محمد مخبر پیش از ظهر امروز پنجشنبه در بیست و چهارمین نشست سران کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای، در آستانه پایتخت قزاقستان با بیان اینکه فرصت‌ها و ظرفیت‌های فراوانی در قلمرو کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای در زمینه تجارت، تولید، انرژی، حمل و نقل، کشاورزی، گمرک، مخابرات و همچنین توسعه فناوری در زمینه هوش مصنوعی، جهت تعامل وجود دارد، اظهار داشت: باید از این ظرفیت‌ها به نفع رفاه ملت‌ها و تثبیت صلح پایدار و توسعه فراگیر در منطقه شانگهای و در سراسر جهان استفاده کرد. 

متن کامل سخنان سرپرست ریاست جمهوری در این نشست به شرح زیر است.

بسم الله الرحمن الرحیم 

جناب آقای توکایف، رئیس جمهوری محترم قزاقستان؛ روسای محترم کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای؛ عالیجنابان. 

در ابتدای سخن، یاد و خاطره رئیس جمهور شهید جناب آقای دکتر سید ابراهیم رئیسی و وزیر امور خارجه شهید جناب آقای دکتر حسین امیرعبداللهیان و زحمات و نقش مؤثر آنها در پیشبرد دیپلماسی چند جانبه جمهوری اسلامی ایران در سه سال گذشته به ویژه عضویت در سازمان همکاری شانگهای و بریکس را گرامی می‌دارم و از ابراز همدری، ارسال پیام و اعزام نمایندگان کشور‌های عضو جهت شرکت در مراسم بزرگداشت آنها، قدردانی می‌نمایم. 

جا دارد از تلاش‌های صورت گرفته توسط جناب آقای توکایف، رئیس جمهوری محترم قزاقستان و دولت این کشور در طول یک سال گذشته و در زمان ریاست بر سازمان همکاری شانگهای کمال تشکر را داشته باشم. همچنین عضویت کامل جمهوری بلاروس در سازمان را نیز به جناب آقای لوکاشنکو و مردم جمهوری بلاروس تبریک می‌گویم. حوادث تروریستی اخیر در دربند و ماخاچ قلعه را به دولت و ملت روسیه تسلیت می‌گویم و با بازماندگان این اتفاق تلخ ابراز همدردی می‌کنیم. 

حضار گرامی. 

متاسفانه طی ۹ ماه گذشته و بر خلاف تمامی موازین بین‌المللی و هرگونه اخلاق و منش انسانی، شاهد موج گسترده‌ای از نسل‌کشی، جنایت جنگی، کشتار وسیع زنان و کودکان بی‌گناه غزه توسط رژیم صهیونیستی هستیم. 

تداوم جنایات وحشیانه و سازمان یافته رژیم صهیونیستی با حمایت آمریکا علیه مردم مقاوم و مظلوم غزه که جامعه بشری را در بهت و حیرت و سازمان‌های بین‌المللی را در بی‌عملی فرو برده است، به شدت محکوم می‌کنیم. ما بر ضرورت اقدامات موثر کشور‌ها به ویژه توسط اعضای سازمان همکاری شانگهای جهت توقف فوری جنایات جنگی رژیم صهیونیستی و لزوم ارسال فوری، کافی و بدون مانع کمک‌های بشر دوستانه به سراسر غزه تأکید می‌کنیم. 

عالیجنابان؛ فرصت‌ها و ظرفیت‌های فراوانی در قلمرو کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای در زمینه تجارت، تولید، انرژی، حمل و نقل، کشاورزی، گمرک، مخابرات و همچنین توسعه فناوری در زمینه هوش مصنوعی، جهت تعامل وجود دارد که باید از آن به نفع رفاه ملت‌ها و تثبیت صلح پایدار و توسعه فراگیر در منطقه شانگهای و در سراسر جهان استفاده کرد. فعال‌سازی کریدور‌های ترانزیتی نقش کلیدی در تسهیل تجارت و نیز در توسعه اقتصادی و در نتیجه ثبات سیاسی کشور‌های عضو ایفا می‌نماید. 

معتقدیم اعضای سازمان همکاری شانگهای می‌توانند از طریق کریدور شمال-جنوب و از طریق بنادر جنوبی ایران با هزینه کمتر و سرعت بیشتری به مبادلات تجاری با کشور‌های جهان بپردازند. 

نظر به اینکه فعالیت‌های ترانزیتی و تجاری مکمل یکدیگر محسوب می‌شوند، پیشنهاد می‌کنیم تا نسبت به ایجاد «شبکه مناطق آزاد مشترک» و «برقراری پیمان‌های اقتصادی نظیر موافقتنامه تجارت ترجیحی و آزاد» در سطح سازمان مبادرت گردد. 

عالیجنابان؛ جمهوری اسلامی ایران قویاً مخالف اعمال ابزار‌های سیاسی به ویژه تحریم‌های یکجانبه ظالمانه در حوزه انرژی است و به عنوان تولیدکننده عمده منابع انرژی به ویژه نفت و گاز، همواره سیاست چند جانبه‌گرایی در حوزه انرژی را دنبال نموده و به طور فعال در تدوین سند «راهبرد همکاری انرژی سازمان همکاری شانگهای» مشارکت داشته و از تصویب و اجرای آن حمایت می‌نماید. 

خوشبختانه، موضوع استفاده از ارز‌های ملی و افزایش سهم آنها در تسویه وجوه تجاری بین کشور‌های عضو به صورت جدی در دستور کار سازمان قرار گرفته است و جمهوری اسلامی ایران از تداوم مذاکرات کارگروه‌های تخصصی در این زمینه تا حصول هدف نهایی یعنی کاهش و یا حذف دلار از مبادلات چندجانبه حمایت می‌کند. 

با توجه به تجربه به دست آمده ذیل اتحادیه بانکی سازمان، به نظر ما «تاسیس بانک مشترک شانگهای» می‌تواند موجب ارتقای سطح همکاری کشور‌های عضو در حوزه‌های مالی و اقتصادی گردد. 

همچنین، جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل خود را برای اجرایی‌سازی «برنامه عملیاتی همکاری‌های علمی و فناوری میان کشور‌های عضو سازمان در حوزه‌های اولویت‌دار» به ویژه در حوزه جدیدترین فناوری‌های پزشکی، زیست فناوری و هوش مصنوعی اعلام می‌دارد.

عالیجنابان.

جمهوری اسلامی ایران از اسناد و تفاهمات صورت گرفته در سازمان شانگهای از جمله سند جامع و بلند مدت «استراتژی توسعه همکاری سازمان» و دیگر اسناد مرتبط حمایت می‌کند. 

در پایان ضمن تبریک به جمهوری خلق چین به عنوان رئیس بعدی سازمان شانگهای، از دولت و ملت دوست و برادر جمهوری قزاقستان برای میزبانی شایسته و میهمان‌نوازی گرم آنها تشکر می‌کنم.

اطمینان دارم تصمیم‌ها و توافقاتی که در پی نتایج نشست امروز اتخاذ خواهد شد، در افزایش سطح هماهنگی برای مقابله مشترک با تهدیدات و چالش‌های کنونی و نوظهور و همچنین ارتقای سطح همکاری کشور‌های عضو در زمینه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، علمی و فرهنگی نقش بارزی خواهد داشت. 

از توجه شما متشکرم