برای نخستین بار در جهان از‌ام‌آرآی برای درمان آریتمی پیچیده قلبی استفاده شد

این دستاورد جهانی، گامی بزرگ به سوی استفاده از iMRI به عنوان یک گزینه درمانی جایگزین برای این نوع آریتمی ها محسوب می شود.

مرکز پزشکی دانشگاه آمستردام(Amsterdam UMC) برای نخستین بار در جهان با موفقیت از اسکنر امآرآی مداخله ای (Interventional MRI یا iMRI جهت انجام آبلیشن قلبی (Cardiac Ablation) در یک بیمار مبتلا به آریتمی بطنی(Ventricular Arrhythmia) استفاده کرده است.

اگرچه ام‌آرآی به طور سنتی برای تشخیص به کار می رود، اما استفاده از آن در اقدامات مداخله ای قلبی رو به افزایش است، چرا که این فناوری تصویربرداری دقیقتری از ساختارهای قلب فراهم می کند.

مرکز پزشکی دانشگاه آمستردام سابقه ای طولانی در توسعه مداخلات قلبی با هدایت ام‌آرآی دارد و تاکنون چندین نوآوری مهم در این زمینه ثبت کرده است.

پروفسور کور آلارت (Cor Allaart)، متخصص الکتروفیزیولوژی و فوق تخصص قلب در این مرکز، می گوید: حال بیمار خوب است؛ روند عمل طبق برنامه پیش رفت و آریتمی به طور کامل برطرف شد. از اینکه پس از سالها آمادگی، به مرحله ای رسیدیم که اولین مرکز در جهان هستیم که توانستیم آریتمی های پیچیده قلبی را در درون یک اسکنر MRI درمان کنیم، بسیار مفتخریم.

در آریتمی بطنی، بطن های قلب بیش ازحد سریع یا نامنظم می تپند، که منجر به علائم متعددی در بیماران می شود. این اختلال می تواند خطرناک و تهدیدکننده زندگی باشد، چرا که ممکن است به فیبریلاسیون بطنی (Ventricular Fibrillation) و در نتیجه به ایست قلبی ناگهانی منجر شود.

دکتر مارکو گوتّه (Marco Götte) متخصص تصویربرداری قلبی و مسئول پروژه ام‌آرآی مداخله ای در Amsterdam UMC می گوید: «در طول فرآیند آبلیشن، تصاویر ام‌آرآی دید بسیار بهتری از آناتومی قلب و ابزارهای مورد استفاده ارائه می دهند و همچنین امکان مشاهده تغییرات اعمال شده بر بافت قلبی را در همان حین فراهم می کنند.

برخلاف تصاویر اشعه ایکس، ام‌آرآی می تواند کل ناحیه اطراف قلب (شامل رگهای خونی و دریچه ها) را نیز به تصویر بکشد. همچنین در طول عمل، می توان به صورت زنده اثر درمان را بر بافت میوکارد (Myocardial Tissue )مشاهده کرد.

دکتر گوتّه در ادامه توضیح می دهد: «در سالهای اخیر، ما به تدریج دنیای تصویربرداری ام‌آرآی قلبی و اقدامات مداخله ای قلب را به هم پیوند دادیم. این فرایند نیازمند نوآوری های فنی، آموزش های گسترده و تطبیق روشهای سنتی درمانی بود. به عنوان آخرین مرحله پیش از این عمل، یک هفته به آمریکا سفر کردیم و روی قلب خوک تمرین کردیم تا آمادگی کامل داشته باشیم. این نوآوری تنها در تکنولوژی نبود، بلکه شامل روش کار و همکاری بین تخصصی میان متخصص مداخله ای قلب، متخصص تصویربرداری، و همچنین دپارتمان های قلب، رادیولوژی و پزشکی هسته ای، بیهوشی و فناوری پزشکی نیز می شد. تنها با همکاری چندرشته ای و تیمی فوق العاده، توانستیم این دستاورد را محقق کنیم.»

مرکز قلب جدید Amsterdam UMC که در حال ساخت است، به یک اتاق کاتتریزاسیون قلبی(Cardiac Catheterisation Room) مجهز به ام‌آرآی اختصاصی نیز مجهز خواهد شد تا توسعه و بهینه سازی این روش نوآورانه ادامه یابد.

پروفسور آلارت می گوید: «ما معتقدیم استفاده نوآورانه از ام‌آرآی در مداخلات قلبی، آینده درمان های قلبی است. درمان یک بیمار با آریتمی پیچیده، هدف دیرینه ما بود، اما اکنون به دنبال دستیابی به گام بعدی هستیم مثل نمونه برداری های هدایت شده (MRI-Guided Biopsies).

چالش آهن ربای غول پیکر

استفاده نوآورانه از ام‌آرآی در درمان های قلبی مدت هاست در مرکز توجه Amsterdam UMC قرار دارد. یکی از چالش های اصلی در این زمینه، ناسازگاری بسیاری از تجهیزات پزشکی با محیط MRI است. به همین دلیل، این مرکز به همراه شرکای صنعتی خود شامل شرکت های، Siemens Healthineers

Imricor و MiRTLE Medical، در جهت سازگار کردن تجهیزات گام برداشته است.

دکتر گوتّه می گوید: «معمولاً تجهیزات مورد استفاده در آبلیشن از فلزی ساخته شده اند، اما MRI در واقع یک آهن ربای بسیار بزرگ و قوی است. بنابراین مجبور شدیم همه چیز را از کاتترها گرفته تا مانیتورها، سیستم های ارتباطی، و حتی طراحی سیستم نوار قلب ۱۲ لیدی سازگار با - ( MRI MRI Lead ECG System-۱۲ Compatible) از نو طراحی کنیم. با این دستاورد، نقش پیشگامانه خود را بار دیگر تثبیت کردیم.»

منبع: معاونت علمی ریاست جمهوری