تنها بعد از گذشت 10 روز از امضای قرارداد همکاری دفاعی میان اسلام آباد و مسکو که در جریان سفر 'سرگئی شویگو' وزیر دفاع روسیه به اسلام آباد انجام شد، دو طرف توافق های جدیدی برای افزایش همکاری ها در زمینه های گوناگون از جمله انرژی و صنعت انجام داده اند.



'اسحاق دار' وزیر اقتصاد و دارایی پاکستان که در صدر هیاتی اقتصادی شامل مقاماتی از وزارت نفت و بخش صنایع این کشور به مسکو سفر کرده است، روز گذشته در کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی، تجاری علمی و صنعتی میان روسیه و پاکستان شرکت کرد.



مقامات عالی پاکستان و روسیه در این کمیسیون مشترک ضمن تاکید بر ضرورت رفع موانع پیش روی اجرایی شدن توافق های قبلی میان اسلام آباد و روسیه، نسبت به افزایش همکاری در همه زمینه ها از جمله فعالیت روسیه در بخش انرژی و اکتشاف نفت و گاز در پاکستان اظهار تمایل کردند.



براساس گزارش رادیو دولتی پاکستان، مشارکت در احداث ترمینال های شناور روی دریا برای تبدیل و انتقال گاز مایع وادراتی پاکستان، مشارکت در احداث خط لوله گاز از بندر گوآدر پاکستان به منطقه نوابشاه، انجام فعالیت های اکتشاف نفت، نوسازی زیرساخت های نفت و گاز پاکستان و ساخت و نوسازی نیروگاه های تولید برق در پاکستان از جمله موضوعاتی بود که طرف روس برای مشارکت در آن اظهار تمایل کرده است.



براساس گزارش این رسانه دولتی پاکستان، شرکت های بزرگ روسیه که در زمینه انرژی فعالیت می کنند از جلمه شرکت های 'تکنوپروم اکسپورت'، 'روستک'، 'راشیدرو'، 'پاورمشینز'، 'اینتر رائو'، 'یوناینتد انجین' و 'استاکینسکی' برای همکاری با پاکستان در بخش انرژی و نفت و گاز این کشور ابراز علاقمندی کرده اند.



علاوه بر این، بانک 'وی.تی.بی' روسیه یک خط اعتباری یک میلیارد دلاری برای اجرای طرح های مربوط به انرژی در پاکستان پیشنهاد کرده و برای انجام معاملات مالی بیشتری با پاکستان در دیگر زمینه ها نیز اظهار علاقمندی کرده است.



پاکستان که کمتر از یک ماه پیش قراردادهای فراوانی به ارزش بیش از 40 میلیارد دلار با چین امضا کرده و علاوه بر روابط خوب سیاسی، همکاری های گسترده اقتصادی و تجاری را با چین پایه گذاری کرده است، اکنون در صدد است تا خود را بیش از پیش به روسیه به عنوان یکی دیگر از بزرگترین قطب های نظامی، اقتصادی و صنعتی جهان نزدیک کند.



دولت جدید پاکستان می کوشد تا با گسترش روابط دوستانه با قدرت های بزرگ منطقه ای و جهانی به ویژه چین و روسیه و برخی کشورهای اروپایی از جمله آلمان، ضعف ها و عقب ماندگی های ناشی از دوستی های سنتی و شکننده با آمریکا را جبران کند.



'خواجه محمد آصف' وزیر دفاع روسیه روز سه شنبه هفته گذشته به صراحت اعلام کرد که آمریکا دوست قابل اعتمادی برای پاکستان نیست و اگرچه واشنگتن برای سال های طولانی دوست اسلام آباد بوده، اما هیچ گاه دوست قابل اعتمادی نبوده است.



پاکستان در سالیان گذشته به ویژه در دوران حکومت 'پرویز مشرف'، یکی از متحدان اصلی آمریکا در منطقه بوده است و طبیعی است تلاش پکن و مسکو برای گسترش روابط با اسلام آباد چندان برای واشنگتن خوشایند نباشد.



شویگو وزیر دفاع روسیه که قبل از سفر اخیرش به پاکستان، به چین سفر کرده بود، با 'چانگ وان چوان' همتای چینی خود دیدار کرد و دو طرف به اتفاق تاکید کردند که نگران تلاش ها و تصمیم آمریکا برای تقویت نفوذ و حضور نظامی و سیاسی خود در منطقه آسیا و اقیانوسیه هستند.



تلاش روسیه و چین برای گسترش مناسبات با پاکستان می تواند صحنه جدیدی را برای ادامه رقابتهای دیرینه میان این دو قدرت شرق و غرب ایجاد کند.



با وجود تلاشهای آمریکا برای حفظ متحدان آسیایی خود ازجمله پاکستان، پکن و مسکو به سرعت درحال گسترش روابط همه جانبه با اسلام آباد هستند و نزدیکتر شدن روابط راهبردی پاکستان و روسیه می تواند معادلات منطقه را به صورت جدی تغییر بدهد.



اگرچه روابط مسکو و اسلام آباد که در دوران جنگ سرد به ویژه در دوره حمله اتحاد جماهیر شوروی سابق به افغانستان در دهه 1980تعریف چندانی نداشت، با سپری شدن زمان و تغییر شرایط در سالهای اخیر، روابط دو کشور بطور قابل توجهی بهبود پیدا کرده است.



آساق*1**1723