عارف: فرهنگستان علوم برای رفع مشکلات کشور به دولت فتوا دهد

محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور در نشست هیئت امنای فرهنگستان علوم که صبح امروز (پنجشنبه) برگزار شد، اظهار کرد: ستاد انقلاب فرهنگی و وزارت علوم داشتیم همچنین دانشگاه‌ها برقرار بودند، اما خلاء وجود یک مرجع علمی برای کشور احساس می‌شد و این‌طور بود که فرهنگستان‌ها ایجاد شد، از ابتدا این راهبرد مطرح بود که فرهنگستان‌ها نه دانشگاه هستند و نه پژوهشگاه و البته در بلوک شرق فرهنگستان‌ها تربیت کننده دانش آموختگان کارشناسی ارشد و دکترا بودند.

وی افزود: متأسفانه گاهی فراموش می‌کنیم که فرهنگستان‌ها دانشگاه و یا پژوهشگاه نیستند و اموری که در آنها مطرح می‌شود مواردی است که می‌توان آنها را در پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها انجام داد و تقاضا دارم نگاه راهبردی علمی به فرهنگستان‌ها داشته باشیم تا دولت مشکلاتش را در فرهنگستان‌ها مطرح کند.

معاون اول رئیس جمهور همچنین بیان کرد: وقتی دولت مشکلاتش را با فرهنگستان‌ها مطرح کند منتظر می‌ماند ببیند آن فرهنگستان برایش چه فتوایی صادر می‌کند. فرهنگستان نباید به دنبال این باشد که تصمیم آن اجرایی می‌شود یا خیر بلکه از این منظر نگاه کند که برای حل مشکل کشور فتوایی داده است. حداقل در دولت چهاردهم که دولت وفاق ملی است این نگاه را به فرهنگستان داریم.

مقدمه سیاست‌های کلی نظام می‌تواند در فرهنگستان مطرح شود

معاون اول رئیس جمهور یادآور شد: مقدمه سیاست‌های کلی و کلان کشور که در اصل ۱۱۰ قانون اساسی به آنها به عنوان بالاترین جایگاه اشاره شده است مقام معظم رهبری آنها را تصویب می‌کنند. مقدمه این سیاست‌ها باید در فرهنگستان مطرح شود، در بسیاری از کشور‌ها به اعضای فرهنگستان مصونیت می‌دهند و دائمی بودن این اعضا -پیشبرد راهبرد‌های کشور مفید است- و این مهم است که کسی با آنها کاری نداشته باشد و استقلال رأی داشته باشند و دغدغه ملی و دغدغه انقلاب باشد و نظرشان را بگویند.

عارف تصریح کرد: متأسفانه گاهی با ملاحظه کاری‌های رو‌به‌رو هستیم و نباید این ملاحظات در فرهنگستان احساس شود. انتظار ما این است که فرهنگستان‌ها برای چالش‌های اصلی کشور دقیق‌تر و جدی‌تر توجه داشته باشند شرایط کشور طوری است که اگر نخبه‌ترین افراد را هم در دستگاه‌های اجرایی بگذاریم نمی‌توانند بنشینند و وظایف خود را انجام دهند.

وی که در نشست هیئت امنای فرهنگستان علوم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سخن می‌گفت، افزود: اگر فکر کنید وزیر فرهنگ می‌تواند بنشیند و مسائل فرهنگ کشور را دقیق بررسی کند، تقریباً امکان‌پذیر نیست بلکه نیاز به مشاوران مستشاران امینی دارد که به نسبت به مسائل کشور توجیه باشند. مزیت انسانی مزیت نسبی کشور ما است اتکا آن می‌توانیم راهبرد‌های نظام را اجرایی کنیم.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اینکه انفال درآمد دولت نیست ادامه داد: متأسفانه نگاهی که نسبت به انفال وجود داشته است این است که آنها درآمد دولت هستند و ما این نگاه را نداریم بلکه انفال متعلق به نسل‌های آینده نیز هست. فرهنگستان این مزیت را دارد که به زبده‌ترین نیرو‌های انسانی مجهز است این مهم است که نسبت به نیاز‌های کشور چگونه از نیرو‌های خود کمک می‌گیرند.

عارف رصد علمی علمی توسط فرهنگستان علوم اشاره کرد و گفت: اگر فرهنگستان در این جایگاه خود را قرار دهد خواهی دید که دولت‌ها نیز موظف به اجرای نظر فرهنگستان خواهند بود؛ و در این شرایط مطالبه عمومی مردم به خبرنگاران به جای سوال‌های سطحی تحقق نظر‌های فرهنگستان از سوی دولت‌ها خواهد بود.

وی به بحران آب در پرداخت و گفت: هیچگاه کشور ما به این اندازه دچار بحران آب نبود و منابع آبی در دسترس تهران پاسخگوی ۷ یا ۸ میلیون نفری است در حالی که با جمعیت ۱۳ تا ۱۴ میلیون نفری مواجه هستیم. همینطور مسائل محیط زیست و معضل آلودگی هوا و این سوال مهم که باید با اینها چه کار کنیم؟ به مرور داریم به آلوده بودن هوا و تعطیلی مدارس عادت می‌کنیم.

کشور در ۱۰ سال گذشته بهره‌وری منفی داشته است

معاون رئیس جمهور به موضوع بهره‌وری ۲.۸ واحدی در برنامه هفتم توسعه اشاره و عنوان کرد: ۳۵ درصد از رشد ۸ درصدی باید نتیجه بهره‌وری در کشور باشد و عذرخواهم که بگویم روند در ۱۰ سال گذشته در کشور ما منفی بوده است.

عارف در بخشی از سخنانش با تاکید بر اینکه تکلیف برنامه توسعه تکلیف ملی و وظیفه اجراییات بر عهده همه ما است، تا به اعضای هیئت امنای فرهنگستان علوم گفت: شما هم مانند دولت موظف هستید تحقق برنامه هفتم توسعه کار بکنید همینطور کارشناسان نیز تکلیف دارند تا کمک کنند شیب بهره‌وری مثبت شود تا بتوانیم به رشد ۸ درصد برسیم.

دولت پیمانکار خوبی نیست باید همه اقتصاد در دست بخش خصوصی باشد

معاون اول رئیس جمهور با یادآوری اینکه امروز ثابت شده است دولت پیمانکار خوبی نیست و نیاز به مشارکت بخش خصوصی داریم، افزود: دولت باید تسهیلگر باشد و بخش خصوصی باید کاملاً در اقتصاد کشور حاکمیت کند، باید چه کار کنیم که این اتفاق بیفتد معمولاً قوانین ما انشا‌های قشنگ و زیبایی است و به همین صورت آئین نامه‌ها گاهی برای ویترین خوب هستند، اما آیا با این قوانین آئین‌نامه‌ها می‌توانیم مشکلات را حل کنیم هرچند که مشکلات ما مباحث جدی است و نیاز داریم کار علمی صورت دهیم تا بخش خصوصی میدان‌دار باشد.

عارف به تغییر اقلیم و انتشار گاز‌های گلخانه‌ای که از ابتدا بخشی از مباحث سیاسی بودند، پرداخت و یادآور شد: این موضوع مربوط به کشور‌های در حال توسعه و پیشرفت است که برای آنها مطرح کرده‌اند و یک روز دیگر گرم شدن کره زمین را می‌گویند و من نمی‌گویم که اینها وجود ندارد همزمان که یک جایی از کره زمین یخچال‌ها در حال آب شدن بود جای دیگری یخچال‌های جدیدی ایجاد می‌شد پس از آن گوگرد زدایی و حالا کربن‌زدایی را مطرح می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: کربن زدایی راهبرد‌های کشور‌های غربی است که برای ۵ تا ۱۰ سال آینده نفت ندارند و می‌خواهند کشور‌هایی که نفت دارند را فلج کنند. برنامه آنها این است که کشتی‌هایی را که سوخت گوگردی دارند را در کشورشان راه ندهند. ظاهر این موارد محیط زیستی و بسیار زیبا است، اما پشت آنها اهداف دیگری است و ما چقدر روی این مسائل کار کرده‌ایم؟

معاون اول رئیس جمهور با طرح این موضوع که من خودم بار‌ها مسئله گرم شدن زمین را در فرهنگستان مطرح کردم، اما هیچ اتفاقی نیفتاده است، این سوال را مطرح کرد و گفت: چرا ما تسلیم هستیم؟ اینکه یک کنوانسیون ملی در فلان جا و در پاریس مطرح شده و ما باید به آن عمل کنیم. اینکه آیا این موارد را تأیید کنیم یا نه و آلترناتیو چه است و چه چیزی درست است، باید برای آنها آماده شویم.

مهمترین راهبرد دولت توسعه سیاست‌های دریامحور است

عارف به منطقه مکران اشاره کرد و گفت: مهمترین راهبرد دولت چهاردهم در راستای توسعه سیاست‌های دریامحور است که از آن غفلت کرده‌ایم و بخش مهمی از این غفلت را متوجه فرهنگستان‌ها می‌دانم. چرا کشوری که بیش از ۴۵۰۰ کیلومتر مرز دریایی دارد و ظرفیت دریا‌های متصل به کشورمان در شمال و جنوب استفاده نکرده‌ایم. در ۴۰ سال گذشته نسبت به این موضوعات فرهنگستان‌ها در کجا موضع‌گیری کردند؟ و حالا که به سیاست تبدیل شده است فرهنگستان‌ها چه برنامه‌ای می‌خواهند داشته باشند؟

وی در همین رابطه گفت: برنامه‌هایی که دولت برای مکران و توسعه آن دارد درست است؟ توسعه مکران نباید سلیقه یک دولت ۴ ساله باشد باید یک نهادی که دائمی و با ثبات است نظر دهد، این نهاد ثابت که تحت تأثیر به جای دولت‌ها با تغییر تفکر سیاسی حاکم بر دولت‌ها تغییر نمی‌کند فرهنگستان‌ها هستند و باید در این رابطه نظر دهد. در سیاست‌های دریامحور چه کار‌هایی باید پیش ببریم.

معاون اول رئیس جمهور تاکید کرد: نمی‌خواهم زحمات فرهنگستان‌ها را زیر سوال ببرم، اما باید خروجی فرهنگستان‌ها را بررسی کنیم که آیا کار‌هایی که انجام داده‌اند را دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها نیز می‌توانستند انجام دهند یا خیر؟ اگر دانشگاه‌ها می‌توانستند وظیفه‌ای را انجام دهند آن کار کار فرهنگستان نبوده است.

آب مورد نیاز پایتخت سیاسی کشور تأمین نمی‌شود

عارف همچنین اظهار کرد: موضوع مرکز سیاسی کشور در رسانه‌ها مطرح شده بسیاری استقبال کردند یا نقد کردند و از آنها تشکر می‌کنم؛ عده‌ای می‌گویند در تهران بمانیم یا نه؟ تحت چه شرایطی تهران می‌تواند مرکز سیاسی کشور باشد؟ اگر نمی‌تواند بالاجبار باید منتقل شود، اما به کجا؟ یکی از پیشنهاد‌های مطرح شده مکران است. فاصله با یک دید کلاسیک قدیمی که رفتن به مرز‌ها خیانت است، زیرا صدام پالایشگاه آبادان را مورد اصابت موشک قرار داده بود. فکر می‌کنند حالا عهد بوق است که جنگ‌ها به آن صورت باشد.

وی افزود: اینکه در ۴۰۰ کیلومتری مرز شما در ارتفاع ۵۰ هزار پایی حمله کنند وجود ندارد و اینطور نیست که با تفنگ برنو از مرز داخل کشور شوند. مسائلی که در گذشته مطرح بود امروز مطرح نیست. پایتخت سیاسی از پایتخت تجاری جدایی ناپذیرند.

عارف اظهار کرد: در ایران به طور طبیعی مرکز سیاسی مرکز تجاری نیز می‌شود حالا آب مورد نیازی که مرکز سیاسی کشور نیاز دارد را نمی‌توانیم تأمین کنیم، خیلی از کشور‌ها مرکز سیاسی و تجاری خود را جدا کرده‌اند و در ایران هر جا مرکز سیاسی باشد به زودی مرکز تجاری می‌شود و نمی‌توانیم بگوییم که تهران پایتخت تجاری باشد و یک شهر کوچک پایتخت سیاسی شود، اما در اروپا و آمریکا به این صورت است.

وی همچنین گفت: آیا رفتن به بنادر جنوب به عنوان پایتخت درست است یا خیر و اگر درست نیست کجا برویم؟ حالا شورا‌هایی بر روی این موضوع کار می‌کنند و فرهنگستان‌ها نیز می‌توانند کار کنند، فرهنگستان‌ها رشته‌ای نیستند بلکه راهبردی هستند و افراد آنها که نگاه راهبردی کلان دارند ۱۵ نفر هستند و قرار است در سطح کلان و راهبردی کار کنند و مسیر و راهبرد آینده و علم کشور را بگویند.

معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر اینکه باید دولت با فرهنگستان‌ها ارتباط تنگاتنگی داشته باشد، گفت: واقعیت این است که فرهنگستان‌ها شورای مشترکی با دولت تشکیل دهند.

منبع: مهر