تهدیدات پیش روی آمریکا در سال ۲۰۲۵: چالش‌های یک قدرت رو به افول

باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطمه مرادی* - گزارش ارزیابی تهدیدات و مخاطرات ایالات متحده در سال ۲۰۲۵ که توسط جامعه اطلاعاتی این کشور منتشر شده، بر چهار کشور چین، روسیه، ایران و کره شمالی تمرکز دارد. آمریکا این کشورها را تهدیدهایی جدی علیه منافع جهانی خود می‌داند، زیرا هر یک از آن‌ها در زمینه‌های اقتصادی، نظامی و ژئوپلیتیکی توانسته‌اند نظم تحت سلطه واشنگتن را به چالش بکشند.

چین: قدرت اقتصادی که واشنگتن را نگران کرده است

بزرگ‌ترین نگرانی آمریکا درباره چین، نه قدرت نظامی این کشور، بلکه نفوذ اقتصادی رو به رشد آن است. چین به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، در حال ایجاد یک سیستم مالی جایگزین برای دلار است و وابستگی جهانی به نظام مالی تحت کنترل آمریکا را کاهش می‌دهد. پروژه «یک کمربند، یک جاده» و توافق‌های تجاری چین با کشورهای مختلف، به کاهش نقش دلار در مبادلات جهانی کمک کرده است. این روند در بلندمدت می‌تواند توانایی واشنگتن برای اعمال تحریم‌های اقتصادی را تضعیف کند.

در کنار این، مسئله تایوان یکی از مهم‌ترین نقاط اصطکاک میان چین و آمریکا است. واشنگتن تایوان را یک ابزار کلیدی برای مهار چین می‌بیند، اما پکن بارها اعلام کرده که سیاست چین واحد، چه از طریق دیپلماتیک و چه نظامی، اجتناب‌ناپذیر است. اگر تنش بر سر تایوان به درگیری منجر شود، این موضوع نه‌تنها هزینه‌های نظامی برای آمریکا دارد، بلکه تأثیرات اقتصادی شدیدی نیز خواهد داشت، زیرا تایوان مرکز تولید تراشه‌های پیشرفته جهان است.

روسیه: از جنگ اوکراین تا تهدید مالی برای آمریکا

روسیه علاوه بر جنگ اوکراین، یک تهدید اقتصادی نیز برای آمریکا محسوب می‌شود. یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های واشنگتن، نقش روسیه در گروه بریکس و تلاش برای کاهش سلطه دلار است. گروه بریکس که شامل چین، روسیه، هند، برزیل، آفریقای جنوبی و کشورهای عربی و نفتی مانند عربستان و امارات است، به دنبال ایجاد یک سیستم مالی مستقل از غرب است. اگر این روند ادامه پیدا کند، دلار موقعیت برتر خود را به‌عنوان ارز ذخیره جهانی از دست خواهد داد.

در حوزه نظامی، تحریم‌های غرب نتوانسته‌اند توانایی‌های دفاعی و صنعتی روسیه را کاهش دهند. مسکو با افزایش تولید تسلیحات و توسعه فناوری‌های پیشرفته مانند موشک‌های مافوق صوت، به دنبال حفظ برتری نظامی خود در برابر ناتو است.

تهدیدات بسیار مهم سایبری و فضایی چین و روسیه

در کنار چالش‌های اقتصادی و نظامی، آمریکا نگران رقابت فضایی و تهدیدات سایبری فزاینده از سوی چین و روسیه نیز هست. پکن با سرمایه‌گذاری گسترده در فناوری‌های فضایی و توسعه سلاح‌های ضدماهواره‌ای، در حال کاهش برتری فضایی واشنگتن است. از سوی دیگر، مسکو و پکن با گسترش توانمندی‌های سایبری خود، تهدیدی جدی برای زیرساخت‌های حیاتی و شبکه‌های اطلاعاتی آمریکا محسوب می‌شوند. این حوزه‌ها، جبهه‌های جدیدی از رقابت قدرت‌های جهانی را تشکیل می‌دهند که می‌توانند تأثیرات عمیقی بر امنیت و برتری فناوری آمریکا داشته باشند

قدرت نظامی چین و قابلیت‌های نامتعارف روسیه

در کنار قدرت اقتصادی، چین در حال توسعه یک ارتش مدرن با فناوری‌های پیشرفته است. نیروی دریایی این کشور، با ناوهای هواپیمابر جدید و زیردریایی‌های مدرن، تهدیدی جدی برای حضور آمریکا در آسیا محسوب می‌شود. همچنین، موشک‌های مافوق صوت و سلاح‌های ضدماهواره‌ای چین، واشنگتن را نگران برتری نظامی خود کرده است.

از سوی دیگر، روسیه به‌عنوان یک قدرت نظامی سنتی، علاوه بر نیروی کلاسیک، دارای قابلیت‌های نامتعارف هولناک عملیات‌های سایبری، جنگ الکترونیک و تسلیحات بسیار پیشرفته و متعدد هسته‌ای و موشک‌های قاره‌پیماست. این ویژگی‌ها روسیه را به بازیگری خطرناک تبدیل کرده است که می‌تواند بدون ورود مستقیم به جنگ، هزینه‌های سنگینی به دشمنان خود تحمیل کند.

ایران: کشوری که آمریکا را غافلگیر کرده است

ایران در گزارش سال ۲۰۲۵ به‌عنوان کشوری معرفی شده که تحت فشارهای شدید اقتصادی و سیاسی قرار دارد، اما همچنان توانسته قدرت نظامی و نفوذ منطقه‌ای خود را حفظ کند. آمریکا انتظار داشت که تحریم‌های اقتصادی، ایران را به زانو درآورد، اما تهران با اتکا به منابع داخلی و گسترش همکاری‌های بین‌المللی، توانسته این فشارها را مدیریت کند.

توان موشکی و پهپادی ایران: تهدیدی که واشنگتن نمی‌تواند نادیده بگیرد

یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های آمریکا درباره ایران، قدرت موشکی و پهپادی این کشور است. ایران دارای بزرگ‌ترین زرادخانه موشکی در خاورمیانه است و پهپادهای آن در نبردهای مختلف، از سوریه و عراق گرفته تا اوکراین، کارایی خود را ثابت کرده‌اند. با این حال، برخی تحلیلگران غربی معتقدند که ایران هنوز از نظر فناوری‌های پیشرفته مانند جنگنده‌های مدرن و سیستم‌های دفاعی در سطح قدرت‌های جهانی نیست. اما اگر آمریکا این ضعف‌ها را نشانه‌ای از کاهش توانایی ایران بداند، ممکن است دچار یک خطای محاسباتی جدی شود. ایران در سال‌های اخیر با تکیه بر توان بومی، بسیاری از این ضعف‌ها را جبران کرده و در حال تقویت هرچه بیشتر قابلیت‌های نظامی خود است.

ایران در مسیر همکاری‌های بین‌المللی

آمریکا سال‌ها تلاش کرده ایران را منزوی کند، اما اکنون با واقعیت متفاوتی روبه‌رو است. تهران با گسترش روابط خود با چین، روسیه و کشورهای منطقه، وابستگی خود به غرب را کاهش داده است. همکاری‌های نظامی و اقتصادی میان ایران و روسیه، به‌ویژه در زمینه پهپادها و تسلیحات، واشنگتن را نگران کرده است. همچنین پیوستن ایران به سازمان‌هایی مانند بریکس و شانگهای نشان می‌دهد که ایران دیگر یک کشور منزوی نیست، بلکه بخشی از یک بلوک جهانی جدید است که در برابر فشارهای آمریکا ایستادگی می‌کند.

اتحاد این کشورها: چالش اصلی آمریکا در سال‌های آینده

آمریکا برای دهه‌ها عادت داشت که کشورها را یکی‌یکی تحت فشار قرار دهد، اما اکنون با پدیده‌ای جدید روبه‌رو است: اتحاد قدرت‌هایی که از سلطه‌جویی غرب خسته شده‌اند. چین، روسیه، ایران و حتی کره شمالی، به‌جای اینکه به‌صورت جداگانه عمل کنند، به سمت همکاری‌های بیشتر حرکت کرده‌اند.

مهم‌ترین خطر برای آمریکا، ایجاد یک نظام اقتصادی جدید است که در آن دلار نقش کمتری دارد. بریکس، معاملات با ارزهای محلی و تلاش برای حذف دلار از تجارت انرژی، نشان می‌دهد که جهان در حال تغییر است. واشنگتن که تا امروز از تسلط اقتصادی خود برای اعمال فشار بر کشورها استفاده کرده، حالا می‌بیند که این ابزار در حال از بین رفتن است.

در حوزه نظامی، همکاری‌های سه‌جانبه ایران، چین و روسیه با همراهی کره‌شمالی می‌تواند معادلات قدرت را تغییر دهد. این کشورها در سال‌های اخیر مانورهای نظامی مشترک برگزار کرده‌اند و به‌نظر می‌رسد که به سمت هماهنگی بیشتر در برابر تهدیدات آمریکا حرکت می‌کنند.

در پایان همان‌طور که اشاره شد، نگرانی اصلی آمریکا نه فقط قدرت هر یک از این کشورها به‌صورت جداگانه، بلکه هماهنگی و اتحاد میان آن‌ها است. چین، روسیه، کره‌شمالی و ایران، با همکاری‌های اقتصادی و نظامی خود، در حال تغییر موازنه جهانی هستند؛ تغییری که می‌تواند سلطه آمریکا را برای همیشه به چالش بکشد.

*کارشناس بین الملل