به گزارش خبرنگار ایسنا، در فوقانی‌ترین بخش موزه عروسک‌های ملل، کشتی با چوب توسط خانم شیوا صارمی طراحی شده که عروسک‌هایی از حیوانات در حال انقراض ایرانی در آن دیده می‌شود. همگی این حیوانات، به استثنای درنا، جفت - جفت هستند.

مسئولان موزه با طرح قصه نوح، بچه‌ها را با حیوانات در حال انقراض ایرانی مثل خرس سیاه بلوچستان، یوزپلنگ ایرانی، سنجاب جنگل‌های زاگرس، گوزن زرد ایرانی، گورخر ایرانی، فُک دریای خزر، لاکپشت پوزه عقابی خلیج فارس، سمندر لرستان و درنای سیبری آشنا می‌کنند و در کنار نمایش عروسک‌های این حیوانات، اطلاعاتی راجع به محل زیست، خوراک و علت قرار گرفتن آنان در معرض انقراض در اختیار بچه‌ها قرار می‌دهند و در پایان، از دُرنایی نام می‌برند که جفتی برای ازدیاد نسل خود ندارد!

از دیگر پروژه های این موزه، «پروژه عروسک‌های چوبی شخصیت‌های قالیچه‌های ایرانی» است. اغلب قالیچه‌های ایرانی در پس‌زمینه‌های خود دارای قصه‌های شیرینی هستند که با کمی ذوق می‌تواند دست‌مایه پروژه‌های نو قرار گیرد. یکی از این پروژه‌ها، «پروژه عروسک‌های چوبی شخصیت‌های قالیچه‌های ایرانی» است. در بخشی از دیوار فوقانی موزه عروسک‌های ملل، قالیچه «خسرو شیرین» فردوس خراسان قرار گرفته که هنرمندان موزه براساس شخصیت‌های این داستان فولکلوریک، عروسک‌های چوبی ساخته‌اند و ضمن بیان قصه خسرو و شیرین، شرایطی را مهیا می‌کنند تا بچه‌ها بتوانند عروسک‌های چوبی این شخصیت‌ها را لمس کرده، با این کار خود بین صنایع دستی، ادبیات و بچه‌ها پیوند ناگسستنی ایجاد کنند.

موزه عروسک‌های ملل سه طبقه است و در طبقه اول که به عروسک‌های ملل مختلف تعلق دارد، نزدیک به 54 کشور از ملیت‌های مختلف عروسک‌های خود را در آن جای داده‌اند. این بخش دارای اتاقی است که در آن به عروسک‌های نمایشی نگهداری می‌شوند. در این اتاق کوچک که به صندلی‌های مناسب برای استفاده بچه‌ها مزین است، شرایطی فراهم شده تا بچه‌ها بتوانند ضمن بازدید از قسمت‌های مختلف موزه از عروسک‌های نمایشی استفاده کنند و با لمس آن‌ها بیشتر با دانسته‌های فرهنگی خود آشنا شوند. در یکی از ضلع‌های این اتاق، تلویزیون کوچکی تعبیه شده است که بچه‌ها می‌توانند برخی از نمایش‌های عروسکی را از طریق آن ببینند.

عروسک‌های نمایشی خود دارای انواع و اقسام مختلفی هستند.

عروسک‌های دست‌کشی (پاپت):

اولین و ساده‌ترین نوع عروسک‌های نمایشی در جهان‌اند و بچه‌ها به آن علاقه زیادی دارند، در زمره این عروسک‌ها هستند. برخی از این عروسک‌ها، عروسک‌هایی هستند که براساس شخصیت‌های قصه‌ها شکل می‌گیرند؛ مثل عروسک قصه «شنل‌قرمزی» که قابلیت آن را دارد که با یک عروسک، سه شخصیت شنل قرمزی، مادربزرگ و گرگ ناقلا را به بچه‌ها نشان دهد. این عروسک‌ها بیشتر در کشورهای اروپایی ساخته شده‌اند و اخیرا دو، سه نمونه از آن‌ها با الگوبرداری از عروسک‌های اروپایی با تکنیک عروسک‌های بافتنی ساخته شده‌اند.

عروسک‌های نمایش سایه (عروسک‌های مفصلی از جنس پوست جانوران)

این عروسک‌ها عروسک‌های مفصلی هستند که دست و پای آن‌ها حرکت می‌کنند و عموما برای روایت اسطوره‌ها و افسانه‌ها به‌کار می‌روند. دو نمونه از این عروسک‌ها در موزه عروسک‌های ملل وجود دارند. عروسک‌های سایه زمانی که پشت پرده قرار می‌گیرند و یک منبع نوری پشت آن‌ها قرار می‌گیرد، ضمن نشان دادن تصویر خود، به حرکت درمی‌آیند. این عروسک‌ها به‌سبب ماده‌ای که از آن‌ها ساخته می‌شوند، بسیار گران هستند و درست کردنشان بسیار سخت است. برخی از این عروسک‌ها از پوست حیواناتی چون میمون ساخته می‌شوند. ظاهرا کشور چین اولین کشوری بوده است که در ساخت چنین عروسک هایی توفیق داشته و پس از آن این تکنیک به هند رفته است. در حال حاضر نمونه‌ای از این عروسک‌ها از کشورهای هند، چین و ترکیه با عنوان عروسک سایه «قره گوز» در موزه عروسک‌های ملل وجود دارد.

عروسک‌های انگشتی:

عروسک‌های انگشتی، اعم از پنج انگشتی یا تک انگشتی، در زمره دیگر عروسکی‌های این موزه است. در بخش عروسک‌های پنج انگشتی، قصه کشتی نوح با کمک پنج انگشت به بچه‌ها آموزش داده می‌شود. هر انگشت، ماجرای حیوانی را در پس خود به دنبال دارد.

عروسک‌های نمایشی چند نخی یا ماریونت:

این عروسک‌های بسیار جذاب و فاخر، عروسک‌های اروپایی‌اند. هر عضو این عروسک به نخی متصل است و عروسک‌گردان از بالای صحنه آن‌را هدایت می‌کند. از چهره‌های معروف چنین عروسک‌هایی، «پینوکیو»، «وروجک» و انواع و اقسام دلقک‌ها را می‌توان نام برد. نمونه ایرانی این عروسک براساس افسانه‌ای در کرمان توسط مریم ضیایی ساخته شده و نمایش آن در ترکیه اجرا شده است.

عروسک‌های ماریونت درواقع باعث شکل‌گیری نمایش خیمه‌شب‌بازی با هنرنمایی مبارک در دوره قاجار در ایران شدند.

موزه عروسک‌های ملل در خیابان پاسداران، نگارستان پنجم، جای دارد.

انتهای پیام