آمریکا رقابت برای مریخ را واگذار کرد؛ چین اولین کشوری که خاک مریخ را به زمین می‌آورد

باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطمه کربلایی- رقابت آمریکا و چین برای بازگرداندن خاک مریخ به زمین یکی از مهم‌ترین رقابت‌های فضایی در دهه‌ی اخیر به شمار می‌رود. این رقابت نه‌تنها بُعد علمی دارد، بلکه از نظر سیاسی، فناوری و اعتبار بین‌المللی نیز بسیار حائز اهمیت است.

یکی از اهداف بلندمدت برنامه‌های فضایی آمریکا و چین، جمع‌آوری و انتقال نمونه‌های خاک و سنگ از سطح مریخ به زمین است. این نمونه‌ها می‌توانند اطلاعات بی‌سابقه‌ای درباره‌ی تاریخ زمین‌شناسی مریخ و حتی احتمال وجود حیات در گذشته‌ی این سیاره ارائه دهند.

براساس گزارشاتی که اخیرا منتشر شده، کاخ سفید پیشنهاد داده است که بودجه برنامه Mars Sample Return ناسا که با هدف بازگرداندن نمونه‌هایی از خاک مریخ به زمین طراحی شده بود، حذف شود. این تصمیم که به دلیل افزایش هزینه‌ها و تأخیر‌های مکرر اتخاذ شده، عملاً رهبری در این حوزه را به چین واگذار می‌کند. در حالی که ایالات متحده برنامه خود را متوقف می‌کند، مأموریت «تیان‌وِن-۳» چین برای پرتاب در سال ۲۰۲۸ آماده می‌شود و قصد دارد تا سال ۲۰۳۱ حدود ۶۰۰ گرم از خاک مریخ را به زمین منتقل کند.

نگرانی جامعه علمی از لغو پروژه ناسا

لغو برنامه Mars Sample Return باعث نگرانی گسترده در میان دانشمندان شده است. نمونه‌هایی که توسط مریخ‌نورد Perseverance جمع‌آوری شده‌اند، می‌توانند اطلاعات بسیار ارزشمندی درباره زمین‌شناسی مریخ و حتی نشانه‌هایی از حیات احتمالی در گذشته این سیاره فراهم کنند. تأخیر در دستیابی به این داده‌ها می‌تواند روند پیشرفت علمی در این حوزه را به‌شدت کند کند.

پیامد‌های ژئوپلیتیک و تغییر اولویت‌ها در سیاست فضایی آمریکا

این تصمیم همچنین نشانه‌ای از تغییر در اولویت‌های سیاست فضایی آمریکا به شمار می‌رود و در عین حال بر نقش فزاینده چین در عرصه فضا تأکید دارد. در حالی که ایالات متحده با محدودیت‌های بودجه‌ای مواجه است، چین با سرعت برنامه‌های فضایی خود از جمله پروژه بازگرداندن نمونه خاک از مریخ و همچنین برنامه اعزام فضانوردان (تایکو نوردها) به ماه را توسعه می‌دهد.

کارشناسان هشدار می‌دهند که لغو پروژه بازگرداندن نمونه‌های مریخ می‌تواند باعث شود شرکای بین‌المللی آمریکا، از جمله آژانس فضایی اروپا، در همکاری‌های آینده خود با ناسا تجدید نظر کنند و این مسئله ممکن است به تضعیف رهبری آمریکا در حوزه فضا منجر شود.