با انصراف جو بایدن از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا اکنون حزب دموکرات باید نامزد جایگزینی برای رقابت با ترامپ انتخاب کند. وضعیت جسمی بایدن شانس رقابت دموکرات‌ها با جمهوری‌خواهان را تا حد زیادی پایین آورده بود، اما جایگزینی او نیز ممکن است برای پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات آتی کافی به نظر نرسد. هنوز اگرچه جایگزینی کامالا هریس قطعی نیست؛ چراکه او باید در رقابت با سایر گزینه‌ها سربلند بیرون بیاید و بیشترین رای را از اعضای حزب دموکرات جذب کند، با وجود این بد نیست با مرور سوابق محتمل‌ترین گزینه دموکرات‌ها و مواضعی که در مورد مسائل مرتبط با ایران اتخاذ کرده در مورد رویکرد‌هایی که ممکن است به برنامه آتی کاخ سفید تبدیل شوند کمی شفافیت به وجود بیاید. 

خیز خانم دادستان به‌سمت ثبت یک رکورد جدید

کامالا دوی هریس در ۲۰ اکتبر ۱۹۶۴ در اوکلند کالیفرنیا در خانواده‌ای مهاجر به دنیا آمد. مادرش شیامالا گوپالان برای تحصیل در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی از هند به آمریکا مهاجرت کرده بود. او درنهایت موفق به دریافت مدرک دکترا شد و به یک محقق مشهور سرطان سینه تبدیل شد. پدر جامائیکایی او، دونالد هریس نیز برای تحصیل در رشته اقتصاد در دانشگاه کالیفرنیا به برکلی مهاجرت کرد. او مدرک دکترا گرفت و استاد اقتصاد در دانشگاه استنفورد شد. 

پدر و مادر هریس با حضور در یک کلیسای آفریقایی آمریکایی در اوکلند و همچنین در یک معبد هندو با یکدیگر ازدواج کردند. هریس از دوران کودکی و در تمام دوران بزرگسالی با خانواده خود در هند و جامائیکا ارتباط نزدیکی داشته و اعلام کرده به‌شدت تحت‌تاثیر پدربزرگ مادری‌اش است. فردی که یک کارمند دولتی هندی معتقد به دموکراسی و حقوق زنان بوده است. والدین هریس زمانی که او هفت ساله بود طلاق گرفتند و او همراه مادر و خواهرش به کبک نقل‌مکان کرد و تا زمانی که به دانشگاه رفت در آنجا ماند. 

در سال ۱۹۸۲، هریس در دانشگاه هاروارد در واشنگتن دی‌سی، مراحل اولیه کارش آغاز شد. او برای سناتور کالیفرنیا آلن کرانستون کارآموزی کرد. ریاست انجمن اقتصاد را برعهده گرفت و با مدرک علوم سیاسی و اقتصاد فارغ‌التحصیل شد، سپس به دانشکده حقوق در دانشگاه کالیفرنیا رفت و در آنجا به‌عنوان رئیس انجمن دانشجویان حقوق سیاه‌پوست فعالیت کرد و در سال ۱۹۹۰ رسما وکیل شد. 

هریس کار خود را به‌عنوان معاون دادستان در شهرستان آلامدا، کالیفرنیا آغاز کرد. در سال ۲۰۰۲، او برای پذیرفتن سمت دادستانی منطقه سانفرانسیسکو نامزد شد و متعهد شد هرگز به‌دنبال مجازات اعدام نباشد. او کمپین قدرتمندی را اجرا کرد و ۵۶ درصد آرا را به دست آورد و اولین فرد رنگین‌پوستی شد که به‌عنوان دادستان منطقه سانفرانسیسکو انتخاب شد. در سال ۲۰۰۸ هریس اعلام کرد برای دادستان کل کالیفرنیا نامزد خواهد شد. او توسط هر دو سناتور کالیفرنیا، نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان و شهردار لس‌آنجلس تایید شد و نهایتا در سال ۲۰۱۰ نامزد شد و به اولین آمریکایی آسیایی‌تبار و اولین زنی تبدیل شد که به این سمت رسیده است. 

برنده شدن یک پرونده ۲۵ میلیارد دلاری به نفع صاحبخانه‌های کالیفرنیایی، دفاع از قانون مهم تغییر آب‌وهوا در کالیفرنیا و تحت تعقیب قرار دادن قاچاقچیان اسلحه و مواد مخدر ازجمله مهم‌ترین دستاورد‌های کامالا هریس ذکر شده‌اند. وی در سال ۲۰۱۳ با داگلاس امهاف یهودی ازدواج کرد. شوهر هریس، متولد شهر نیویورک است. ازدواج او با هریس، دومین ازدواجش بوده و از ازدواج اولش دو فرزند دارد و آنها فرزند مشترکی ندارند. امهاف برای راحتی کار کردن هریس در سنای آمریکا، کارش را به واشنگتن دی‌سی منتقل کرده تا آنها بتوانند در یک شهر سکونت داشته باشند. در سال ۲۰۱۷ هریس به‌عنوان سناتور کالیفرنیا و اولین سناتور آمریکایی آسیایی‌تبار در تاریخ آمریکا سوگند یاد کرد. در تعدادی از کمیته‌ها ازجمله کمیته امنیت داخلی و امور دولتی و کمیته اطلاعات عضویت داشت. او مسیر رشد سیاسی خود را تداوم داد و در سال ۲۰۱۹، مبارزات انتخاباتی خود را برای ریاست‌جمهوری آغاز کرد. در پایان سال ۲۰۱۹ از رقابت با بایدن خارج شد و در آگوست ۲۰۲۰ به‌عنوان معاون جو بایدن معرفی شد. در ۷ نوامبر، او به‌عنوان چهل‌وششمین معاون رئیس‌جمهور منتخب معرفی شد. حالا کهولت سن بایدن بار دیگر مسیر حضور در انتخابات را روی هریس گشوده، اما فضای اجتماعی که ترامپ به‌ویژه بعد از ماجرای سوءقصد به نفع خود طراحی کرده، باعث می‌شود خانم دادستان کار سختی برای برگزیده شدن به‌عنوان اولین رئیس‌جمهور آمریکایی آسیایی‌تبار ساکن کاخ سفید داشته باشد. 

پرونده هسته‌ای ایران از نگاه هریس

مواضع معاون رئیس‌جمهور کامالا هریس در مورد ایران به‌طورکلی با سیاست‌های گسترده‌تر حزب دموکرات و دولت بایدن همسو بوده‌اند. او از تلاش‌ها برای بازگشت به برجام حمایت کرده است، مشروط بر اینکه ایران نیز پایبندی خود را از سر بگیرد. 

هریس در مصاحبه‌ای با شورای روابط خارجی در سال ۲۰۱۹ بر اهمیت برجام تاکید و از تصمیم دولت ترامپ برای خروج از این توافق انتقاد کرد. او استدلال کرد پیوستن مجدد به توافق برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای و احیای اتحاد‌های بین‌المللی ضروری است. کامالا هریس در اظهارنظر دیگری در مورد مذاکره با ایران گفته است: «من مجددا به برجام می‌پیوندم و در صورت لزوم برای طولانی‌تر و قوی‌تر کردن آن مذاکره می‌کنم، همچنین رویکردی بسیار تهاجمی برای اطمینان از این امر اتخاذ خواهم کرد که ما ایران را از هر لحاظ زیرنظر داریم تا اطمینان حاصل کنیم آنها با شرایط و ضوابط آن توافق مطابقت دارند.»

علی‌رغم این اظهارات- که مشابه آن را بایدن نیز مطرح کرده بود- دولت آمریکا درنهایت پس از ۶ دوره مذاکره غیرمستقیم با ایران اقدام موثری برای بازگشت به برجام نشان نداد. علت این امر را می‌توان این‌گونه تشریح کرد که آمریکا امیدوار بوده بتواند با تحت فشار قرار دادن ایران باب مذاکره بر سر مسائل دفاعی و منطقه‌ای را بر خود بگشاید. هریس ضمن حمایت از دیپلماسی، استفاده از تحریم‌ها را به‌عنوان ابزاری برای فشار بر ایران در موضوعات مختلف ازجمله برنامه موشکی، فعالیت‌های منطقه‌ای و سابقه حقوق بشر تایید کرده است. به‌طورکلی مواضع کامالا هریس در مورد ایران نشان‌دهنده تعهد به رویکرد چندجانبه است که همزمان بر دیپلماسی و فشار راهبردی بر ایران برای تغییر سیاست‌های تهران تاکید دارد. 

مواضع غیرهسته‌ای معاون بایدن علیه تهران

کامالا هریس نظرات خود را در مورد موضوعات مختلف دیگر مرتبط با ایران بیان کرده که اغلب بر حقوق بشر، امنیت منطقه‌ای و تحریم‌های اقتصادی تمرکز دارد. در ژوئن ۲۰۲۰، هریس از قطعنامه سنا حمایت کرد. این قطعنامه مدعی نقض حقوق بشر توسط ایران بود و به‌طور خاص بر آنچه «سرکوب خشونت‌آمیز اعتراض‌ها، بازداشت‌های خودسرانه و سرکوب آزادی‌بیان» عنوان شده بود، تاکید داشت. هریس همچنین از دولت ایران به‌دلیل رفتارش با زنان و اقلیت‌ها انتقاد کرده بود. او همچنین با انتشار بیانیه‌ای خواهان اخراج ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل شد. 

هریس از حامیان وضع قوانینی برای مقابله با آنچه «نفوذ ایران در خاورمیانه» خوانده شده بوده، است، به‌عنوان مثال او به مقرراتی برای مقابله با فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و حمایت از گروه‌هایی مانند حزب‌الله رای مثبت داد. هریس از تحریم‌های اقتصادی هدفمند علیه ایران حمایت کرده است. در سال ۲۰۱۷ او به قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم‌ها رای مثبت داد که تحریم‌هایی را علیه ایران، روسیه و کره شمالی اعمال کرد. حامیان این اقدام مدعی بودند این قانون افراد و نهاد‌های درگیر در برنامه موشکی ایران و سپاه پاسداران را هدف قرار داده است. 

کاندیدای احتمالی حزب دموکرات البته در مورد ماجرای ترور شهید سلیمانی مواضعی متضاد با رقیب جمهوری‌خواه خود، یعنی ترامپ اتخاذ کرده است. در ژانویه ۲۰۲۰، پس از حمله هواپیمای بدون سرنشین آمریکا که منجر به شهادت سردار سلیمانی شد، هریس نسبت به تشدید تنش‌ها و احتمال درگیری گسترده‌تر ابراز نگرانی و بر نیاز به رویکرد استراتژیک برای تضمین امنیت نیرو‌های آمریکایی و متحدان آن در منطقه خاورمیانه تاکید کرد. 

حامی اسرائیل، اما معتقد به رویکرد ۲ دولتی

هریس یکی از حامیان سرسخت رژیم‌صهیونیستی و از سخنرانان کنفرانس سالیانه لابی «کمیته روابط‌عمومی آمریکا و اسرائیل» (آیپک) بوده است. 

او در سخنرانی نشست سال ۲۰۱۷ آیپک گفته بود: «وقتی در منطقه Bay بزرگ می‌شدم با افتخار یادم می‌آید به موسسات و خیریه‌های ملی یهودی برای کاشتن درخت برای اسرائیل کمک مالی می‌کردیم. سال‌ها بعد که من برای اولین‌بار اسرائیل را دیدم، میوه‌های آن تلاش و نبوغ اسرائیل را دیدم و مشاهده کردم که واقعا چطور یک بیابان شکوفا شد.» از نظر تایمز اسرائیل، هریس بیشتر از آنکه طرفدار گروه لیبرال یهودی و حامی گروه صهیونیستی موسوم به جی‌استریت باشد، به لابی آیپک نزدیک است. 

طبق گزارش تایمز اسرائیل، هریس از سال ۲۰۱۶ و انتخابش به‌عنوان سناتور ایالت کالیفرنیا در مجلس سنای ایالات‌متحده، تاکنون دوبار در لابی آیپک سخنرانی کرده است. 

در این گزارش آمده به‌رغم آنکه بیش از نیمی از اعضای دموکرات سنای آمریکا از حمایت جی‌استریت در انتخابات برخوردار بوده‌اند، اما هریس از چنین حمایتی برخوردار نبوده است. هریس اوایل سال ۲۰۱۷ حمایت خود را از یک قطعنامه اعلام کرد اساسا از دولت اوباما به‌خاطر این انتقاد می‌کند که آمریکا اجازه تصویب قطعنامه محکومیت شهرک‌سازی رژیم‌صهیونیستی در شورای امنیت را داده بود. معاون بایدن در پاسخ به این سوال که آیا از راه‌حل دو کشوری برای مناقشه اسرائیل و فلسطین حمایت می‌کند، گفت: «اسرائیل متحد و دوست حیاتی است و امنیت آن در اولویت قرار دارد. من کامالا از راه‌حل دو کشوری حمایت می‌کنم، زیرا این بهترین راه برای تضمین وجود یک اسرائیل یهودی، دموکراتیک و امن است.» او در ادامه در واکنش به اقدامات تنش‌زای ترامپ در مساله فلسطین گفت: «متاسفانه درحالی‌که در گذشته به آمریکا به‌عنوان یک دلال صادق با تمایل شدید برای صلح در منطقه نگاه می‌شد، اقدامات ترامپ باعث شعله‌ور شدن تنش‌ها در منطقه، کاهش اعتبار و نفوذ آمریکا و تضعیف چشم‌انداز صلح شده است.»

منبع: روزنامه فرهیختگان