پایان عصر معاملات پرریسک در بازار خودرو

باشگاه خبرنگاران جوان- هر سال، هزاران ایرانی قربانی معاملات پرریسک خودرو می‌شوند. تصور کنید پس از ماه‌ها تلاش و پس‌انداز، سرانجام خودروی دلخواهتان را می‌خرید، اما خیلی زود متوجه می‌شوید که سند خودرو جعلی بوده و تمام سرمایه‌تان از دست رفته است. این سناریوی تلخ، تنها یکی از مواردی است که طبق گزارش‌ها، سالانه در بیش از ۱۲۰ هزار پرونده مرتبط با معاملات خودرو در کشور دیده می‌شود.

اجرای سامانه‌ی معاملات آنلاین خودرو که براساس ماده ۱۱۴ قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران تدوین شده، نقطه پایانی بر بیش از ۲۵۰ شیوه کلاهبرداری مرسوم در معاملات سنتی است. با پشتوانه محکم قانون‌گذار و هماهنگی نهاد‌هایی همچون فراجا، وزارت صمت و دستگاه‌های قضایی، انتظار می‌رود امنیت، شفافیت و اطمینان در بازار خودرو به سطح بی‌سابقه‌ای برسد.

معامله‌ی سنتی خودرو؛ نامطمئن و پرمخاطره

امروزه معامله‌ی یک خودروی دست دوم با مخاطرات زیادی همراه است. فروش خودروی توقیفی یا سرقتی، جعل وکالت‌نامه‌ی فروش، تعویق در فک پلاک خودرو و فروش خودرو‌های معیوب یا تصادفی از مواردی است که در معاملات گریبانگیر خریداران زیادی میشود. از طرف دیگر فریب در پرادخت وجه معامله از جانب خریدار نیز، برای فروشندگان زیادی رخ میدهد. در این میان، علاوه بر زیان‌های مالی، حضور افراد باج‌گیر و اخاذ، موجب به وجود آمدن خطرات جانی نیز شده و معامله‌ی خودرو را به صحنه‌ای ناامن و غیرمطمئن تبدیل کرده است.

جزئیات اجرای معاملات برخط خودرو

حالا برای خرید یک خودرو، دیگر همه چیز الکترونیکی پیش می‌رود. در روش جدید، تمامی فرآیند معامله خودرو از ابتدا تا انتها در یک سکوی آنلاین انجام خواهد شد. این سکو به کاربران این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به مراجعه حضوری به دفاتر ثبت اسناد یا مراکز تعویض پلاک، معامله را به صورت کاملاً آنلاین، امن و شفاف انجام دهند.

ابتدا اطلاعات کاملی درباره خودرو به صورت شفاف و از طریق اتصال به پایگاه داده فراجا و سایر نهاد‌های مرتبط، ارائه می‌شود. این اطلاعات شامل تاریخچه بیمه، تصادفات، تخلفات، وضعیت توقیفی و حتی سابقه مالکیت است. سپس هویت طرفین معامله با استفاده از سامانه‌های رسمی و بانک‌های اطلاعاتی به دقت احراز می‌گردد.

در مرحله بعد، قرارداد خرید و فروش به صورت هوشمند و الکترونیکی تنظیم شده و به پایگاه داده‌های رسمی ارسال و ثبت می‌شود. خریدار و فروشنده پس از امضای الکترونیکی قرارداد و پرداخت مبلغ از طریق درگاه‌های امن بانکی، کد رهگیری دریافت می‌کنند و خریدار مستقیماً برای تعویض پلاک خودرو اقدام خواهد کرد. در این روش، فرآیند صدور وکالت فروش نیز حذف شده است و کلیه تعهدات و نقل‌وانتقالات به صورت مستقیم صورت می‌گیرد.

ثبت برخط معاملات خودرو، چشم‌اندازی برای دولت الکترونیک

با اجرای طرح معاملات الکترونیک خودرو شاهد پایانی بر چالش‌های عمیق بازار معاملات خودرو خواهیم بود. کاهش چشمگیر کلاهبرداری‌ها، حذف واسطه‌ها، کاهش هزینه‌های مالی و زمانی برای شهروندان و افزایش قابل توجه شفافیت و امنیت در معاملات خودرو از جمله مزایای این طرح به حساب می‌رود. طرحی که در «آیین‌نامه اجرایی بند (ت) ماده ۱۱۴ قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت» جزئیات آن بیان شده است.

بنا بود فراجا تا پایان تیرماه نسخه‌ی آزمایشی را به مرحله‌ی اجرا برساند، انتظار می‌رود هرچه زودتر با تعامل و همکاری نهاد‌های مسئول، شاهد این تحول بزرگ و کارآمد در بازار معاملات خودرو باشیم، حالا این تحول دیجیتال نه تنها موجب ارتقای امنیت معاملات خودرو می‌شود، بلکه گامی بزرگ در جهت تحقق دولت الکترونیک و بهبود محیط کسب و کار در کشور به شمار خواهد رفت.