قلدری ترامپ در کارائیب: نمایش قدرت یا مقدمه‌ای برای جنگ؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ مینا عظیمی - به گزارش رسانه‌ها، ده هواپیمای جنگنده «اف-۳۵» تا پایان هفته آینده به پورتوریکو خواهند رسید. این اقدام، تقویت بیشتری برای حضور نظامی آمریکا در جنوب دریای کارائیب محسوب می‌شود و بسیاری از تحلیلگران را نگران کرده است که این منطقه به صحنه جنگی جدید به سرکردگی آمریکا تبدیل شود که تبعات آن به سراسر قاره آمریکای لاتین گسترش یابد.

با این حال، به باور ونزوئلا و بسیاری از تحلیلگران غربی، تاکنون نمی‌توان توجیه کافی برای اقدامات دولت دونالد ترامپ یافت. دولتی که تحت شعار مبارزه با مواد مخدر، از حمله به کشتی وابسته به گروه ونزوئلایی «تران دی آراگوا» در آب‌های بین‌المللی و غرق کردن ۱۱ سرنشین آن ابایی نداشته و همزمان به تقویت حضور نظامی در منطقه‌ای ادامه می‌دهد که طبق بسیاری از گزارش‌های رسمی، منبع اصلی قاچاق مواد مخدر به آمریکا نیست.

بر اساس داده‌های «اداره مبارزه با مواد مخدر» آمریکا، حدود ۷۴ درصد محموله‌های کوکائین در سال ۲۰۱۹ از طریق اقیانوس آرام، عمدتاً از کلمبیا و اکوادور، منتقل شده‌اند، در حالی که تنها ۲۴ درصد از طریق منطقه دریای کارائیب عبور کرده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که بسیج نظامی کنونی آمریکا عملا قاچاق را محدود نخواهد کرد.

بسیج عمومی در ونزوئلا

در مقابل، نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، در واکنش به اقدامات اخیر آمریکا، از بسیج بیش از ۸ میلیون شهروند خبر داد. او این تلاش‌ها را «موضع ملی» در برابر فشار‌های فزاینده آمریکا و بخشی از «مقاومت گسترده‌تر علیه قدرت آمریکا در آمریکای لاتین» توصیف کرد.

به گفته رسانه‌های ونزوئلایی و غربی، ونزوئلا همچنین «۱۵ هزار و ۷۵۱ پایگاه دفاع مردمی و ۵ هزار و ۳۳۶ واحد نظامی محلی در سراسر کشور» مستقر خواهد کرد. این نیرو‌ها بخشی از «نظامیان ملی بولیواری» هستند که توسط هوگو چاوز فقید برای مشارکت شهروندان عادی در نظام دفاعی کشور و دادن نقشی مستقیم به آنها در حفاظت از امنیت ملی ایجاد شده است.

مادورو که معتقد است کشورش با «جریان‌های افراطی و گرایش‌های نازی از سمت شمال» رو‌به‌رو است که صلح در آمریکای جنوبی و منطقه دریای کارائیب را تهدید کرده و به حمله به حقوق مردم ادامه می‌دهند، اعلام کرد که نزدیک به ۴.۵ میلیون شهروند پیش از این آموزش دیده‌اند.

 انتظار می‌رود کمپین جذب نیروی جدید که از طریق یک پلتفرم دیجیتال انجام می‌شود، تعداد کل نیرو‌ها را به بیش از ۸ میلیون نفر برساند. این اقدامات پس از آن صورت می‌گیرد که دو هواپیمای جنگنده ونزوئلایی در نزدیکی یک ناوشکن آمریکایی مانور دادند، که پنتاگون آن را «تحریک‌آمیز» خواند.

سناریوی حمله نظامی بعید است

با وجود احتمال حمله نیرو‌های آمریکایی به ونزوئلا، گزارشی در مجله «نیوزویک» بر اساس نظرات تعدادی از کارشناسان آمریکای جنوبی، این سناریو را حداقل در آینده نزدیک، بعید می‌داند. این گزارش به نقل از «کریستوفر ساباتینی»، محقق در امور آمریکای جنوبی در مرکز «چتهام هاوس» در لندن، به روزنامه «گاردین» می‌گوید: «هیچ فرد عاقلی فکر نمی‌کند که ۴۵۰۰ سرباز قادر به حمله به کشوری با کوه‌ها، جنگل‌ها و چندین مرکز شهری باشند» و آنچه رخ می‌دهد «فقط یک نمایش از سوی هر دو طرف» است.

«ویلیام فرییر»، محقق امنیت ملی در «شورای ژئواستراتژی» انگلیس، نیز به این مجله می‌گوید که «خواندن نیت‌ها همیشه دشوار است»، اما دولت ترامپ، با وجود نارضایتی از نقش ونزوئلا در قاچاق مواد مخدر، «تاکنون هیچ نیت واضحی برای مداخله نظامی مستقیم نشان نداده است.»

هرچند سناریو‌هایی وجود دارد که در آنها پیاده‌نظام نیروی دریایی آمریکا در ونزوئلا پیاده می‌شوند، اما «کارلوس سولار»، محقق در «مؤسسه خدمات متحد سلطنتی» در لندن، معتقد است که «اگر چنین عملیاتی رخ دهد، در مرحله بسیار دیرهنگامی خواهد بود.»

او اشاره کرد که مداخله آمریکا به احتمال زیاد با حملات موشکی دوربرد «تاماهوک» برای نابودی دفاعی و توانایی‌های نظامی ونزوئلا آغاز خواهد شد و اهداف شامل مراکز تدارکات، انبار‌های مهمات، رادارها، مراکز ارتباطات و سکو‌های هواپیما‌های بدون سرنشین خواهد بود.

به گفته سولار، ونزوئلا در چنین شرایطی «در پاسخ دادن با مشکل مواجه خواهد شد»، زیرا «ناوگان هوایی آن توانایی‌های محدودی دارد، ناوچه‌هایش نگهداری نشده‌اند و زیردریایی‌هایش قدیمی هستند.» او مدعی است که نیرو‌های آمریکایی در مرحله دوم با استفاده از اژدرها، مهمات هدایت‌شونده و موشک‌های ضد هوایی برتری خواهند یافت.

بر اساس این گزارش، این بحث‌ها یادآور حمله آمریکا به پاناما در سال ۱۹۸۹ است که جورج بوش پدر با ادعای کشاندن «مانوئل نوریگا»، رئیس‌جمهور پاناما به پای میز عدالت، مجوز آن را صادر کرد. در آن زمان، واشنگتن بیش از ۲۰ هزار سرباز مستقر کرد که این تعداد چندین برابر نیرو‌های آمریکایی حاضر در اطراف ونزوئلاست.

اقدامی «غیرقانونی»

در خصوص حمله به کشتی ونزوئلایی، گزارشی در روزنامه «وال استریت ژورنال» می‌گوید در حالی که مقامات دولت آمریکا تاکید کرده‌اند که ترامپ در چارچوب اختیارات قانونی خود به عنوان فرمانده کل قوا، دستور نابودی یک کشتی را در منطقه دریای کارائیب صادر کرده و مواد مخدری را که ادعا می‌شود آن کشتی قاچاق می‌کرده، «تهدیدی قریب‌الوقوع برای امنیت ملی» توصیف کرده‌اند، این ادعا با مخالفت شدید کارشناسان حقوقی و برخی از قانون‌گذاران مواجه شده است.

 آنها گفته‌اند که ترامپ با استفاده از نیروی نظامی مرگبار علیه هدفی که «تهدید فوری برای آمریکا محسوب نمی‌شد و بدون مجوز کنگره»، از اختیارات قانونی خود فراتر رفته است.

به نوشته این روزنامه، این بحث نشان می‌دهد که «اقدام ترامپ تا چه حد از دهه‌ها عملیات مبارزه با مواد مخدر آمریکا منحرف شده است»، زیرا این سؤال را مطرح کرده که آیا می‌توان با قاچاقچیان مواد مخدر به عنوان اهداف نظامی مشروع رفتار کرد.

در حالی که برخی مقامات دولت ترامپ، با «تروریستی» خواندن گروهی که سرنشینان کشتی به آن تعلق داشتند، این حمله را توجیه می‌کنند، «جفری کورن»، سرهنگ بازنشسته و مشاور ارشد سابق ارتش در زمینه قوانین جنگ، تاکید کرد که «هیچ راهی برای توصیف یک کشتی از ونزوئلا، احتمالا به سمت ترینیداد می‌رود، به عنوان یک حمله مسلحانه واقعی یا قریب‌الوقوع علیه آمریکا وجود ندارد که بتواند این پاسخ نظامی را توجیه کند.»

به نوبه خود، «برایان فینوکین»، وکیل سابق وزارت خارجه که اکنون در «گروه بین‌المللی بحران» فعالیت می‌کند، به همین روزنامه گفت که «تروریستی خواندن باند‌های مواد مخدر به معنای اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه آنها نیست، بلکه به آمریکا امکان می‌دهد تا تحریم‌هایی را وضع کرده و افراد حامی این گروه‌ها را تحت تعقیب کیفری قرار دهد.»

 در همین راستا، کارشناسان دیگر نیز تاکید می‌کنند که «عملیات نظامی را نمی‌توان بر اساس قانونی که توسط کنگره تصویب شده و اجازه استفاده از زور علیه القاعده و گروه‌های تروریستی مرتبط را پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ می‌دهد، توجیه کرد.»

محکومیت‌های بین‌المللی

اقدامات نظامی آمریکا با انتقاد شدید چندین کشور آمریکای جنوبی، به ویژه کوبا، رو‌به‌رو شد. کوبا این اقدامات را «نمایشی تهاجمی از قدرت علیه حاکمیت ملت‌های قاره» توصیف و تاکید کرد که ارتباط دادن دولت قانونی ونزوئلا و رئیس‌جمهور آن، به سازمان‌های جنایتکار فعال در قاچاق مواد مخدر «فقط یک بهانه بی‌اساس و مسخره است.»

همچنین، «عباس عراقچی»، وزیر امور خارجه ایران، و «یوان گیل پینتو»، وزیر امور خارجه ونزوئلا، در گفت‌وگوی تلفنی خود در روز یکشنبه، تحولات منطقه دریای کارائیب را مورد بحث قرار دادند. پینتو ابراز امیدواری کرد که کشور‌های عضو گروه «بریکس» و دیگر کشور‌های منطقه آمریکای جنوبی، اقدامات خصمانه آمریکا را به شدت محکوم کنند.

عراقچی نیز در همین راستا «اقدامات یک‌جانبه و زورگویانه آمریکا علیه سایر کشورها» را به شدت محکوم کرد و بر حمایت کشورش از مردم ونزوئلا در برابر «گردن‌کشی» آمریکا تاکید کرد.

منبع: الاخبار