چرا در روزهای خیلی گرم زودتر عصبانی می‌شویم؟

باشگاه خبرنگاران جوان - با شدت گرفتن گرمایش زمین، بسیاری از مردم در سراسر جهان نه تنها با افزایش دما، بلکه با تغییر در خلق‌وخو و احساسات خود نیز مواجه می‌شوند. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در روز‌های بسیار گرم، زودتر از همیشه عصبانی یا بی‌حوصله شوید. حالا پژوهشی گسترده از دانشگاه MIT و موسسات بین‌المللی دیگر، این احساسات را با داده‌های علمی و آمار جهانی تایید کرده است.

تحقیقی در مقیاس جهانی؛ تحلیل بیش از یک میلیارد پست شبکه‌های اجتماعی

در این پژوهش که در نشریه معتبر One Earth منتشر شده، دانشمندان با بررسی ۱.۲ میلیارد پست در شبکه‌های اجتماعی از جمله X (توییتر سابق) و Weibo در ۱۵۷ کشور جهان، ارتباط بین دمای هوا و حالات روحی مردم را بررسی کردند. برای هر پست، امتیاز احساسی از ۰.۰ (بسیار منفی) تا ۱.۰ (بسیار مثبت) در نظر گرفته شد و محققان داده‌ها را به ۲،۹۸۸ نقطه جغرافیایی در سراسر جهان متصل کردند تا شرایط آب‌وهوایی زمان انتشار هر پست را ارزیابی کنند.

نتیجه این بود:

وقتی دمای هوا از ۳۵ درجه سانتی‌گراد فراتر می‌رود، احساسات منفی در کشور‌های کم‌درآمد تا ۲۵ درصد و در کشور‌های پردرآمد حدود ۸ درصد افزایش می‌یابد.

تاثیرات منفی گرما بر خلق‌وخو در کشور‌های با درآمد پایین سه برابر بیشتر از کشور‌های ثروتمند است.

گرما و عصبیت؛ مساله‌ای تازه یا قدیمی؟

این اولین مطالعه‌ای نیست که گرما را به عصبانیت و رفتار‌های منفی مرتبط می‌داند. در دهه ۱۹۸۰، پژوهش‌ها نشان دادند که با افزایش دما، احتمال بوق زدن رانندگان افزایش می‌یابد، مخصوصاً رانندگانی که از کولر محروم بودند. مطالعه دیگری روی المپیک ۲۰۰۸ پکن نیز حاکی از آن بود که حتی خبرنگاران در روز‌های گرم، بیشتر به استفاده از زبان منفی گرایش پیدا می‌کنند.

اما آثار گرما محدود به بدخلقی روزانه نیست؛ آمار نشان می‌دهد:

طبق یک پژوهش در سال ۲۰۱۹، بیش از ۳۰ درصد قتل‌های ثبت‌شده در یونان بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۴ در روز‌هایی با میانگین دمای بالای ۲۵ درجه سانتی‌گراد رخ داده‌اند.

مطالعه‌ای قدیمی‌تر از قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی نشان داد که اکثر شورش‌ها بین سال‌های ۱۷۹۱ تا ۱۸۸۰ در ماه‌های تابستان رخ داده‌اند؛ در اروپا بیشترین شورش‌ها در ژوئیه و در آمریکای جنوبی در ژانویه بوده است.

پژوهشی در سال ۲۰۱۸ ارتباطی میان افزایش دمای روز‌ها و افزایش نرخ خودکشی یافت.

چرا گرما احساسات ما را تغییر می‌دهد؟

دانشمندان چندین فرضیه برای این پدیده دارند:

تغییرات شیمی مغز: تحقیقات در فنلاند دمای بالا را با کاهش سطح سروتونین مرتبط می‌دانند؛ ماده‌ای شیمیایی که بر شادی، اضطراب و خلق‌وخو تاثیر مستقیم دارد.

افزایش تستوسترون: برخی پژوهشگران معتقدند گرما ممکن است سطح هورمون تستوسترون را بالا ببرد و باعث پرخاشگری شود.

شرایط محیطی و اقتصادی: نبود زیرساخت‌های مناسب مانند سیستم‌های خنک‌کننده در کشور‌های کم‌درآمد، شدت اثرات روانی گرما را بیشتر می‌کند.

با این حال، محققان تاکید دارند که این یافته‌ها نشان‌دهنده همبستگی است و نمی‌توان با قطعیت گفت که گرما تنها عامل بدخلقی یا خشونت است؛ عوامل دیگری مانند وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز در این میان نقش دارند.

آینده خلق‌وخو در جهان گرم‌تر

با توجه به روند گرمایش جهانی، دانشمندان پیش‌بینی کرده‌اند که تا سال ۲۱۰۰ حتی با فرض سازگاری تدریجی جوامع با گرما، احساسات مثبت جهانی ۲.۳ درصد کاهش خواهد یافت. به گفته نیک اوبرادوویچ، یکی از نویسندگان این پژوهش از آزمایشگاه شهرسازی پایدار MIT: «این مطالعه نشان می‌دهد تغییرات اقلیمی نه‌تنها محیط زیست، بلکه احساسات ما را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. کمک به مردم برای تاب‌آورتر شدن در برابر تغییرات روحی ناشی از گرما، بخش مهمی از سازگاری با تغییرات اقلیمی است.»

محدودیت‌های تحقیق و پیامد‌های اجتماعی

محققان هشدار می‌دهند که داده‌های این مطالعه لزوماً بازتاب‌دهنده کل جمعیت جهان نیست؛ چرا که کودکان خردسال و سالمندان، گروه‌هایی که بیشترین آسیب‌پذیری در برابر گرما را دارند، کمتر در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند. به همین دلیل، تأثیر واقعی گرما بر احساسات انسان‌ها احتمالاً بیشتر از آن چیزی است که داده‌ها نشان می‌دهد. با این وجود، نتایج این تحقیق پیام روشنی دارد: همان‌طور که کشور‌ها برای مقابله با اثرات فیزیکی تغییرات اقلیمی زیرساخت‌های مقاوم می‌سازند، باید برای سلامت روانی و عاطفی مردم در شرایط گرمای شدید نیز برنامه‌ریزی کنند.

این پژوهش بی‌سابقه با تحلیل داده‌های ۱.۲ میلیارد پست از ۱۵۷ کشور جهان، تصویری روشن از تاثیرات گرما بر احساسات انسانی ارائه می‌دهد. پیام واضح است: گرمایش زمین تنها سیاره ما را داغ‌تر نمی‌کند، بلکه روحیه جهانی را هم تحت فشار می‌گذارد. در این شرایط، ارتقای تاب‌آوری جوامع و توجه به سلامت روانی به اندازه کاهش انتشار کربن اهمیت دارد.

منبع: روزنامه هفت صبح