بنابر آیین‌نامه اجرایی جدید قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو قرار بود کاستی‌های تأمین حقوق مشتریان در مراحل فروش و خدمات پس از فروش مرتفع شود و تکالیف جدیدی مانند پرداخت خسارت خواب خودرو (ماده 18)، ارائه خودروی جایگزین درصورت مراجعه چندباره یک خودرو به تعمیرگاه برای رفع یک عیب (ماده17)، شمول خدمات پس از فروش خودرو به دوره تأمین قطعات(وارانتی) (ماده 15) و... پیش‌بینی شد اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که عرضه‌کنندگان خودرو شگردهای تازه‌ای برای فرار از این وظایف و مسئولیت‌ها در پیش گرفته‌اند.

از سوی دیگر تازه‌ترین گزارش رسمی وزارت صنعت از کم‌وکیف خدمات پس از فروش خودرو در سال94 نیز از کاهش 12درصدی کیفیت خدمات پس از فروش خودرو و منطبق نبودن کامل خدمات پس از فرش هیچ‌یک از عرضه‌کنندگان خودرو با الزامات قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودروحکایت دارد.

• راه‌های گریز از تکالیف قانونی

بررسی میدانی در نمایندگی‌های مجاز و گلایه‌های مشتریان خودرو بیانگر وضعیت نابسامان ارائه خدمات پس از فروش خودرو و بلاتکلیف ماندن آیین‌نامه اجرایی ابلاغ شده است. درحالی‌که مشتریان خودروهای وارداتی رضایت بیشتری نسبت به خدمات پس از فروش این خودروها دارند، عرضه‌کنندگان خودروهای چینی در پایین‌ترین سطح قرار دارند. این نمایندگی‌ها از پذیرش خودروهای معیوب به‌دلیل نداشتن قطعه خودداری کرده تا ملزم به پرداخت خسارت خواب خودرو نشوند. آنها از مشتری می‌خواهند تا با پیگیری‌های چندین باره در مورد بود و نبود قطعات، عملا زیان در انتظار تأمین قطعه ماندن را به جای آنها پرداخت کنند. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که در مورد دوره تأمین قطعات یعنی وارانتی نیز کمتر خودروسازی خود را ملزم به تعهدات در دوره 10ساله وارانتی می‌داند.

• پاک‌کردن صورت مسئله

عباس بازیار که با گذشت 8روز از خرید خودروی ام‌وی‌ام 550 از نمایندگی مرکزی این خودروساز چینی درخیابان ستاری، دچار مشکل شده است به خبرنگار ما اعلام کرد: بعد از تحویل خودرو صدای ناهنجار آن را به مسئولان نمایندگی گوشزد کردم که آنها گفتند ایراد چندانی نیست. با مراجعه‌های بعدی اعلام کردند کاتالیزور اولیه موتور به اگزوز این خودرو خراب بوده و باید تعویض شود اما این قطعه موجود نیست. در ادامه اعلام کردند که شما خودرو را ببرید تا در تعمیرگاه نماند و منتظر تماس باشید اما خبری از این تماس نشد. به گفته وی با گذشت چند روز و حدود 20بار پیگیری بی‌نتیجه تلفنی، در مراجعه مکرر به تعمیرگاه اعلام کردند که قطعه مذکور را ندارند و برای رفع مشکل باید کاتالیزور خودرو را خارج کنند و بدون این قطعه از خودرو استفاده کنم.

• در انتظار قطعه

م.ر مالک خودرو جدید شرکت رنو (ساندرو) است که پس از تصادف ناچار به مراجعه به تعمیرگاه برای صافکاری و نقاشی و تأمین قطعات یدکی مانند سپر جلو خودرو در تاریخ 10مرداد‌ماه شده است. او به تعمیرگاه شماره 3سایپا یدک مراجعه کرده است. درحالی‌که برآورد تحویل خودرو طبق اعلام نمایندگی 24مرداد بوده، با گذشت 10روز از این وعده هنوز خودرو تحویل داده نشده تا 25روز از خواب خودرو گذشته باشد. او می‌گوید: تلفن‌های این تعمیرگاه را به هیچ وجه پاسخ نمی‌دهند. بعد از پیگیری‌های حضوری مشخص شد که قطعه‌ای جزئی به نام پایه نگهدارنده سپر، موجود نیست و خودرو باید در انتظار تأمین قطعه بماند اما از خسارت خواب خودرو خبری نیست.

• فرار از گارانتی

یکی از خریداران خودروی سواری ام‌وی‌ام 110به موضوعی در خدمات پس از فروش خودروی خود برخورده است که آن را اینگونه روایت می‌کند: چند روز پس از تحویل خودرو، چراغ ایربگ در آمپر روشن شد. گفتند که باید این عیب را در تعمیرگاه مرکزی رفع کنند. در سرویس دوره‌ای این مسئله به ظاهر برطرف شد اما تنها چند روز بعد بار دیگر چراغ ایربگ روشن شد تا ایربگ غیرفعال شود. این رویه 4بار دیگر تکرار شد. با هر بار مراجعه به نمایندگی چراغ ایربگ خاموش می‌شود اما در فاصله یک تا چند روز بعد بار دیگر این عیب به‌خودرو برمی‌گردد. دارنده این خودرو می‌گوید: در این رفت‌وآمدها متوجه شدم که هر بار با دستگاه دیاگ خطای آن را پاک می‌کنند و قطعه معیوب را تعویض نمی‌کنند. به‌نظر می‌رسد این کار را آنقدر ادامه می‌دهند تا مدت گارانتی خودرو به اتمام برسد.