پیشرفت جدید در ایمنی‌درمانی سرطان با نانوذرات پُلی‌روتاکسان

باشگاه خبرنگاران جوان - پیشرفت‌های اخیر در ایمنی‌درمانی سرطان روش‌های نوینی را برای مقابله با رشد تومور معرفی کرده‌اند. یکی از این روش‌های نویدبخش، استفاده از پلی‌روتاکسان‌های فوق‌مولکولی متیل-بتا-سیکلودکسترین (MeβCD) با قابلیت پاسخگویی به واکنش‌های اکسایش-احیاء است که به اختصار MSPs نامیده می‌شوند. این ترکیبات از طریق تغییر محیط لیپیدی سلول‌های سرطانی، پاسخ‌های ایمنی سلول‌های T را تقویت می‌کنند.

مقاله‌ای که در تاریخ ۸ مارس ۲۰۲۵ منتشر شد، تعامل میان MSPs و آگونیست‌های STING، موسوم به diABZIs را مورد بررسی قرار داده است. ترکیب این دو ماده به تشکیل نانوذراتی با نام RDPNs@diABZIs منجر شده که قادر به آزادسازی هم‌زمان MeβCD و diABZIs در محیط احیاکننده شیمیایی تومور‌ها هستند. این مکانیزم دوگانه نه‌تنها مسیر STING را در سلول‌های عرضه‌کننده آنتی‌ژن (APCs) فعال می‌کند و باعث تحریک سلول‌های T می‌شود، بلکه از طریق کاهش کلسترول غشای سلول‌های سرطانی، باعث افزایش سختی غشا شده و آنها را در برابر سمیت سلول‌های T آسیب‌پذیرتر می‌کند.

کلسترول نقشی حیاتی در تعیین خواص مکانیکی غشای سلولی ایفا می‌کند. نتایج این پژوهش نشان داد که سلول‌های سرطانی ۴ T ۱ در مقایسه با سلول‌های طبیعی اپی‌تلیال سینه موشی (HC ۱۱) سطح بالاتری از کلسترول دارند. کاهش کلسترول توسط MeβCD به افزایش قابل توجهی در سمیت سلول‌های T منجر شد، زیرا این تغییر شرایط را برای تشکیل منافذ ناشی از پروفورین در سلول‌های سرطانی تسهیل کرد. تقویت تعامل مکانیکی بین سلول‌های T و سلول‌های سرطانی موجب شد که سلول‌های T نیرو‌های لازم را برای القای آپوپتوز (مرگ برنامه‌ریزی‌شده سلولی) به طور مؤثر اعمال کنند.

آزمایش‌ها بر روی مدل‌های موشی نتایج امیدوارکننده‌ای را نشان دادند. موش‌هایی که با این نانوذرات تحت درمان قرار گرفتند، کاهش قابل توجهی در اندازه تومور نشان دادند و نرخ بقای طولانی‌مدت در آنها افزایش یافت. بسیاری از موش‌ها بیش از دو ماه پس از درمان زنده ماندند. جالب توجه اینکه، RDPNs@diABZIs حافظه ایمنی را در بدن القا کردند، که نشان‌دهنده پتانسیل آنها به عنوان عاملی برای جلوگیری از رشد مجدد تومور در درازمدت است.

با توجه به میانگین بازده بارگیری diABZIs که ۵.۶۷ درصد اندازه‌گیری شد و همچنین مشخصات فارماکوکینتیکی مطلوب آنها، این یافته‌ها نشان می‌دهند که این نانوذرات نه‌تنها برای انتقال دارو‌های مؤثر کاربرد دارند، بلکه موجب تثبیت ترکیبات در محیط پیچیده تومور‌ها نیز می‌شوند. میانگین وزن مولکولی پلیمر پیوندی ۳۹.۴ کیلو دالتون ثبت شده که به طور قابل توجهی در بهبود عملکرد درمان مؤثر است.

این روش با هدف قرار دادن انتخابی سلول‌های توموری، اثرات جانبی درمان‌های متداول سرطان را به حداقل می‌رساند و بقای سلول‌های T و عملکرد طبیعی سایر سلول‌های بدن را حفظ می‌کند. پژوهشگران تأکید دارند که “این مطالعه MSPs را به عنوان سامانه‌های انتقال دارو با قابلیت تقویت سمیت سلول‌های T علیه تومور‌ها معرفی می‌کند. 

این پیشرفت‌ها افق‌های جدیدی را برای پروتکل‌های ایمنی‌درمانی نوین باز می‌کند که بر تقویت پاسخ‌های ایمنی، به‌ویژه برای بیماران مبتلا به تومور‌های مقاوم، متمرکز هستند. اگرچه تمامی عناصر از جمله غلظت MeβCD و ترکیب پلیمر‌ها به دقت مورد بررسی قرار گرفته‌اند، اما همچنان تحقیقات بیشتری برای بررسی مکانیسم‌های ایمنی فعال‌شده توسط این نانوذرات و تأثیرات طولانی‌مدت آنها بر حافظه ایمنی مورد نیاز است.

با توجه به یافته‌هایی که بر نفوذ و فعال‌سازی سلول‌های T تأکید دارند، این پژوهش می‌تواند مسیر‌های درمانی موجود در ایمنی‌درمانی را متحول کند. توسعه بیشتر مکانیزم‌های انتقال و بهینه‌سازی ترکیبات این نانوذرات می‌تواند گام مهمی در جهت پیشرفت درمان‌های شخصی‌سازی‌شده برای سرطان باشد.

منبع: ستاد ویژه توسعه فناوری‌های نانو