سبک زندگی به عنوان مجموعه به هم پیوسته‌ای از الگو‌های رفتاری فردی و اجتماعی، برآمده از نظام معنایی متمایزی است که یک فرهنگ در یک جامعه انسانی ایجاد می‌کند؛ و از آن جایی که هیچکدام از جوامع بشری را نمی‌توان عاری از فرهنگ تصور کرد، بنابراین، می‌توان گفت تمام اجتماعات انسانی، از ابتدای تاریخ تا کنون دارای سبک زندگی خاص خود بوده و از الگو‌های رفتاری متناسب با شاخص‌های فرهنگی خود برخوردار بوده‌اند.

پذیرش منفعلانه الگو‌های رفتاری مبتنی بر فرهنگ غربی، برای جوامع مسلمان که خود در پرتو آموزه‌های اسلامی، توانایی تعریف و ترسیم سبک زندگی دینی و تبیین الگو‌های متناسب با آن را دارند، شایسته نبوده و باید به اقتضای فرهنگ دینی خود، به سبک زندگی اسلامی روی آورند. به ویژه آنکه در چند دهه اخیر، ناکارآمدی تمدن سکولار غربی در پاسخ گویی به نیاز‌های چندبعدی انسان آشکار گردیده و رصد تحولات جاری در جهان نیز نشانه‌های افول و فرود این تمدن را نمایان ساخته است. بازخوانی آموزه‌های اسلام و ژرف اندیشی در آن، ظرفیت بالای این آموزه‌ها را برای فرهنگ سازی و ارائه الگو‌های رفتاری مناسب نشان می‌دهد. قرآن که مهم‌ترین منبع آموزه‌های اسلامی به شمار می‌رود، سرشار از الگو‌هایی است که شیوه زیست مؤمنانه و مورد نظر اسلام را معرفی می‌کند؛ و در پرتو آیات آن، سیره پیامبر گرامی اسلام (نیز) به عنوان اسوه و نمونه عالی زندگی به تمام مسلمانان معرفی شده است. یکی از مطالبی که بار‌ها بحث مفصلی درباره‌اش انجام گرفته، قرب الهی و راه رسیدن به آن است که با استفاده از آیات و روایات و با استمداد از بحث‌های عقلی به این نتیجه می‌رسیم که تنها راه رسیدن به قرب الهی عبادت خداست. حجت الاسلام والمسلمین انصاریان به مناسبت دهه دوم ماه محرم در مسجد النبی (ص) در سخنانی به تبیین این مساله پرداخته است.

استاد حسین انصاریان گفت: کسی که دل فروتنی دارد قرآن درباره ایشان می‌فرماید مسائل الهی را آسان و راحت می‌پذیرد؛ مسائل اخلاقی، اقتصادی، جسمانی و حقوقی به چنین شخصی سنگین نمی‌آید که بخواهد از قبول و اجرای فرامین الهی فرار کند.

وی افزود: بنابراین قرآن کریم می‌فرماید خواسته‌های الهی سنگین است مگر برای کسانی که دل فروتن دارند؛ آنان می‌دانند که همه مسائلی که بیان شده از طرف آفریننده عالم هستی است، خداوندی که علم و رحمت و احسان محض است بر این اساس رد کردن خواسته‌های پروردگار کبر است و این کبر ابلیسی است و کبر معلولی نیست. ابلیس یک بار در برابر علم و رحمت بی نهایت تکبر کرد و تکرار هم نکرد، اما بعد از این تکبر با پروردگار سخن گفت.

انصاریان ادامه داد: به ابلیس یک فرمان داده شد تا به آدم سجده کند، اما او در برابر این امر تکبر ورزید و بر خلاف همه ملائکه به آدم سجده نکرد. ابلیس در این زمینه خودخواهی داشت و خلقت خود را که از آتش بود بهتر از آدم که خلقتش از گل بود، دید. این فرمان خداوند بود و باید همانند دیگر فرشتگان سجده می‌کرد. کبر در باطن ابلیس وجود داشت و همچنان تا روز قیامت ادامه خواهد داشت. اگر او این کبر را از خود پاک می‌کرد قطعاً پروردگار ابلیس را می‌بخشید.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه کبر بیماری خطرناکی است گفت: انسان فاقد قدرت است به گونه‌ای که امروز در برابر یک پشه مستاصل شده تا مبادا در معرض گزش این حشره قرار بگیرد و سلامتی اش به خطر بیفتد؛ بر این اساس چطور می‌تواند در برابر قدرت مطلق تکبر داشته باشد. لازم است که انسان عوارض سرکشی ابلیس را بداند تا در برابر دستورات الهی سرکشی نکند. ابلیس مقام بزرگی داشت، او از فرشتگان نبود و هویتی جدا داشت، جز موجودات پنهان بود که با چشم دیده نشود، اما فرشته نبود.

وی به عوارض تکبر ابلیس اشاره و تصریح کرد: امام علی (ع) می‌فرماید ابلیس از زمانی که خلق شد تا زمانی که تکبر ورزید قریب به شش هزار سال پروردگار را عبادت کرد و برای شما روشن نیست این شش هزار سال بر اساس زمان زمینی است یا زمان‌های عوالم دیگر است؛ پروردگار به دلیل کبرش آن هم در برابر تنها یک فرمان او را از این مقام و عرصه عبودیت اخراج کرد، پروردگار ابلیس را از درگاه رحمت و مغفرت خود ترد کرد و فرمود تا روز قیامت لعنت من بر تو باد.

انصاریان با اشاره به اینکه اگر خیری در گناهکاری باشد خداوند از گناه او خواهد گذشت بیان داشت: در وجود حر بن یزید خیر وجود داشت که مورد رحمت الهی قرار گرفت؛ پروردگار ابلیس را از سرزنش شدگان معرفی کرد و فرمود من روز قیامت دوزخ را از وجود تو و پیروان متکبرت پر خواهم کرد. قرآن کریم کتاب نور و رحمت و ذکر است اگر انسان در برابر آفریننده خویش و در برابر این کتاب فروتنی نکند هم سفر ابلیس می‌شود.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: منکران و توهین کنندگان به قرآن تنها ادعای لغو بودن این کتاب را دارند و نمی‌توانند لغو بودن آن را ثابت کنند. وجود مقدس قرآن کریم یک جاده‌ای را برای مردم ترسیم کرده و فرموده اگر در این مسیر قرار بگیرید و آن را طی کنید از اولیای الهی خواهید شد، آدمی در این جاده باید اهل انجام خواسته‌های پروردگار و حذف خواسته‌های ابلیس شود در این صورت است که او حاکم بر وجود خویش می‌شود.

وی اضافه کرد: انسان اگر در مسیر الهی باشد جهان در استخدام او در می‌آید در غیر این صورت او به استخدام شیطان در خواهد آمد. اگر گناهان در وجود انسان متراکم شود او حق را انکار خواهد کرد. کسی که در مسیر حق گام بردارد به فوز عظیم دست می‌یابد و به طور یقین قرآن آدمی را به راهی هدایت می‌کند که استوارترین راه است. صراط مستقیم مرکب از دو حقیقت قرآن و اهل بیت (ع) است و کسانی که در این مسیر قرار گیرند سعادتمند می‌شوند.

منبع: مهر