گامی رو به جلو برای مقابله با تغییر اقلیم

باشگاه خبرنگاران جوان ـ متن یادداشت شینا انصاری معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با عنوان «گامی رو به جلو برای مقابله با تغییر اقلیم» به شرح زیر است:

«برنامه مدیریت تغییرات اقلیمی کشور» هفته گذشته به تصویب دولت رسید. این مصوبه از یک سو برنامه‌ای برای افزایش سازگاری و تاب‌آوری اقتصاد کشور با آثار پدیده تغییر اقلیم و از سوی دیگر کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای، به ویژه در حوزه‌هایی که همراستایی با موضوعاتی همچون افزایش بهره‌وری انرژی و کاهش ناترازی انرژی دارد، است. در حال حاضر «تغییر اقلیم» به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های محیط زیستی در سطح جهان به شمار می‌آید و پیامد‌های آن در حوزه‌های وسیعی همچون آب، کشاورزی، بهداشت، بیابان‌زایی، آلودگی هوا، انرژی و... مشاهده می‌شود.

متأسفانه کشور ما نیز به دلیل موقعیت جغرافیایی آن، در زمره کشور‌هایی است که تاثیرپذیری بالایی را از پیامد‌های تغییر اقلیم تجربه کرده‌اند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به کاهش ۴۰ درصدی میزان بارش‌ها در کشور و افزایش مصرف انرژی بر اثر افزایش دما اشاره کرد. برای مقابله با پدیده تغییر اقلیم، تدوین یک راهبرد و برنامه جامع و ملی، نه یک انتخاب که یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. این راهبرد به کشور اجازه می‌دهد به جای واکنش انفعالی به پیامد‌های تغییر اقلیم، به صورت فعالانه و برنامه‌ریزی شده عمل کند. چنین برنامه‌ای با تعیین اهداف مشخص برای سازگاری با آثار تغییر اقلیم، توسعه اقتصاد سبز و صنعت کم‌کربن چارچوبی هماهنگ برای تمام بخش‌ها ایجاد می‌کند. تدوین و اجرای برنامه گامی ضروری برای مدیریت بهینه منابع، جذب سرمایه‌گذاری در فناوریی‌های پاک، ایجاد تاب‌آوری در اقتصاد و در نهایت، تضمین توسعه پایدار و امنیت ملی در بلندمدت می‌شود.

لازم به اشاره است که اقداماتی همچون توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، کاهش فلرینگ، اسقاط ناوگان فرسوده و برقی‌سازی ناوگان حمل و نقل از مهم‌ترین موارد در دست اقدام کشور در یک سال گذشته بوده که کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را به همراه دارد. برنامه مدیریت تغییرات اقلیمی در سه محور توسعه اقتصاد سبز و صنعت کم‌کربن، تقویت سازگاری و کاهش آسیب‌های ناشی از تغییر اقلیم (در بخش‌های آب، کشاورزی، بهداشت و محیط زیست) و ارتقای هماهنگی و انسجام سازمانی داخلی و تقویت دیپلماسی محیط زیست با هدف ظرفیت‌سازی و انتقال فناوری‌های اقلیمی تهیه شده است.

کاهش مخاطرات کمی و کیفی آب دریا‌های کشور ناشی از تغییر اقلیم، تقویت تاب‌آوری مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست و بهسازی بوم سازگان تخریب شده ناشی از این پدیده از محور‌های ارتقای سازگاری بخش محیط زیست کشور در مواجهه با آثار تغییر اقلیم است. از ظرفیت‌های دیگر این برنامه، پیش‌بینی سازوکار «بازار داوطلبانه ملی کربن» است. اقدامات مالیات کربن توسط اتحادیه اروپا و دیگر کشور‌های جهان، حاکی از تغییر در رویکرد این کشور‌ها بر واردات محصولات پرکربن به داخل مرز‌های خود است که تحت عنوان تعرفه‌های زیست محیطی، توان رقابتی و حاشیه سود محصولات صادراتی کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد و منجر به کاهش ارزآوری به کشور می‌شود.

بنابراین صنایع صادراتی انرژی‌بر در کشور، در صورت عدم جبران میزان انتشار گاز‌های گلخانه‌ای خارج از حد استاندارد از طریق خرید گواهی کربن، آسیب خواهند دید. یکی از اقدامات مقابله‌ای موثر داخلی برای کاهش انتشار، بازار کربن و راه‌اندازی نظام MRV ملی مطابق با استاندارد‌های بین‌المللی است که با جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نه تنها انگیزه‌های اقتصادی برای کاهش انتشار و کاهش مصرف انرژی فراهم می‌کند، بلکه باعث نوآوری در فناوری و حفظ محیط زیست از جمله کاهش آلاینده‌های محلی و کاهش مصرف انرژی می‌شود.

امید است با همکاری کلیه دستگاه‌ها برای پیشبرد اجرای این برنامه، علاوه بر اقدامات اساسی به منظور افزایش سازگاری با پیامد‌های تغییر اقلیم، از جمله در بخش‌های آب، کشاورزی، انرژی و...، شاهد توسعه اقدامات مرتبط با کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای در کشور باشیم که علاوه بر آثار مثبت در سطح جهانی، می‌تواند آثار قابل ملاحظه‌ای در چالش‌های مهم کشور از جمله کاهش ناترازی انرژی و آلودگی هوا داشته باشد.