روزانه حدود ۱۱-۱۲ هزار کامیون ورودی و خروجی در مرز‌های زمینی وجود دارد + فیلم

باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطیما میرزایی - منوچهر حبیبی استاندار کرمانشاه درمورد مشکلات پایانه‌های مرزی و ضرورت مدیریت یکپارچه در پایانه‌های مرزی گفت: استان کرمانشاه ۳۷۱ کیلومتر مرز با دولت عراق دارد و استان هم‌مرز با دو بخش اقلیم کردستان عراق و دولت مرکزی و عربی عراق و دارای پنج مرز رسمی است و کرمانشاه دروازه تجارت خارجی در غرب کشور محسوب می‌شود که وجود دو منطقه آزاد قصرشیرین و منطقه ویژه اسلام‌آباد غرب جایگاه اقتصادی استان را مضاعف کرده است.

او اظهار کرد: دسترسی به بازار ۱۵ میلیونی داخلی و خارجی از دیگر ویژگی‌های استان کرمانشاه در حوزه تجارت است که ۳۵ درصد صادرات کشور به عراق از طریق مرز‌های استان کرمانشاه با اولویت مرز پرویز خان انجام می‌شود؛ بنابراین این مرز و بازارچه‌های مرزی در این استان اهمیت زیادی دارند.

استاندار کرمانشاه تصریح کرد: در پایانه‌های مرزی، معمولاً ۴ پایش صورت می‌گیرد. اول، پایش ورود و خروج کالاست که توسط گمرک انجام می‌شود. دوم، پایش ورود و خروج افراد است که با مسئولیت اداره گذرنامه نیروی انتظامی و مرزبانی است. سوم، پایش ورود و خروج ناوگان است که برعهده سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای است و چهلمین مورد هم، پایش ورود و خروج سوخت است که متولی آن شرکت پخش و فرآورده‌های نفتی است. در نتیجه، آن‌چه که در پایانه‌ها اهمیت دارد هماهنگی و انسجام بین دستگاه‌های متولی است که در آن‌جا به ارائه خدمات می‌پردازند.

حبیبی ادامه داد: آن چه که نیاز اصلی پایانه و مرز است این است که انسجامی وجود داشته باشد و به دلیل این که راهداری و گمرک و دستگاه‌های دیگر مسئولیت‌های متعددی را برعهده داشته‌اند و هر دستگاهی، به صورت انفرادی کار خود را انجام می‌داده است بنده فعلاً مأموریت موضوع را به خاطر فرماندهی و مدیریت واحد به فرماندار شهرستان قصرشیرین سپردم تا این موضوع را مدیریت کند و انسجامی در آن‌جا به وجود بیاید.

در ادامه، جواد هدایتی، مدیر کل ترانزیت حمل و نقل بین‌المللی سازمان راهداری گفت: آن چه که در شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی در قالب طرح پایانه مرزی پرویز خان به وزارت راه و شهرسازی و سازمان راهداری تکلیف شده ساخته شده و از امکانات مجهز و خوبی برخوردار است. 

مدیر کل ترانزیت حمل و نقل بین‌المللی سازمان راهداری تصریح کرد: برای این که یک مرز رسمی شود باید هر دو کشور همسایه توافق کنند ولی به طور رسمی، کشور عراق تا امروز غیر از مرز‌های خسروی و پرویزخان مرز‌های دیگر را به عنوان مرز رسمی از طریق مجاری دیپلماتیک به صورت رسمی اعلام نکرده است. در نتیجه، مسئولیت ما برای احداث زیرساخت باید با هماهنگی طرف مقابل در زمانی باشد که آنها نیز، این مرز را به عنوان مرز رسمی بشناسند و تا الان، آن‌جا عمدتاً به صورت بازارچه‌های مرزی فعالیت کرده‌اند. 

در ادامه، ابراهیم نقدی معاون حقوقی و نظارت گمرک ایران گفت: ما روزانه حدود ۱۱-۱۲ هزار کامیون ورودی و خروجی در مرز‌های زمینی داریم و آن چه که گمرک در حوزه واردات و صادرات مسئولیت دارد پایش و نظارت بر ورود و خروج کالاست و به خاطر سرعت کار و پایش بهینه و نامحسوسی که از طریق سامانه‌های هوشمند و الکترونیکی وجود دارند تمامی مراحل اظهار تا ترخیص کالا و اخذ مجوز‌های سازمان‌های همجوار در قالب سامانه‌های هوشمند در حال انجام هستند و الان، صادرکننده می‌تواند کالای خود را در منزل اظهار کند و مراحل خروج کالا را از یکی از مرز‌های رسمی کشور انجام دهد. 

 معاون حقوقی و نظارت گمرک ایران ادامه داد: در حوزه صادرات هیچ هزینه‌ای برای صادرکننده وجود ندارد جز عوارض بر کالا‌های صادراتی که صاحب کالا به صورت هوشمند در سامانه پرداخت می‌کند و الان، سامانه جدید به صورت پایلوت در گمرک مراحل نهایی خود را طی می‌کند. 

نقدی درمورد مهاجرت سامانه‌ها به سامانه‌های جدید افزود: آن‌چه که مربوط به گمرک است تقریباً تمام است. چون بیش از ۲۰ سازمان، مجوز دهنده و مرتبط با تجارت هستند که باید با ما هماهنگ شوند و در حال برطرف کردن ایراد‌های احتمالی هستیم؛ بنابراین طبق برنامه زمان‌بندی که ما با این دستگاه‌ها طراحی کرده‌ایم باید در بدبینانه‌ترین شکل تا ۶ ماه آینده تمام شود. 

در ادامه، حمیدرضا فوری، کارشناس حوزه حمل و نقل گفت: مسئله تردد رانندگان از مرز صرفاً مدیریتی نیست و ریشه‌دارتر و اساسی است. مثلاً اگر گمرک مدیر شود آیا راهداری حاضر است به دستور‌های گمرک عمل کند یا بالعکس؟

همه این دستگاه‌های مربوطه به نوعی تعارض منافع دارند و از طرفی، یکی دیگر از مشکلات، تعدد مراجع سیاست‌گذار است که برای پایانه‌های مرزی بخشنامه صادر می‌کنند. در نتیجه، اگر می‌خواهیم این مشکلات برطرف شوند باید در مرحله اول، ساختار سیاست‌گذاری بر پایانه‌های مرزی را اصلاح کنیم و بدنبال مرجع سیاست‌گذار فرابخشی واحد باشیم.

در ادامه، جواد هدایتی، مدیر کل ترانزیت حمل و نقل بین‌المللی سازمان راهداری افزود: یکی از ریشه‌های مشکلاتی که در مرز‌ها وجود دارند تعدد قوانین هستند در حالی که هر کشور همسایه، مرزهایشان یک متولی و قانون دارند ولی در ایران، یک قانون برای مرز‌های رسمی، یک قانون برای بازارچه‌های مرزی، یک قانون دیگر برای مناطق آزاد و... وجود دارند و بخش از تعارضی که بین دستگاه‌های متولی وجود دارد به همین خاطر است. چون قانون‌های متعدد و مسئولیت‌های متفاوتی وجود دارند که هیچ یک از آنها حوزه خود را گردن نمی‌گیرند.