روز جمعه 28 نوامبر بزرگترین روز خرید سال برای برخی کشورها به ویژه آمریکا محسوب می‌شود و به «بلک فرایدی» (جمعه سیاه) معروف است.

روز شکر‌گذاری در آمریکا آخرین پنجشنبه ماه نوامبر است و بلک فرایدی (Black Friday) یک روز پس از روز شکرگزاری و معمولا نخستین روز از ایام کریسمس است. این روز در واقع شلوغ‌ترین روز خرید سال محسوب می‌شود زیرا اکثر قریب به اتفاق خرده فروشان اجناس خود را با بهای اندک به حراج می‌گذارند.

تنها در سال 2013 حدود 141 میلیون مشتری آمریکایی 61 میلیارد دلار خرید کردند که 1.2 میلیارد دلار آن سهم فروش آنلاین بوده است. فروشگاه‌های amazon، Walmart و BEST BUY به ترتیب با 38 میلیون دلار، 20 میلیون دلار و 9 میلیون دلار بیشترین میزان فروش را به خود اختصاص داده‌اند.

اما تمامی خریدهایی که در روز جمعه سیاه انجام می‌شود از روی نیاز نیست، بلکه بررسی رفتار خریداران در این روز نشان می‌دهد که بسیاری از آنها تحت تاثیر احساسات خرید کرده‌اند و پیش از آن نیاز به این کالا را احساس نکرده بودند. این موضوع که تخفیف فوق‌العاده حتی یک کالای ناخواسته را جذاب می‌کند، یک واقعیت است.

نام جمعه سیاه بر گرفته از ازدحام بالای جمعیت خریداران برای ورود به فروشگاه‌ها و ترافیک‌های حجیم خیابان‌های شهرهای بزرگ در این روز است. این لفظ، همواره انتقادهایی را نیز داشته است، همچنان که در اواخر دهه 60 میلادی پیشنهادهایی از سوی مقامات دولتی و شهری برای تغییر نام جمعه سیاه به جمعه بزرگ یا مشابه آن مطرح شد که این تلاش ناموفق بود.

رسم جمعه سیاه از آمریکا به کشورهای دیگری نیز راه‌ پیدا کرده است که در سال‌های اخیر این فرهنگ عمدتا از راه فروش آنلاین منتقل شده است.

اما در فرهنگ ایرانی اسلامی روزی که تشابه موضوعی با جمعه سیاه داشته باشد وجود ندارد.  

در شرایط فعلی نیز اغلب فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی برنامه‌ای برای جمعه سیاه ندارند و تاکنون سیاست فروشگاه‌های آنلاین در ایران توزیع تخفیف‌ در طول سال یا در مناسبت‌ها بوده است.

اما امسال در آستانه جمعه سیاه در آمریکا (مصادف با روز 6  آذرماه در ایران) برخی از فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی از جمله یک فروشگاه‌ دارای سرمایه‌گذار خارجی با اطلاع‌رسانی گسترده‌ای به تبعیت از بازار آمریکا اقدام مشابهی را آغاز کرده است.

این فروشگاه همچنین از چند روز پیش اطلاع‌رسانی درباره کالاهایی که قرار است روز 6 آذر در طرح بلک فرایدی به فروش برساند را کلید زده است.

تخفیف‌های واقعی‌ با هر هدف تجاری و به هر بهانه‌ای که ارائه شوند اگر در نهایت قیمت خرید را برای مصرف‌کننده کاهش دهند، اقدامی خوشایند و نشانه توجه فروشگاه به مصرف‌کننده است و تلاش هر چه بیشتر فروشگاه‌ها در این زمینه ارزشمند است. به ویژه اینکه اگر این تخفیف‌ها در طول سال ارائه شوند مصرف کننده براساس نیاز واقعی خود می‌تواند کالای مورد نیاز را به قیمت مناسب‌تری تهیه کند.

از سوی دیگر با توجه به اینکه در فرهنگ ایرانی و اسلامی تعابیری مانند جمعه سیاه درباره روزها یا مناسبت‌ها وجود ندارد، بهتر است درباره انتقال فرهنگ و مشابه‌سازی در موضوعات این چنینی که الزامی در آنها نیست با حساسیت بیشتری عمل شود./فارس/110