روز قدس چگونه قدرت نرم ایران را افزایش داد؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی‌تبار- در سیستم بین المللی کنونی آنچه اهمیت دارد صرفا قدرت سخت نیست. قدرت نرم مبتنی بر اینکه یک کشور تا چه اندازه میتواند بر دیگران اثر بگذارد مسئله‌ای مهمی است. قدرت نرم برای یک کشور موقعیت هایی ایجاد می‌کند که در آن بدون نیاز به استفاده از قوای نظامی کشور به خواسته های خود می‌رسد. مسئله فلسطین به عنوان یک مسئله عقیدتی، منافع ملی ایران را نیز تقویت کرده است. انهم با افزایش قدرت نرم ایران. برای مثال میتوان به مسئله‌ی فلسطین اشاره کرد. روز جهانی قدس، که به ابتکار امام خمینی (ره) در سال ۱۳۵۸ هجری شمسی (۱۹۷۹ میلادی) نام‌گذاری شد، به عنوان یکی از ابزارهای مهم قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌المللی شناخته می‌شود. این روز با هدف حمایت از مردم فلسطین و مقابله با اشغالگری رژیم صهیونیستی تعیین گردید و از آن زمان تاکنون، هر سال در آخرین جمعه ماه رمضان در کشورهای مختلف برگزار می‌شود. 

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های تأثیر روز قدس، ایجاد همبستگی جهانی میان مسلمانان است. این روز به نمادی برای وحدت مسلمانان در سراسر جهان تبدیل شده است و هر ساله مراسم‌ها و تجمعات گسترده‌ای در کشورهای مختلف اسلامی و حتی در برخی کشورها با اقلیت‌های مسلمان برگزار می‌شود. برای مثال، در سال‌های اخیر، در کشورهای لبنان، سوریه، عراق، یمن، بحرین، پاکستان، اندونزی، مالزی و حتی در برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی، شاهد برگزاری راهپیمایی‌های گسترده‌ای بوده‌ایم. این مراسم‌ها نه تنها نشان‌دهنده حمایت مسلمانان از مردم فلسطین است، بلکه نمایانگر تأثیرگذار بودن ایران در ترویج گفتمان مقاومت و مقابله با رژیم صهیونیستی در سطح جهانی است. در بسیاری از این کشورها، از جمله لبنان، با حضور مردم در این مراسم‌ها، تصویر ایران به عنوان حامی اصلی آرمان فلسطین و مخالف اشغالگری اسرائیل در ذهن مردم حک شده است.

در این راستا، روز قدس بستری برای تقویت محور مقاومت فراهم کرده است. گروه‌های مقاومت مانند حزب‌الله لبنان، حشد الشعبی عراق و انصارالله یمن همواره در این روز با برگزاری مراسم‌های ویژه حمایت خود از آرمان فلسطین و علیه سیاست‌های اسرائیل و غرب را اعلام کرده‌اند. این اقدامات نه تنها مشروعیت این گروه‌ها را در جوامع خود افزایش داده است، بلکه به‌طور مستقیم نقش ایران را به عنوان حامی اصلی مقاومت در منطقه تقویت کرده است. تأثیر این روز در حمایت از محور مقاومت به قدری ملموس است که در برخی از کشورها، مراسم روز قدس به یکی از مهم‌ترین رویدادهای سالانه تبدیل شده است و مردم از سراسر کشور به آن می‌پیوندند.

یکی دیگر از تأثیرات روز قدس، به چالش کشیدن رژیم‌های عربی سازش‌کار است. پس از توافقات عادی‌سازی روابط میان برخی کشورهای عربی و اسرائیل در سال‌های اخیر، اعتراضات مردمی در این کشورها به ویژه در کشورهای مانند امارات متحده عربی و بحرین افزایش یافته است. مردم این کشورها با برگزاری تجمعات و اعتراضات، به سیاست‌های عادی‌سازی روابط با اسرائیل اعتراض کرده‌اند. این نشان می‌دهد که گفتمان حمایت از فلسطین، که ایران از طریق روز قدس ترویج می‌دهد، همچنان در میان جوامع عربی نفوذ دارد و به عنوان یک عامل فشار بر دولت‌های سازش‌کار عمل می‌کند.

در کنار این تأثیرات سیاسی و اجتماعی، روز قدس از نظر رسانه‌ای نیز نقشی حیاتی ایفا می‌کند. رسانه‌های ایرانی، مانند پرس تی‌وی و العالم، با پوشش گسترده مراسم روز قدس در سراسر جهان، تلاش کرده‌اند تا جنایات اسرائیل و سیاست‌های غربی در منطقه را به افکار عمومی جهانی معرفی کنند. از طریق پخش اخبار، مستندها، مصاحبه‌ها و گزارش‌ها، ایران توانسته است تا صدای مردم فلسطین را به گوش جهانیان برساند. این تلاش‌ها تنها به رسانه‌های داخلی محدود نشده است، بلکه ایران با استفاده از شبکه‌های اجتماعی نیز توانسته است تأثیر قابل توجهی در ایجاد آگاهی جهانی ایجاد کند. به عنوان مثال، هشتگ‌های مرتبط با روز قدس در شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر و اینستاگرام، در سال‌های اخیر به ترند جهانی تبدیل شده‌اند که خود نشان‌دهنده تأثیرگذاری رسانه‌ای ایران است.

روز قدس همچنین به‌عنوان نمادی از ایدئولوژی جمهوری اسلامی ایران عمل کرده است. اصول حمایت از مستضعفین و مقابله با ظلم و استکبار از اصول اساسی ایدئولوژی جمهوری اسلامی است و روز قدس به عنوان یکی از اصلی‌ترین نمادهای این اصول، توانسته است مشروعیت ایدئولوژیک جمهوری اسلامی را در داخل و خارج از کشور تقویت کند. بسیاری از جنبش‌های عدالت‌خواه در سراسر جهان، با الهام از گفتمان ایران در حمایت از فلسطین، به مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی پرداخته‌اند. از این‌رو، روز قدس به عنوان یک روز جهانی، نه‌تنها حمایت از فلسطین، بلکه حمایت از مستضعفین و عدالت در برابر ظلم را نیز نمایندگی می‌کند.

در نهایت، روز قدس به ایران این امکان را داده است تا در عرصه دیپلماسی عمومی نقش فعالی ایفا کند. حمایت از فلسطین به‌عنوان یکی از اصول اصلی سیاست خارجی ایران، چهره‌ای مثبت از این کشور در میان جوامع بین‌المللی ارائه داده است. ایران با استفاده از روز قدس، توانسته است روابط خود را با بسیاری از کشورهای اسلامی و برخی از کشورهای غیراسلامی که به آرمان فلسطین توجه دارند، تقویت کند. در مجامع بین‌المللی مانند سازمان ملل، ایران همواره به عنوان یکی از مدافعان اصلی حقوق فلسطینیان شناخته می‌شود و روز قدس فرصتی است برای تأکید بر این موضع.

در نتیجه، روز قدس به عنوان یک ابزار مهم قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، نقش مهمی در تقویت جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی این کشور ایفا کرده است. با ایجاد همبستگی میان مسلمانان، تقویت محور مقاومت، به چالش کشیدن رژیم‌های سازش‌کار، تأثیرگذاری رسانه‌ای، افزایش مشروعیت ایدئولوژیک و فعال‌سازی دیپلماسی عمومی، ایران توانسته است نفوذ و تأثیر خود را در منطقه و جهان گسترش دهد.