حل معمایی اسرار آمیز در مریخ از طریق زلزله

باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی - زلزله‌های مریخی که توسط یک ربات در سیاره سرخ ثبت شده است، راه‌حلی برای یک معمای ۵۰ ساله را نشان می‌دهد؛ چرا دو نیمه مریخ این قدر متفاوت هستند.

زمین لرزه‌های مریخ توضیحی علمی برای پدیده اسرارآمیزی که نزدیک به ۵۰ سال است دانشمندان را گیج کرده، نشان می‌دهد.

از دهه ۱۹۷۰، دانشمندان می‌دانستند که مریخ به دو منطقه اصلی تقسیم می‌شود: دشت‌های شمالی که حدود دو سوم نیمکره شمالی سیاره را پوشش می‌دهد و ارتفاعات جنوبی که بقیه سیاره را پوشش می‌دهند و به طور متوسط ​​حدود ۵ کیلومتر (۳ مایل) بالاتر از مناطق پست شمالی هستند.

پوسته مریخ که در بالای لایه‌ای از سنگ مذاب مشابه آنچه در داخل زمین یافت می‌شود، در ارتفاعات جنوبی ضخیم‌تر است. این تفاوت سیاره‌ای به «شکاف مریخی» معروف است.

دو نظریه اصلی برای منشأ این شکاف وجود دارد: اولی نشان می‌دهد که این تفاوت نتیجه یک فرآیند ناشناخته در داخل سیاره است، در حالی که نظریه دوم نشان می‌دهد که برخورد با جسم عظیمی به اندازه ماه یا چند سنگ فضایی کوچک‌تر باعث تغییر شکل سطح سیاره شده است.

با این حال، سن سنگ‌های روی سطح مریخ نشان می‌دهد که علت این تفاوت به روز‌های اولیه منظومه شمسی برمی گردد و تعیین علت دقیق را دشوار می‌کند.

در مطالعه جدیدی که در مجله Geophysical Research Letters منتشر شد، دانشمندان داده‌های فضاپیمای InSight ناسا را ​​تجزیه و تحلیل کردند که نحوه پرتاب امواج لرزه‌ای ناشی از زمین‌لرزه‌های مریخ را در داخل سیاره ثبت می‌کند تا ببینند آیا می‌توانند شواهدی مبنی بر منشأ داخلی شکاف مریخ را شناسایی کنند.

فضاپیمای InSight در نزدیکی مرز بین ارتفاعات شمالی و جنوبی قرار دارد و به تیم تحقیق اجازه می‌دهد تا نحوه حرکت امواج لرزه‌ای را در گوشته در زیر دو مکان مقایسه کند: یکی در هر طرف شکاف.

تیم مطالعه در The Conversation نوشت: مقایسه بین این دو مکان نشان داد که امواج در ارتفاعات جنوبی سریعتر انرژی خود را از دست می‌دهند. این اختلاف دمایی بین دو نیمه سیاره از این ایده حمایت می‌کند که این شکاف ناشی از برخورد اشیاء خارجی نیست، بلکه از نیرو‌های داخلی مریخ ناشی شده است.

تیم مطالعه معتقد است که این تفاوت دما را می‌توان با فعالیت‌های زمین ساختی باستانی توضیح داد که از آن زمان از مریخ ناپدید شده است. دانشمندان نوشتند: در برخی مواقع، مریخ صفحات تکتونیکی متحرکی مانند زمین داشت.

در این سناریو، ماگما در زیر جنوب به طور مداوم به سمت پوسته رانده می‌شود، در حالی که ماگما در زیر قسمت شمالی به سمت هسته سیاره فرو می‌رود. به گفته دانشمندان، این پدیده همچنین توضیح می‌دهد که چرا پوسته در جنوب ضخیم‌تر است.

با این حال، ممکن است خیلی زود باشد که سناریوی برخورد خارجی را رد کنیم. این تیم نوشت: برای پاسخ قطعی به این سوال که چرا مریخ شکافته شد، به داده‌های لرزه‌ای مریخ و همچنین مدل‌های دقیقی از چگونگی شکل‌گیری مریخ نیاز خواهیم داشت.

منبع: اسپیس