دانه پرخاصیتی که می‌تواند سرطان‌زا باشد

باشگاه خبرنگاران جوان - دانه آجیل برزیلی که سرشار از فیبر و حاوی مقدار اندکی «چربی‌های تک‌زنجیره‌ایِ غیراشباع» است، به کاهش کلسترول و بهبود سلامت قلب و همچنین کاهش خطر سکته مغزی کمک می‌کند. همچنین گفته می‌شود که این خوردنی مغذی، التهاب را در بدن کاهش می‌دهد، استخوان‌ها را تقویت می‌کند و برای بهبود توان شناختی نیز مفید است.

همچنین ماده معدنی موسوم به «سلنیوم» که یکی از املاح ضروری برای بدن و موجود در آجیل برزیلی است، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و عملکرد تیروئید را بهبود می‌بخشد، هرچند مقدار زیاد آن می‌تواند اثر معکوس داشته و برای سلامتی مضر باشد.

کارشناسان تغذیه در مورد این ماده معدنی می‌گویند که به افراد ۱۴ سال به بالا توصیه می‌شود روزانه ۵۵ میکروگرم (mcg) سلنیوم دریافت کنند. همچنین میزان توصیه شده برای نوزادان، کودکان و نوجوانان از ۱۵ میکروگرم تا ۴۰ میکروگرم در روز متغیر است.

سلنیوم فوایدی دارد، اما مصرف بیش از حد این ماده معدنیِ قوی به راحتی اتفاق می‌افتد و آجیل برزیلی حاوی غلظت بسیار بالایی از آن است، یعنی در هر وعده‌ی یک اونسی از این آجیل، حدود ۵۴۴ میکروگرم سلنیوم موجود است که تقریبا شامل شش عدد از این دانه می‌شود.

با توجه به این محتوای بالای سلنیوم موجود در این نوع آجیل، به افراد هشدار داده می‌شود که بیش از یک تا دو عدد در روز از این دانه مصرف نکنند چراکه دریافت بیش از حد سلنیوم با بروز مشکلات تنفسی، لرزش، نارسایی کلیه و حملات قلبی مرتبط است.

این هشدار به دلیل محتوای بالای سلنیوم موجود در آجیل برزیلی است. در حالی که تحقیقات قبلی نشان داده است که سلنیوم دارای خواص پیشگیری‌کننده از سرطان است، اما مطالعات جدیدتر در واقع عکس این را نشان می‌دهند، یعنی ممکن است مصرف دُز بالای آن، خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

به گزارش دیلی‌میل، مقدار توصیه‌شده روزانه این ماده معدنی به راحتی در ماهی تُن، ساردین، میگو، گوشت گاو، بوقلمون، تخم‌مرغ و اسپاگتی نیز موجود است، اما برخلاف آجیل برزیلی می‌توان این مواد غذایی را بدون نگرانی از دریافت بیش از حد سلنیوم، مصرف کرد.

دکتر «استیون کوآی»، پزشک-دانشمند متخصص در تحقیقات سرطان، سلنیوم را «شمشیری دولبه» نامیده است.

او به دیلی‌میل گفت: از یک طرف، این یک ماده معدنی کمیاب و حیاتی است که بدن شما برای سنتز DNA، عملکرد تیروئید و ایمنی از آن استفاده می‌کند. اما از طرف دیگر، اگر از مرز ۴۰۰ میکروگرم در روز عبور کنید، دچار عارضه «سلنوسیس» یا مسمومیت با سلنیوم می‌شوید.

برخی مطالعات این ماده معدنی را به خاطر خنثی کردن حالت سمیِ جیوه ستایش می‌کنند، در حالی که برخی دیگر هشدار می‌دهند که این عنصر، یک سپر ضد سرطان نیست. در واقع دُز مصرفی آن، بسیار مهم است و مانند همه ترکیبات قدرتمند، اثرگذاری آن وابسته به مصرف متعادل است نه زیاد مصرف کردنش.

دکتر «مارتینا آمبارجیوا»، متخصص اورولوژی نیز می‌گوید: سلنیوم در صورت مصرف محدود و به میزان توصیه‌شده توسط پزشک، فوایدی دارد.

با این حال، مصرف بیش از حد می‌تواند منجر به مسمومیت با سلنیوم شود و طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند.

به رغم خطرات، به دلیل خواص محافظتی سلنیوم از DNA، مدت‌هاست که تصور می‌شود این ماده معدنی در پیشگیری از سرطان نقش دارد.

با این حال یک بررسی جامع در این مورد، یافته‌های متفاوتی را نشان داد.

با تجزیه و تحلیل داده‌های ۱۰ مطالعه که شامل بیش از ۲۷ هزار نفر بود، معلوم شد هیچ مدرکی مبنی بر کاهش بروز سرطان با مصرف مکمل‌های سلنیوم وجود ندارد.

علاوه بر این، محققان گفتند برخی از مطالعات موجود در بررسی آنها در واقع «نگرانی‌هایی را ایجاد کرده‌اند» و از افزایش موارد ابتلا به سرطان پروستات و دیابت نوع ۲ در افرادی که مکمل سلنیوم مصرف می‌کنند، خبر داده‌اند.

این ماده معدنی نه تنها از سرطان جلوگیری نمی‌کند بلکه مطالعات دیگر نشان می‌دهد که در واقع می‌تواند خطر ابتلا را هم افزایش دهد.

با توجه به طیف گسترده نتایج و گاهی اوقات، نتیجه‌گیری‌های متناقض، کارشناسان می‌گویند تحقیقات بیشتری برای بررسی رابطه بین سلنیوم و سرطان مورد نیاز است.

منبع: ایسنا