خبرگزاری مهر- فرهنگ و اندیشه: از آغاز دور جدید مذاکرات ایران و 4+1 در وین؛ شبکه پرس تی وی با جریان‌سازی خبری و رسانه‌ای حرفه‌ای به نقل از منابع مطلع و آگاه؛ اخباری از پشت صحنه مذاکرات را منتشر می کند که همگی مربوط به بازیگر ظاهرا غایب در مذاکرات یعنی امریکاست و این اطلاع رسانی نه تنها حرفه ای و به نفع ایران است بلکه نقشه های بازیگر عهدشکن برجام یعنی امریکا را بر هم می زند و این یعنی اجرای صحیح دیپلماسی رسانه ای در خدمت دیپلماسی رسمی .
بدیهی است هر دو سطح دیپلماسی هدف واحدی را تعقیب می کنند و آن هم رفع تحریم های امریکایی و ایجاد گشایش در مبادلات مالی و تجاری کشور است و باعث شگفتی است که برخی از مقالات دولتی از فرایند جریان سازی رسانه ای شبکه پرس تی وی گله و شکایت می‌کنند و حتی رییس دفتر رییس جمهور بین قیمت دلار در بازار و اخبار شبکه پرس تی وی رابطه ذهنی برقرار می کند . شایسته نیست این رفتار را نوعی فرافکنی تعبیر کنیم و بیشتر می توان را به حساب بی اطلاعی این عزیزان و مشاورین دولت از نقش دیپلماسی رسانه ای گذاشت. بر همین اساس و با رویکرد خوش بینانه و همدلانه با دولت محترم بویژه دستگاه دیپلماسی ذکر نکاتی را مفید می دانم .
1- روایت دوم پرس تی وی از مذاکرات وین مغایر روایت دیپلماتهای ایرانی نیست بلکه مکمل آن است . پرس تی وی می گوید امریکاییها در صدد هستند به اسم رفع تحریم ها مجددا در توافق احتمالی پیش رو قید و بندهایی را بگنجانند تا راه برای عهدشکنی مجددشان فراهم باشد و نباید اجازه داد چنین حفره هایی در توافق احتمالی گنجانده شود تا تجربه تلخ سال 97 تکرار نشود . طرح این مطلب در فضای عمومی ؛ مشت واشنگتن را باز می کند و دست تیم مذاکره کننده ایرانی را برای پیشبرد بهتر مذاکرات گشاده می کند و قدرت چانه زنی آنها را بالا می برد . پس چرا ناراحتی و شکوه؟
2- موضع گیری دولتی ها بویژه دیپلماتهای ایرانی علیه پرس تی وی یعنی چه ؟ چه نفعی در آن است جز اینکه به داخل پالس داده شود که اگر در مذاکرات پیشرفتی حاصل نشد مقصر آن پرس تی وی بوده است ؟ در حالی که قطعا و یقینا شبکه پرس تی وی بعنوان تربیون بین المللی جمهوری اسلامی ایران _ نه سخنگوی وزارت خارجه – فقط در چارچوب سیاستهای کلی نظام و نهادهای ذی ربط در تعیین سیاست خارجی اقدام رسانه ای انجام می دهد و در این کنش پیچیده و حساس شایسته نیست نقش های متقابل برای رسیدن به هدف واحد تضعیف شود.
3- بالفرض که روایت پرس تی وی از مواضع امریکاییها و دیگر بازیگران مذاکرات وین منطبق با واقع نیست شایسته است رسانه های وابسته به دولت با بیان روایت های دقیق تر و جزیی‌تر حلقه های مفقوده دیپلماسی رسانه ای جمهوری اسلامی را پر کرده و به پیشبرد منافع ملی کمک کنند نه این که با بر هم زدن بازی ، حفره های دیپلماسی رسانه ای را بیشتر کنیم .
4- عجیب است چطور از تقسیم کار و رفتارهای حرفه ای و پیچیده طرف مقابل درس نمی گیریم . نه یک بار بلکه بطور مستمر رسانه های امریکایی بویژه CNN و نیویورک تایمز در حساس ترین مذاکرات و رویدادهای سیاسی و بین المللی روایت های متفاوت از روایت مقامات رسمی منتشر می کنند و جریان سازی موثری صورت می دهند اما هیچگاه مقامات دولتی یا دفاعی و دیپلماسی در امریکا این رفتار را تهدید تلقی نمی کنند بلکه بعنوان فرصت به آن می نگرند . (غیر از ترامپ که با ناشی گری با رسانه های با نفوذ در مقام معارضه قرار می گرفت و نتیجه ان را هم دید ). چنین روشی در رسانه های بین المللی متعارف است زیرا همان دیپلماسی رسانه ای است که صدها کتاب و مقاله و رساله درباره ان نوشته شده است و شایسته است بکار گرفته شود.
بنا بر این و در جمع بندی می توان گفت پرس تی وی سخنگوی دولت و وزارت خارجه نیست و قرار نیست دست اندرکاران سیاست خارجی نگاه ابزاری به این شبکه بین المللی داشته باشند . از جانب دیگر شبکه پرس تی وی هم خارج از سیاستهای نظام و منافع ملی عمل نکرده و نمی کند. یکی دیپلماسی رسمی را پیش می برد و دیگری دیپلماسی رسانه ای البته با روشهای تخصصی خودشان . بهتر ان است بجای خنثی سازی کارکردهای نهادها به تقویت انها در راستای تامین منافع ملی همت گماریم.
امیر دبیری مهر پژوهشگر ارشد رسانه
