنین از نظر اندازه نیز یک سیاره نیستند، ولی دارای مدار مستقیم و واضحی به دور خورشید یا ستاره منظومه خود هستند.

«رابرت وریک» (Robert Weryk)، دانشمند دانشگاه «وسترن»، اولین جرم بین‌ستاره‌ای تایید شده موسوم به «اوموآموآ» (Oumuamua) را با استفاده از تلسکوپ «Pan-STARRS» در «رصدخانه هالیکالا» (Haleakalā) در هاوایی در ۱۹ اکتبر سال ۲۰۱۷ کشف کرد.

«اوموآموا» یک جرم میان ستاره‌ای کوچک و سرخ است که طول آن بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ متر تخمین زده می‌شود و عرض و ضخامت آن بین ۳۵ تا ۱۶۷ متر تخمین زده می‌شود.

آیا دلیلی برای نگرانی وجود دارد؟

سامانه جدید فعالیت بین ستاره‌ای پیش‌بینی می‌کند که هر سال ۱۰ شهاب که از «آلفا قنطورس» سرچشمه می‌گیرند، ممکن است وارد جو زمین شوند. اندازه این شهاب‌های فرضی بیشتر از ۱۰۰ میکرومتر نخواهد بود و هیچ نگرانی از بابت آنها وجود ندارد.

«ویگرت» می‌گوید: اگر نتایج ما از این سامانه درست باشند، هیچ دلیلی برای هشدار وجود ندارد، زیرا حتی با وجود احتمالی این اجرام در منظومه شمسی ما، آنها فقط بخش کوچکی از تمام سیارک‌ها و اجرام دیگر را تشکیل می‌دهند.

در واقع طبق این سامانه، از یک تریلیون شهاب سنگی که به زمین برخورد می‌کند، تنها یک مورد ممکن است متعلق به «آلفا قنطورس» باشد.

«گرگ» می‌گوید: در طول تاریخ نجوم، هر بار که به یک منظومه نگاه می‌کنیم، آن را به عنوان یک منظومه منفرد در نظر می‌گیریم. ابتدا فکر می‌کردیم زمین مرکز همه چیز است و سپس متوجه شدیم که بخشی از منظومه شمسی بزرگتری هستیم، سپس متوجه شدیم که بخشی از کهکشان راه شیری هستیم.

وی افزود: کهکشان تنها مجموعه‌ای از همه این منظومه‌های ستاره‌ای منفرد نیست، بلکه باید آنها را به عنوان یک سامانه به هم پیوسته مورد مطالعه قرار داد. سامانه‌ای که همه این مواد بین ستاره‌ای را در میان ستارگان به اشتراک می‌گذارد.

این مطالعه در مجله علمی Planetary منتشر شده است.

منبع: ایسنا