در این گزارش که توسط گروه اجتماعی این نشریه محلی تهیه شده آمده است: زنگ تفریح بخشی از برنامه همیشگی مدارس است که دانش آموزان این اوقات را خیلی دوست دارند. در این فرصت کوتاه و پرهیجان، دانش آموزان از محیط جدی کلاس با اشتیاق زیاد به حیاط می آیند تا روحیه ای تازه کنند و برای کلاس درس بعدی آماده شوند.دانش آموزان در زنگ تفریح، علاوه بر استراحت و رفع خستگی، مراحلی از اجتماعی شدن را هم می آموزند و تجربیات آن ها در زنگ تفریح می تواند در نگرش آنان نسبت به مدرسه و تحصیل موثر باشد. ولی این فرصت طلایی در حال حاضر در برخی از مدارس استان از دانش آموزان گرفته شده است و آن ها در زنگ های تفریح در فضاهای کوچکی که عنوان حیاط مدرسه را به دوش می کشند محصور شده اند.











بازی هایی که فراموش شده اند



یکی از دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی که در مدرسه کوچکی در حال تحصیل است، می گوید: فضای حیاط مدرسه ما آن قدر کوچک است که به زحمت مراسم صبحگاهی در آن برگزار می شود.وی ادامه می دهد: در زنگ های تفریح، بچه ها کمتر به حیاط مدرسه می آیند چون فضایی برای بازی وجود ندارد.«صالح آبادی» که در یکی از مدارس غیردولتی درس می خواند، بیان می کند: حیاط مدرسه مان وسعت چندانی ندارد و در سال جدید نیز که یک کلاس در حیاط مدرسه ساخته اند، فضای بازی و تفریح بچه ها گرفته شده است. «فریدی» یکی از والدینی است که فرزندش در کلاس پنجم درس می خواند؛ وی داشتن یک حیاط بزرگ و بانشاط را شرط اساسی برای مدرسه ای پویا می داند و می گوید: سال گذشته، دخترم در مدرسه ای درس می خواند که به هیچ وجه، شباهتی به فضای آموزشی نداشت و یک منزل مسکونی با متراژی نه چندان زیاد عنوان مدرسه را به خود گرفته بود. وی عقیده دارد: در حال حاضر که آپارتمان نشینی رونق یافته و فضای خانه ها کوچک شده است باید مدارس فضای کافی برای بازی داشته باشند. «وحیدی» دانش آموز دیگری است که می گوید: در زنگ تفریح، تعداد محدودی از دانش آموزان آن هم بیشتر به دلیل استفاده از سرویس های بهداشتی به حیاط مدرسه می آیند. یکی از والدین هم اظهار می دارد: زنگ تفریح برخی دانش آموزان به بازی های رایانه ای با تبلت و گوشی هایی که همراه شان است، خلاصه شده است. وی به تغییر سبک بازی های مدرسه ای دانش آموزان اشاره می کند و می گوید: بچه ها در گذشته برای زنگ تفریح و انجام بازی های گروهی لحظه شماری می کردند و به کمک این بازی ها به ذهن خود استراحت می دادند و با روحیه ای تازه در کلاس بعدی حضور می یافتند ولی دیگر روزگار آن بازی ها رخت بربسته و دانش آموزان به دلیل فراهم نبودن شرایط، زنگ های تفریح را در انزوا و خاموشی سپری می کنند.«عظیمی» تأکید می کند: در حال حاضر، تحرک دانش آموزان در این گونه مدارس به حداقل رسیده است و آن ها زنگ تفریح خود را هم در کلاس می گذرانند.











تبعات طولانی مدت بازی نکردن



یک کارشناس ارشد روان شناسی معتقد است: بچه ها بهترین و طلایی ترین ساعت های روز خود را در مدرسه سپری می کنند، این در حالی است که بازی هایی که به تحرک زیادی نیاز دارند در مدارس غیر استاندارد به فراموشی سپرده شده اند، این مسئله علاوه بر تبعات آنی، تبعات طولانی مدتی را هم در بر خواهد داشت.«طالبی» با بیان این که بازی ، یکی از نیازهای اساسی دانش آموزان است، عنوان می کند: از دانش آموزی که تحرک لازم را ندارد نباید انتظار داشت که بازخوردهای ذهنی و مغزی فعالی را هم از خود نشان دهد. وی ادامه می دهد: در برخی مدارس، دانش آموزان خستگی کلاس را در زنگ تفریح به حیاطی می برند که شاید به زحمت تمام دانش آموزان مدرسه در آن جا می گیرند. وی با اشاره به این که در برخی مدارس فعالیت و بازی های گروهی دانش آموزان قربانی کمبود فضا می شود، می گوید: یکی از معیار های مهمی که در مباحث سلامت روانی کودکان و نوجوانان مطرح است، موضوع بازی و بازی درمانی است.وی با بیان این که طی انجام بازی، دانش آموز نقش های اجتماعی را می آموزد، می گوید: بازی های گروهی ناخواسته فراموش شده و همین موضوع باعث شده است دانش آموزان در مدرسه گوشه گیر و کم تحرک شوند.











بازی یک نیاز حیاتی



«طالبی» می گوید: دانش آموزان طی بازی های گروهی نقش اجتماعی خود را پیدا می کنند و بازی جزو ملزومات زندگی کودکان شمرده می شود و حذف بازی های گروهی برای دانش آموزان در آینده چالش برانگیز خواهد بود.











طراحی ایستگاه های بازی



در همین ارتباط، معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش با بیان این که تأمین فضای فیزیکی مطلوب در مدارس یکی از دغدغه های آموزش و پرورش است، می گوید: به وجود آوردن یک فضای شاد و پویا مهم ترین هدف ماست که به طور جدی آن را دنبال می کنیم.«سلیمانیان» تصریح می کند: احیای بازی های بومی و محلی و همچنین اجرای بازی های ترکیبی را در مدارس ترویج داده ایم.وی با بیان این که به فراخور همین موضوع به واسطه جذابیت های رنگی سعی شده است محیطی شاد در مدارس به وجود بیاید، می افزاید: بسیاری از ایستگاه های بازی در حیاط مدارس در سال جاری طراحی شد که طی 2 ماه گذشته بسیار مورد توجه دانش آموزان واقع شده است.











اختیار عمل محدود کارشناسان بهداشت محیط



مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی استان با اشاره به آیین نامه بهداشت محیط، خاطرنشان می کند: بر اساس تعداد دانش آموزان به ازای هر دانش آموز 6 تا 8 مترمربع حیاط و محوطه بیرونی باید در نظر گرفته شود.«بهنیا»، فضای استاندارد کلاس های درسی را هم به ازای هر دانش آموز 1.25 مترمربع اعلام می کند و می گوید: استانداردهایی برای فضای فیزیکی مدارس در چک لیست های بازرسان محیط دانشگاه علوم پزشکی تعریف شده که بر مبنای همان چک لیست ها مدارس ارزیابی می شوند و بازرسان در فاصله زمانی 20 روز تا یک ماه بازدیدهایی را به عمل می آورند. ک/1



626