ترامپ با وعده‌های تحقق‌نیافته صلح در اوکراین و غزه، با چالش هسته‌ای ایران مواجه است
باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - درحالی که وعده‌های انتخاباتی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا برای برقراری سریع صلح در غزه و اوکراین محقق نشده، رئیس‌جمهور آمریکا اینک با چالش دیگری مواجه است که به همان اندازه دشوار به نظر می‌رسد: مهار برنامه هسته‌ای فزاینده ایران.
دولت ترامپ دور دوم مذاکرات با ایران را روز شنبه در رم برنامه‌ریزی کرده است - گفت‌و‌گو‌هایی که تا چندی پیش، پس از سال‌ها تنش از زمان خروج آمریکا از برجام در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ و اعمال سیاست «حداکثر فشار» از طریق تحریم‌های فلج‌کننده، غیرممکن به نظر می‌رسید.
اگرچه پس از دیدار هفته گذشته در عمان که دو طرف آن را مثبت ارزیابی کردند، امکان پیشرفت کاملاً منتفی نیست، اما مذاکره‌کنندگان انتظارات از دستیابی سریع به توافق در این مناقشه چنددهه‌ای را کاهش داده‌اند.
چشم‌انداز مبهم توافق
به گفته یک منبع مطلع از جلسه سه‌شنبه کاخ سفید، مشاوران ترامپ بر سر عناصر یک توافق هسته‌ای احتمالی در مراحل بسیار اولیه بحث می‌کنند. دو منبع آشنا با روند فکری کاخ سفید نیز از امکان دستیابی به یک توافق موقت پیش از حصول تفاهم نهایی خبر دادند.
تهدید‌های مکرر ترامپ برای بمباران تاسیسات هسته‌ای ایران در صورت عدم حصول توافق، بر تنش‌های منطقه‌ای پیرامون این تلاش دیپلماتیک افزوده است. این امر می‌تواند به معنای ورود آمریکا به یک درگیری جدید در خاورمیانه توسط ترامپ باشد - رئیس‌جمهوری که در سخنرانی تحلیف ۲۰ ژانویه خود وعده داد «صلح‌آفرین» باشد.
ترامپ روز پنجشنبه تاکید کرد عجله‌ای برای حمله به ایران ندارد و مذاکره را گزینه نخست خود می‌داند: «اگر گزینه دومی وجود داشته باشد، فکر می‌کنم برای ایران بسیار بد خواهد بود. به نظر من ایران مایل به گفت‌وگوست. امیدوارم چنین باشد. اگر چنین کنند، برایشان بسیار خوب خواهد بود.»
کارزار دیپلماتیک غیرمتعارف
سرپرست تیم مذاکره آمریکا استیو ویتکاف، دوست ترامپ و سرمایه‌گذار املاک، بدون سابقه دیپلماتیک است که برخی تحلیلگران او را «فرستاده همه‌کاره» دولت خوانده‌اند. او علاوه بر مسئولیت مذاکره با ایران، ماموریت یافته به جنگ‌های غزه و اوکراین نیز پایان دهد.
در مقابل او عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران و مذاکره‌کننده‌ای زیرک قرار دارد که برخی دیپلمات‌های غربی نگران سوءاستفاده او از فقدان تخصص ویتکاف هستند.
جاناتان پانیکوف، تحلیلگر سابق اطلاعاتی آمریکا در امور خاورمیانه، درباره ماموریت ویتکاف می‌گوید: «همزمانی مسئولیت‌های غزه، اوکراین و ایران از نظر توان مدیریتی برای هرکس چالش‌برانگیز خواهد بود. اما این موضوع به ویژه در مورد ایران با توجه به جزئیات فنی، سابقه تاریخی، ملاحظات ژئوپلیتیک منطقه‌ای و پیچیدگی‌های گسترده‌تر، مصداق بیشتری دارد.»
اظهارات اخیر ویتکاف بر ابهامات درباره هدف نهایی ترامپ در قبال ایران افزوده است. او در روز‌های اخیر گاه به نظر می‌رسید از خواسته قبلی ترامپ برای برچیدن کامل برنامه هسته‌ای عقب‌نشینی کرده و گاه بر حذف کامل غنی‌سازی تاکید کرده است.
در پاسخ، عراقچی روز چهارشنبه تاکید کرد: «اصل غنی‌سازی قابل مذاکره نیست.»
واکنش‌های منطقه‌ای
اسرائیل که از تصمیم ترامپ برای مذاکره با ایران غافلگیر شده، خواستار توافقی مشابه معاهده ۲۰۰۳ لیبی شده است - توافقی که بعید است تهران بپذیرد. کشور‌های خلیج فارس نیز با وجود امیدواری به تداوم مذاکرات، نگران حاشیه‌نشینی در این روند هستند.
برخی تحلیلگران معتقدند با وجود موانع جدی پیش روی توافق با ایران، احتمال موفقیت ترامپ در این زمینه شاید بیش از تحقق صلح پایدار در غزه و اوکراین باشد. به گفته لورا بلومنفلد، تحلیلگر خاورمیانه در دانشگاه جانز هاپکینز، «آمریکا به عنوان طرف توافق هسته‌ای می‌تواند تا حدی کنترل اوضاع را در دست بگیرد. هر دو طرف آماده و مشتاق کاهش تنش‌های هسته‌ای هستند.»
منبع: رویترز
12179838
مهمترین اخبار بین‌الملل
