تشکیل کارگروه‌های حمایت از کودکان در بیمارستان‌ها

باشگاه خبرنگاران جوان - دکتر محمدحسین جوادی در چهلمین همایش بزرگداشت حرفه مددکاری اجتماعی که با شعار «همکاری بین بخشی در حمایت از کودکان» برگزار شد، با اشاره به شعار فدراسیون جهانی مددکاری اجتماعی برای سال ۲۰۲۶ با محوریت «همیاری در ایجاد امید و هماهنگی» تصریح کرد: شعار امسال همایش، یعنی «همکاری بین‌بخشی در حمایت از کودکان» همسو با رویکرد‌های جهانی و متناسب با نیاز‌های اجتماعی نظام سلامت کشور انتخاب شده است.

وی با مروری بر تاریخچه مددکاری اجتماعی در ایران گفت: این حرفه از سال ۱۳۳۷ در کشور شکل گرفته است و مرحوم فرمانفرماییان نقش برجسته‌ای در پایه‌گذاری و استقرار آن داشته‌اند. در حال حاضر آموزش مددکاری اجتماعی در شش دانشگاه علوم پزشکی کشور انجام می‌شود و سالانه حدود ۱۰۰ دانشجو در مقطع کارشناسی، ۲۵ دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد و چهار دانشجو در مقطع دکتری تربیت می‌شوند.

رئیس اداره مددکاری اجتماعی معاونت درمان وزارت بهداشت افزود: به‌زودی این رشته در دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز راه‌اندازی خواهد شد که گامی مهم در توسعه آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص در این حوزه به شمار می‌رود.

جوادی با اشاره به وضعیت منابع انسانی مددکاری اجتماعی در نظام سلامت اظهارکرد: در حال حاضر حدود ۱۲۰۰ مددکار اجتماعی در معاونت درمان، نزدیک به ۷۰ مددکار در معاونت بهداشت و پروژه سراج و حدود ۵۰ مددکار در معاونت فرهنگی و آموزشی فعالیت دارند.

وی تأکید کرد: تمرکز عمده مددکاران در حوزه درمان است و لازم است حضور این نیرو‌ها در حوزه‌های بهداشت، فرهنگی و دانشجویی نیز تقویت شود تا پاسخ‌گویی به نیاز‌های اجتماعی نظام سلامت جامع‌تر شود.

رئیس اداره مددکاری اجتماعی معاونت درمان وزارت بهداشت اجرای پروتکل‌ها و استاندارد‌های علمی را وجه تمایز مددکاری اجتماعی حرفه‌ای دانست و گفت: ۹۹ گروه هدف در سامانه نظام سلامت تعریف شده که برای هر یک، دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های تخصصی تدوین شده است.

وی افزود: این پروتکل‌ها بر پایه دانش روز، تجربیات جهانی و زیست‌بوم اجتماعی ایران تهیه شده است و مبنای عملکرد مددکاران اجتماعی در مراکز درمانی کشور قرار دارند.

جوادی با تأکید بر رویکرد زیستی ـ روانی ـ اجتماعی (Bio-Psycho-Social) در نظام سلامت تصریح کرد: نگاه ما کل‌نگر و یکپارچه است و مددکار اجتماعی تنها به بیمار نمی‌پردازد بلکه خانواده، محیط اجتماعی و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی او را نیز مدنظر قرار می‌دهد.

وی ادامه داد: فرآیند ارائه خدمات مددکاری اجتماعی از مرحله تریاژ آغاز می‌شود و با رویکرد مدیریت مورد و کار تیمی ادامه می‌یابد تا مداخلات اثربخش‌تری در حوزه سلامت اجتماعی انجام شود.

رئیس اداره مددکاری اجتماعی معاونت درمان وزارت بهداشت از نهایی‌سازی پروتکل‌های جدید در حوزه توان‌بخشی اجتماعی و مداخلات مرتبط با رفتار‌های خودکشی خبر داد و گفت: حمایت از کودکان، یکی از اقدامات شاخص و پرچمدار حوزه اجتماعی در نظام سلامت است.

جوادی افزود: در همین راستا، امسال در تمامی بیمارستان‌های دولتی کشور، کارگروه‌های حمایت از کودکان ذیل کمیته اخلاق بالینی مراکز درمانی تشکیل شده‌اند.

وی همچنین به نقش مؤثر مددکاران اجتماعی در مداخلات اجتماعی در بحران‌ها اشاره کرد و گفت: در حوادث اخیر از جمله جنگ ۱۲روزه و حادثه انفجار بندرعباس، همکاران ما با برنامه‌ریزی سریع، آموزش‌های حضوری و مجازی و حضور میدانی، خدمات مؤثری به آسیب‌دیدگان ارائه کردند.

رئیس اداره مددکاری اجتماعی معاونت درمان وزارت بهداشت با اشاره به پیگیری مطالبات صنفی مددکاران اجتماعی اظهارکرد: کمیته‌هایی برای بررسی مشکلات صنفی، توسعه همکاری‌های بین‌بخشی و اجرای پروژه‌های اجتماعی تشکیل شده و مکاتبات لازم با بخش‌های مختلف وزارت بهداشت در حال انجام است.

وی افزود: شیوه‌نامه‌ها و فرآیند‌های انتخاب مددکاران اجتماعی نمونه با تدوین چک‌لیست‌های تخصصی و داوری علمی انجام شده است و برای سال آینده نیز با اخذ نظرات کارشناسان، ارتقا خواهد یافت.

جوادی در پایان با اشاره به چالش‌هایی از جمله ضعف شناخت نقش مددکاران اجتماعی، محدودیت‌های زیرساختی در جذب مددکار اجتماعی در شبکه بهداشت، نابرابری‌های شغلی، بروکراسی اداری و طولانی شدن فرآیند صدور پروانه فعالیت حرفه مددکاری اجتماعی در نظام سلامت خاطرنشان کرد: با وجود این چالش‌ها، تلاش‌ها برای توسعه تعرفه‌های خدمات مددکاری اجتماعی، ارتقای جایگاه عوامل اجتماعی در تصمیم‌سازی‌های نظام سلامت و تقویت مداخلات مددکاری اجتماعی با رویکرد جامعه‌محور ادامه دارد و با وجود اراده، مسیر پیشرفت هموار خواهد شد.

منبع: وبدا