یادداشت| بازگشت به خواب گمشده

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بندرعباس، امروزه بی‌خوابی به یکی از بحران‌های پنهان زندگی شهری و مدرن تبدیل شده است اطرافیان، دانشجویان و دوستانم روز به روز بیشتر از بیدار شدن‌های مکرر در نیمه‌شب و قطع شدن خوابشان گلایه دارند. 

در این میان کتاب «چگونه مثل غارنشین‌ها بخوابیم» نوشته مری وان دلار، نویسنده و پژوهشگر حوزه خواب، راهکاری متفاوت و ریشه‌ای برای بازگرداندن کیفیت خواب ارائه می‌دهد؛ بازگشت به سبک زندگی اجدادمان.

مطالعات انسان‌شناسی نشان می‌دهد خواب در گذشته‌های دور، پیوسته و بی‌وقفه نبوده است. اجداد ما شب‌ها را در دو مرحله می‌خوابیدند؛ ابتدا بخشی از شب بعد از غروب آفتاب و سپس پس از بیدار شدن یک یا دو ساعته، دوباره تا طلوع خورشید می‌خوابیدند. وان دلار می‌گوید این وقفه میان دو خواب فرصتی برای دعا، مراقبه، گفتگو و آرامش ذهنی بود و نه اختلالی در خواب. این یعنی الگوی بیداری نیمه‌شب طبیعی است و نه نشانه مشکل.

در واقع تلاش ما برای داشتن هشت ساعت خواب بی‌وقفه، ممکن است بیشتر اضطراب‌آور باشد تا آرامش‌بخش. اگر نیمه‌شب بیدار می‌شوید، به جای ترسیدن و نگرانی، اجازه دهید بدن‌تان براساس الگوی طبیعی خودش عمل کند.

یکی از نکات کلیدی کتاب، اهمیت طراحی محیط خواب است. وان دلار توصیه می‌کند اتاق خواب را مانند غار تصور کنیم: تاریک، خنک و ساکت. او پیشنهاد می‌دهد دمای اتاق بین 15 تا 18 درجه سانتی‌گراد باشد، از پرده‌های ضخیم یا چشم‌بند برای حذف نور استفاده شود و هیچ صدای مزاحم یا چراغ‌خواب پرنور در اتاق روشن نباشد. حتی رایحه‌های طبیعی مانند اسطوخودوس می‌توانند به بهبود کیفیت خواب کمک کنند.

همچنین، نور آبی صفحه‌نمایش‌ها (موبایل، تبلت، تلویزیون) تولید ملاتونین، هورمون خواب، را کاهش می‌دهد. وان دلار توصیه می‌کند حداقل یک ساعت قبل از خواب از این وسایل دوری کنید و در عوض از نور شمع یا چراغ‌خواب با نور نارنجی بهره ببرید.

پیام اصلی کتاب روشن است: برای خواب بهتر لازم نیست چیزی اضافه کنیم، بلکه باید موارد مضر را حذف کنیم؛ نور مصنوعی، صداهای مزاحم، عادت‌های نادرست شبانه و مهم‌تر از همه فشار ذهنی برای رسیدن به خواب ایده‌آل.

بدن ما هنوز همان بدن هزاران سال پیش است و اگر می‌خواهیم دوباره راحت بخوابیم، باید به زبان طبیعت گوش دهیم. شاید راه آینده در بازگشت به گذشته باشد.

یادداشت: مینا نیروکار، روانشناس، مدرس دانشگاه و پژوهشگر دکتری

انتهای پیام/864/.