موضع مرموز مقتدی صدر، السودانی را به دوره دوم حکومت می‌رساند؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ مینا عظیمی - مقتدی صدر، رهبر جریان صدر عراق موضعی متناقض و مبهم در قبال انتخابات پیش رو اتخاذ کرده است. او در دو نوبت از هواداران خود از جمله جناح مسلح «سرایا السلام» خواسته بود که اطلاعات رای‌دهی خود را به‌روز کنند تا حق رای محفوظ بماند. 

اما متعاقبا در ماه جولای، تحریم انتخابات پارلمانی ۱۱ نوامبر را اعلام و بر آن تاکید کرد. این موضع دوپهلو باعث شده است که تحلیلگران سیاسی آن را نوعی «تلویح به مشارکت تنبیهی» بدانند؛ به این معنا که ممکن است صدر در لحظات آخر از حامیان خود بخواهد برای ترجیح یک کفه سیاسی بر کفه دیگر، به‌صورت گسترده در رای‌گیری شرکت کنند. ابهام اصلی این است که آیا تحریم فقط شامل نامزدی است یا شامل رای دادن نیز می‌شود.

تاثیر قانون انتخابات و غیاب صدر بر آرایش سیاسی بغداد

انتخابات پارلمانی آتی، دو ویژگی مشترک با انتخابات مجالس استانی دسامبر ۲۰۲۳ دارد: اول، قانون ثابت انتخابات که بر اساس استان به‌عنوان یک حوزه انتخابیه واحد و با سیستم احتساب «سَنْتْ لیگو» عمل می‌کند و دوم، غیاب مقتدی صدر از صحنه رقابت رسمی.

برآورد‌ها با مقایسه نتایج مجلس استان بغداد (با مشارکت ۷۹۵،۰۵۴ رای‌دهنده در ۲۰۲۳) نشان می‌دهد که در صورت تکرار همین آرای فرقه‌ای، سهم شیعیان از ۳۱ کرسی در شورای استان به ۳۹ کرسی در پارلمان ملی (از ۶۹ کرسی بغداد) خواهد رسید، اما به‌طور قابل توجهی قوای سنی نیز جایگاه خود را تقویت کرده و سهمی ۲۸ کرسی در پارلمان را به دست خواهند آورد که نشان‌دهنده افزایش سهم آنان نسبت به دوره قبلی است.

 برتری احتمالی ائتلاف «التنمیة والإعمار» به رهبری السودانی

با در نظر گرفتن محبوبیت تاریخی نخست‌وزیران وقت (مانند نوری المالکی در ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ و حیدر العبادی در ۲۰۱۸)، پیش‌بینی می‌شود که ائتلاف «التنمیة والإعمار» به رهبری محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر کنونی عراق، بالاترین میزان آراء را کسب کند.

نکته کلیدی این است که در صورت پایین ماندن نرخ مشارکت (مشابه انتخابات ۲۰۲۱)، آرای سودانی به ضرر رقبای سنتی او در میان قوای شیعی، از جمله «ائتلاف دولة القانون» و «تحالف قوی الدولة»، تمام خواهد شد. این ائتلاف، با جذب نمایندگانی از فهرست‌های دیگر که دارای پایگاه رای هستند، احتمالا بزرگترین ضربه را به بدنه رای مشترک قوای سنتی شیعه وارد می‌کند.

چشم‌انداز آینده سودانی و چالش‌های پیش رو

با توجه به عوامل ذکر شده، فراکسیون السودانی بیشترین شانس را برای پیشتازی در انتخابات آتی دارد و کرسی‌هایی که به دست خواهد آورد، ابزار او برای تضمین دوره دوم نخست وزیری خواهد بود.

با این حال، مسیر آسانی در پیش نیست؛ چالش‌هایی مانند انشقاق‌های داخلی ناشی از رقابت شدید میان نامزد‌های لیست او (مشابه آنچه برای ایاد علاوی و العبادی رخ داد) و همچنین اقدامات جسورانه در سیاست خارجی (مانند دیدار با ابومحمد الجولانی، رئیس انتقالی سوریه و سرکرده تحریرالشام، که مورد استقبال طیف‌های گسترده عراقی نیست) می‌تواند به موقعیت او آسیب بزند.

 با این وجود، حتی در صورت عدم کسب دوره دوم، السودانی با این فراکسیون قدرتمند، همچنان یک رهبر تاثیرگذار در «چارچوب هماهنگی» خواهد ماند و دست کم در تعیین جانشین خود نقش کلیدی خواهد داشت.

منبع: الاخبار