پاکستان باید در مورد اخراج دسته جمعی افغانها تجدید نظر کند

باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - پاکستان در حال اخراج هزاران افغان فاقد مدارک تا مهلت تعیینشده روز دوشنبه است. این کشور چالشهای امنیتی قانعکنندهای را به عنوان دلیل اصلی این تصمیم ذکر کرده است، از جمله حمله جسورانه جداییطلبان مسلح به یک قطار در استان بلوچستان در اواسط ماه مارس.
مقامات پاکستانی این حمله را بخشی از تهدید اوضاع امنیتی کشور دانستهاند که با توانایی شبه نظامیان در عبور از مرز افغانستان و بازگشت برای حملات بعدی تشدید شده است. همچنین مقامات پاکستانی ادعا کردهاند که شبه نظامیان با لباس پناهندگان افغان وارد پاکستان شدهاند تا حملات تروریستی انجام دهند.
وضعیت پناهندگان افغان با گزارشهایی مبنی بر احتمال کاهش (یا حتی توقف) صدور ویزای آمریکا برای افغانهای مقیم پاکستان توسط دولت ترامپ، وخیمتر شده است. بسیاری از این افغانها کسانی هستند که طی دو دهه حضور آمریکا در افغانستان (پیش از خروج در ۲۰۲۱) به نیروهای آمریکایی کمک کردهاند.
پاکستان میزبانی پناهندگان افغان را از سال ۱۹۷۹ و زمان حمله اتحاد جماهیر شوروی به افغانستان آغاز کرد. در پنج دهه پس از آن، و علیرغم خروج شوروی در ۱۹۸۹، ورود افغانها به پاکستان ادامه یافته است. این روند با درگیریهای داخلی گروههای افغان و حمله آمریکا پس از حملات ۱۱ سپتامبر تشدید شد.
بر اساس دادههای سال گذشته که توسط مرکز تحقیقات و مطالعات امنیتی (موسسه مستقل در اسلامآباد) جمعآوری شده، بیش از ۲۵۰۰ غیرنظامی، نیروی امنیتی و شبه نظامی در حملات تروریستی پاکستان در سال ۲۰۲۴ کشته شدهاند که نسبت به سال ۲۰۲۳ حدود ۶۶ درصد افزایش داشته است.
به گفته مقامات دولتی، بسیاری از این حملات توسط طالبان مستقر در افغانستان رهبری شده است. گزارش شورای امنیت سازمان ملل در ژوئیه ۲۰۲۴ تخمین میزند که حداقل ۶۰۰۰ جنگجو از جنبش طالبان پاکستان (TTP) از افغانستان فعالیت میکنند.
جنبش طالبان پاکستان یک گروه شبه نظامی افراطی است که رهبران آن دشمنان سرسخت ساختار حاکم پاکستان هستند. این گروه در حملات خود از سلاحهای پیشرفته باقیمانده از نیروهای ناتو به رهبری آمریکا (که در ۲۰۲۱ خارج شدند) استفاده کرده است. طالبانی که چهار سال پیش زمام امور افغانستان را به دست گرفتند، تاکنون نتوانستهاند حملات جنبش طالبان پاکستان را مهار کنند.
حکومت طالبان در افغانستان همچنان در انزوای جهانی و تحت تحریمهای بینالمللی است، که توانایی آنان در اداره کشور را زیر سوال میبرد. سیاستهای جنجالی داخلی مانند ممنوعیت تحصیل دختران و اجبار زنان به ترک محل کار، طالبان را در تقابل شدید با دولتهای خارجی و نهادهای چندجانبه حیاتی (از جمله آژانسهای سازمان ملل) قرار داده است.
بسیاری از افغانهایی که اکنون در ترس اخراج از پاکستان به سر میبرند، با خطر بازگشت به سبک زندگی طالبانی مواجه هستند.
در آینده، جامعه بینالمللی تنها در صورتی میتواند بهدرستی از پاکستان بخواهد که از اخراج گسترده افغانها صرفنظر کند که به آن در تقویت چارچوب امنیتی و حمایت اقتصادی کمک کند. در گذشته، رهبران پاکستان ادعا کردهاند که کار بر روی حصارکشی مرز با افغانستان را آغاز کردهاند، اما بدون موفقیت بوده است.
یک گام مثبت، حمایت از پاکستان در نظارت بر مرز با افغانستان خواهد بود. این حمایتها میتواند در کنار اقداماتی مانند فراهم کردن فرصت مهاجرت برای افغانهای گرفتار در پاکستان به مقاصد امن ارائه شود. واضح است که اجبار به بازگشت به افغانستان تنها جان بسیاری را به خطر میاندازد.
بدون چنین اقداماتی، نادیده گرفتن مصائب افغانها گزینه قابلقبولی نیست. مردم افغانستان تاکنون بهای سنگینی برای درگیریهای مکرر کشورشان پرداختهاند. این میراث خونین باید بالاخره پایان یابد.
منبع: نیکی ژاپن
12172396