معرفی فیلم‌های برگزیده از چشم‌انداز پاسداشت زبان و ادبیات فارسی

کارشناسان و منتقدان رادیوایران فیلم‌های زال و رودابه، اسفند و خاتی را به عنوان فیلم‌های برگزیده از چشم‌انداز پاسداشت زبان و ادبیات فارسی معرفی کردند. 

بیانیه‌ی داوران فیلم برگزیده‌ی جشنواره چهل وسوم فیلم فجر از چشم‌انداز پاسداشت زبان فارسی

به‌نام خدای هنر‌آفرین

زبان فارسی، این کهن‌میراثِ تمدن غنی ایران، در درازنای تاریخ بالیده و به ما رسیده است. برماست که این میراث عزیز را غنی‌تر، زنده‌تر و بالنده‌تر از پیش، به آیندگان تحویل دهیم؛ نیل به این منظور مقدس، در جهانِ درهم‌تنیده، پیچیده و نوشونده‌ی امروز کاری است دشوار و البته گرامی و قابلِ ستایش. در این میان، زبان گویای تصویر، نقشی بس مهم و والا دارد؛ زبانِ جهانی و بی‌مرزِ سینما، می‌تواند هم از منظر ایجابی و هم از وجه سلبی، در بالندگی یا تخریب این میراثِ کهن، نقش ایفا کند. 

رادیو ایران که نخست بار پیشنهاد جایزه‌ی زبان فارسی را در جشنواره فیلم فجر مطرح کرد به شیوه‌ی چند سالِ گذشته، امسال نیز بر آن شد تا فیلم‌های جشنواره فیلم فجر را از منظر پاسداشت زبان فارسی به سنجه‌ی نقد و بررسی بگذارد. 

سنجه‌های این بررسی عبارت است از: 

- پرهیز از نادرست گویی، غلط‌های ویرایشی و گرته‌برداری‌های غلط

- حفظ و رعایت هنجار‌های رایج و پذیرفته شده در دو صورت نوشتاری و گفتاری زبان فارسی.

- پرهیز از کاربرد بی‌رویه‌ی واژه‌های بیگانه

- توجه به تمایز و تنوع لهجه‌های ایرانی و تنوع اقوام 

- بهره‌گیری از زبان و لحن متناسب با طبقات مختلف اجتماعی با توجه به خاستگاه فرهنگی و اجتماعی شخصیت‌های فیلمنامه

- رعایت ادب به عنوان یکی از ویژگی‌های ممتاز زبان فارسی.

در فیلم‌های بخش مسابقه‌ی جشنواره چهل و سوم فیلم فجر، شمار فیلم‌هایی که از ادبیات غنی کشورمان بهره گرفته‌اند اندکند که شایسته است این امر مد نظر قرار گیرد.

همچنین از سینماگران ارجمند انتظار می‌رود در نگارش فیلمنامه‌ها، برای زبان فارسی اهمیتی ویژه قائل شوند و علاوه بر استفاده از اشعار زیبای فارسی، از ویراستاران حرفه‌ای بهره گیرند. همچنین شایسته است مسئولان معاونت محترم سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز برای زبان و ادبیات فارسی، اهمیتی بیش از پیش در سیاستگذاری‌ها قائل شوند.

شورای کارشناسان پاسداشت زبان فارسی رادیوایران، فیلم‌های زیر را در جشنواره چهل و سوم شایسته‌ی تقدیر می‌داند:

۱-    فیلم‌های "اسفند" و "خاتی" به دلیل بهره گیری از گویش‌های بومی و اصطلاحات منطقه‌ای زیرمجموعه گستره‌ی زبان فارسی 

۲-    پویانمایی "زال و رودابه" برای ساخت اثر بر مبنای اشعار حکیم فردوسی. اگرچه بایسته است در خوانش ابیات، نهایت دقت انجام شده و پاره‌ای ایرادات این فیلم رفع گردد.

این شورا، دیگربار پیشنهاد سال گذشته‌ی خود را تکرارمی‌کند: شایسته است فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی فعالانه وارد میدان شده و با همکاری معاونت سینمایی، «سیمرغ پارسی» را دربخش اصلی جشنواره‌ی فیلم فجر بگنجانند تا هرساله کوشش برای نهادینه شدن سینمای ملی با تکیه بر زبان و ادب گرانقدرِ فارسی گسترش یابد.

۲۱ بهمن ۱۴۰۳

کارشناسان:

محمدرضا ترکی، مهدی آذرمکان محمدجعفر محمدزاده، یدالله گودرزی، شهاب شهرزاد، عباس نادری، سینا میرزایی