عدم تحرک و رژیم غذایی ناسالم از علل کاهش سن بروز دیابت

باشگاه خبرنگاران جوان - ادوارد بیگ بدر، مدیر منطقه‌ای صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) و هیات همراه عصر روز گذشته (چهارشنبه) ۱۶ مهر با دکتر علیرضا رییسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، مشاوران و مدیران کل معاونت بهداشت و دکتر بیگلری مدیر کل همکاری‌های بین‌الملل وزارت بهداشت دیدار کرد.

دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، در نشست مشترک با مدیر منطقه‌ای یونیسف، با اشاره به شعار «سلامت؛ سرمایه‌گذاری بر صلح، عدالت و توسعه پایدار» گفت: یونیسف همواره یکی از پایدارترین و مؤثرترین شرکای بین‌المللی وزارت بهداشت بوده و همکاری مشترک دو نهاد در حوزه‌هایی، چون واکسیناسیون، سلامت مادر و کودک، تغذیه و عدالت سلامت نقش مهمی در ارتقای تاب‌آوری نظام سلامت ایران داشته است.

وی هدف از این نشست را تقویت دیپلماسی سلامت و هم‌افزایی برای اجرای برنامه‌های مشترک آینده عنوان کرد.

دکتر رئیسی با اشاره به شاخص‌های ملی سلامت گفت: کشور ما با جمعیت بیش از ۸۶ میلیون نفر، دارای شبکه گسترده خدمات بهداشتی است که بیش از ۹۸ درصد جمعیت کشور را پوشش می‌دهد. حدود یک‌سوم مردم در مناطق روستایی و دوسوم در مناطق شهری زندگی می‌کنند.

وی افزود: در شرق کشور، همسایگی با افغانستان و پاکستان که از بالاترین آمار ابتلا به بیماری‌های واگیر مانند سل برخوردارند، تهدیدی بالقوه محسوب می‌شود. در حالی که در پاکستان بیش از ۲۷۵ مورد سل به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر و در افغانستان حدود ۱۷۵ مورد وجود دارد، ایران موفق شده است بیماری سل را کنترل کرده و میزان آن را به زیر ۱۰ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر برساند.

معاون بهداشت با بیان اینکه ایران بیش از ۲۰ سال است هیچ موردی از فلج اطفال گزارش نکرده، افزود: این موفقیت‌ها تصادفی نیست. ما در واقع مرزبان سلامت برای منطقه هستیم و کنترل بیماری‌های واگیر در ایران به معنای حفاظت از سلامت کل منطقه است.

رئیسی با اشاره به ساختار یکپارچه نظام سلامت ایران گفت: در کشور ما آموزش، پژوهش و اجرا در هم ادغام شده است. دانشگاه‌های علوم پزشکی به‌صورت مینیاتوری از ساختار ملی، هم مسئول آموزش نیرو‌های انسانی و هم ارائه خدمات بهداشتی هستند.

وی افزود: این ادغام منجر به تربیت نیروی انسانی توانمند و متناسب با نیاز‌های خدمات سلامت شده است. شاخص‌های مرگ‌ومیر نوزادان، مرگ‌ومیر کودکان زیر پنج سال و مرگ‌ومیر مادران از شاخص‌های برتر منطقه محسوب می‌شود.

رئیسی گفت: در ایران، مانند بسیاری از کشور‌های منطقه، الگوی مرگ‌ومیر از بیماری‌های واگیر به بیماری‌های غیرواگیر تغییر یافته است. عمده این بیماری‌ها ناشی از اختلالات متابولیک و عوامل رفتاری هستند.

وی افزود: حتی در پاندمی کووید-۱۹ نیز، بیشترین مرگ‌ومیر در میان افرادی رخ داد که دارای بیماری‌های غیرواگیر بودند؛ بنابراین اگر بخواهیم سلامت جامعه را حفظ کنیم، باید در کنار کنترل بیماری‌های واگیر، به پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر توجه ویژه داشته باشیم.

معاون بهداشت با اشاره به تأثیر تحریم‌ها بر حوزه سلامت گفت: گرچه گفته می‌شود تحریم‌ها شامل بخش سلامت نیست، اما این ادعا دروغی بیش نیست. در واقع محدودیت‌های بانکی و مالی، امکان انتقال پول برای خرید دارو، واکسن و تجهیزات حیاتی را از ما سلب کرده است.

دکتر رئیسی با اشاره به حضور بیش از ۵ میلیون مهاجر در ایران گفت: بیش از نیمی از این جمعیت به‌صورت غیرقانونی وارد کشور می‌شوند، اما خدمات بهداشتی کاملاً رایگان و مراقبت‌های اولیه به آنها ارائه می‌شود.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، وی ادامه داد: در شرایطی که منابع ما محدود است، ارائه خدمات برابر به مهاجران و اتباع خارجی فشار مضاعفی بر نظام سلامت وارد می‌کند.

معاون بهداشت برای تقویت همکاری‌های مشترک با یونیسف بر تسهیل واردات دارو، واکسن و تجهیزات حیاتی سلامت، گسترش همکاری در خرید متمرکز واکسن‌ها از طریق سازوکار‌های مشترک، ایجاد مسیر‌های مالی ایمن برای تراکنش‌های بشردوستانه، پشتیبانی از تأمین تجهیزات آزمایشگاهی برای رصد بیماری‌های واگیر و ارتقای تاب‌آوری نظام آزمایشگاهی و حمایت از آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی در شبکه خدمات بهداشتی (PHC) تاکید کرد.

براساس این گزارش، توسعه خدمات دیجیتال در نظام سلامت برای ردیابی واکسن و پرونده الکترونیک سلامت، گسترش برنامه‌های سلامت روانی–اجتماعی کودکان و نوجوانان، به‌ویژه پس از بحران‌ها و حوادث طبیعی، اجرای پیمایش ملی تغذیه و رشد کودکان و نوجوانان پس از بیش از یک دهه وقفه، پشتیبانی از برنامه‌های بهبود تغذیه در زنان باردار، کودکان زیر پنج سال و گروه‌های آسیب‌پذیر، همکاری در غنی‌سازی مواد غذایی و آموزش تغذیه سالم و اجرای برنامه‌های سلامت دهان و دندان در مدارس با هدف پیشگیری و ارائه طرح پایلوت منطقه‌ای در این حوزه و شروع برنامه‌های کنترل بیماری‌های غیرواگیر از سنین پایین و مدارس برای پیشگیری بلندمدت از دیگر مواردی بود که به اعتقاد دکتر رییسی می‌توان جهت تقویت همکاری‌های مشترک با یونیسف در دستور کار قرار گیرد.

رئیسی با تأکید بر اهمیت سلامت دهان و دندان گفت: مطالعات جهانی نشان داده که افزایش تعداد دندانپزشکان لزوماً به بهبود سلامت دهان منجر نشده است.

معاون بهداشت با تاکید بر این که تمرکز باید بر پیشگیری در مدارس باشد، گفت: برنامه ما در حوزه سلامت دهان دانش‌آموزان به‌طور جدی در حال اجراست و آمادگی داریم با همکاری یونیسف، این طرح را به‌عنوان پایلوت منطقه‌ای معرفی کنیم.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به افزایش بیماری‌های غیرواگیر در سنین پایین گفت: در گذشته دیابت نوع ۲ بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال دیده می‌شد، اما امروز این بیماری از سنین زیر ۲۰ سال آغاز می‌شود و کاهش فعالیت بدنی و رژیم غذایی ناسالم از دلایل اصلی این روند است.

معاون بهداشت افزود: اگر مداخلات پیشگیرانه را از دوران کودکی آغاز کنیم، هزینه‌های درمانی آینده تا هفت برابر کاهش خواهد یافت. هر یک دلار سرمایه‌گذاری در سلامت کودکان، معادل هفت دلار صرفه‌جویی در آینده است.