اینکه جهان چگونه جایی برای زندگی است، دریافتی است که برای نخستین بار در خانواده آن را تجربه می‌کنیم. رابطه والدین با فرزندان نقش قابل توجهی در نگرش آنها به خود و زندگی‌شان دارد، آنها به این وسیله می‌توانند بدانند آیا جهان جای امن و ارزشمندی است و یا آیا خود آنها مهم و ارزشمند هستند یا خیر؟

اساس امنیت عاطفی در کیفیت روابطی است که والدین با فرزندان خود در طول زمان دارند. این مسئله می‌تواند تاثیر قدرتمندی بر نگرش و احساس کودکان داشته باشد، همچنین والدین با تربیت شایسته فرزندان خود بیشترین تاثیر در فرهنگ‌سازی جامعه را به عهده دارند.

یکی از بهترین الگوها، خانواده حضرت زهرا سلام الله علیها است که خداوند در مورد آنها در آیه ۳۳ سوره مبارکه احزاب می‌فرماید: «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا»؛ این خانواده، پاک‌ترین، عالی‌ترین و باکمال‌ترین خانواده است، در این خانواده محور فاطمه زهرا است، آنچنان که در حدیث شریف کساء خداوند همه را با محوریت حضرت فاطمه معرفی می‌کند: «هُم فَاطِمَةُ وَأَبُوها وَبَعلُهَا وَبَنوهَا» این محوریت عظمت و نقش تعلیم‌گری ایشان را ثابت می‌کند تا جایی که در حدیثی از امام حسن عسکری علیه السلام آمده است: ما حجت‌های خدا بر مردم هستیم و جد ما حضرت فاطمه حجتی بر ماست.

تربیت بر اساس محبت

محمدرضا رمزی اوحدی در کتاب فاطمه نگین جنان و جهان می‌گوید: یکی از وجوه درخشنده حضرت زهرا (س) به کارگیری کلمات زیبا نسبت به اعضای خانواده است که این امر به استحکام عاطفی بین افراد کمک می‌کند. شاهد مثال آن مواجه حضرت زهرا و نحوه خطاب کردن ایشان نسبت به اعضای خانواده است که در حدیث کساء مطرح است.

روزی حضرت زهرا (س) در خانه نشسته اند که امام حسن (ع) وارد می‌شوند و سلام می‌کنند، حضرت در پاسخ می‌توانستند با سلام گفتن پاسخ فرزند خود را داده باشند، اما با به کار بردن کلماتی، چون قره عینی (ای نور چشم من) یا ثمره فوادی (ای میوه دل من)، از کلمات پرحرارت عاطفی برای پاسخ به فرزند خود استفاده می‌کنند.

او با بیان آنکه برخی افراد تصور می‌کنند این گونه صحبت کردن ضرورتی ندارد، می‌گوید: در سوره مومنون، یکی از صفات مومن را دوری از سخن لغو شمرده‌اند. حضرت زهرا (س) با این مواجه به ما می‌آموزند که این نحوه گفتگو با اعضای خانواده نه تنها امری اضافه نیست، بلکه باید این حرارت عاطفی که نوعی نوازش کلامی هم محسوب می‌شود بین اعضای خانواده برقرار باشد.

بازی با کودکان نحوه‌ای از محبت به آن هاست

بازی با کودکان یکی از راه‌های اظهار محبت به آنهاست که علاوه بر نشاط باعث رشد استعداد‌ها و تلطیف احساساتشان می‌شود. در ضمن بازی با کودک، علاوه بر ایجاد یک رابطه همدلانه می‌تواند نکات اخلاقی را به آنها بیاموزد. حضرت فاطمه (س) نیز با فرزندانشان هم بازی می‌شدند و در هنگام بازی با استفاده کلمات مناسب سعی در ساختن شخصیت کودکانشان داشتند. به عنوان نمونه حضرت زهرا (سلام الله علیها) هنگام بازی با فرزندش به او می‌فرمود: «پسرم حسن! مانند پدرت باش؛ ریسمان ظلم را از حق بر کن. خدایی را بپرست که صاحب نعمت‌های متعدد است و هرگز با صاحبان ظلم و تعدی دوستی مکن.»

 مادر از همه سزاوارتر است

از جمله نیاز‌های عاطفی کودکان، پرورش در دامن پر مهر و محبت والدین، بخصوص مادر است. عدم توجه والدین به این نیاز فطری باعث ایجاد کمبود‌ها و مشکلاتی خواهد شد و بعد‌ها در بزرگسالی، منشأ بسیاری از درگیری‌های عاطفی و اضطراب عمیق در آنها می‌شود. حضرت زهرا (س) رسیدگی و محبت به فرزندانش را بر هر کار دیگری مقدم می‌داشت و معتقد بود که در نگهداری و پرورش فرزند، مادر نسبت به هر کس دیگری سزاوارتر است.

با این حال اگر بخواهیم با رویکردی تربیتی به سبک زندگی این بانوی بزرگوار نگاه کنیم، می‌توانیم سرتاسر زندگی ایشان را الگویی عملی بدانیم. رفتار‌هایی در سیره فاطمه (س) وجود دارند که قابل اقتباس است، مانند احترام به همسر و فرزندان و یا نداشتن تقاضای نامقدور و رفتار مناسب و مهرورزی به خانواده که روز به روز ارزش و اهمیت این اعمال برای همگان روشن‌تر می‌شود.

منبع: ایسنا