کشف حیرت‌انگیز ستاره‌ای که در دل ستاره‌ای دیگر می‌چرخد!

باشگاه خبرنگاران جوان - ستاره‌شناسان ممکن است نوع نادری از یک منظومه ستاره‌ای دوتایی را کشف کرده باشند که در آن یک ستاره درون ستاره دیگر خود می‌چرخد.

به نقل از اس‌یپیس، ستاره‌شناسان یک تپ‌اختر به نام PSR J ۱۹۲۸+۱۸۱۵ را که در فاصله حدود ۴۵۵ سال نوری از زمین قرار دارد، بررسی کردند. تپ‌اختر نوعی ستاره نوترونی است. ستاره نوترونی به بقایای یک ستاره بزرگ که در یک انفجار فاجعه‌بار به نام ابرنواختر از بین رفته است، گفته می‌شود. کشش گرانشی بقایای ستاره به اندازه کافی قوی بوده است که پروتون‌ها و الکترون‌ها را برای تشکیل نوترون‌ها خرد کند، به این معنی که یک ستاره نوترونی عمدتا از نوترون‌ها ساخته شده است. این باعث می‌شود که این ستاره بسیار متراکم باشد.

تپ‌اختر‌ها ستاره‌های نوترونی چرخانی هستند که پرتو‌های دوقلوی امواج رادیویی را از قطب‌های مغناطیسی خود ساطع می‌کنند. این پرتو‌ها به نظر می‌رسد که پالس دارند؛ زیرا ستاره‌شناسان آنها را فقط زمانی می‌بینند که قطب تپ‌اختر به سمت زمین باشد. محققان تخمین می‌زنند که این تپ‌اختر خاص از یک ستاره آبی داغ با جرم بیش از هشت برابر خورشید متولد شده است.

با استفاده از تلسکوپ رادیویی کروی با دیافراگم پانصد متری (FAST) در چین، بزرگترین تلسکوپ تک بشقابی جهان، ستاره‌شناسان کشف کردند که PSR J ۱۹۲۸+۱۸۱۵ یک همراه دارد، یک ستاره هلیومی با جرم حدود یک تا ۱.۶ برابر جرم خورشید. این ستاره بیشتر یا تمام لایه‌های بیرونی هیدروژن خود را از دست داده و هسته‌ای عمدتا از هلیوم را به جا گذاشته است.

جین-لان هان (Jin-Lan Han)، نویسنده همکار مطالعه و رئیس بخش نجوم رادیویی رصدخانه‌های ملی نجوم آکادمی علوم چین در پکن، می‌گوید: این ستاره‌ها در این منظومه دوتایی در حال حاضر تنها حدود ۷۰۰ هزار مایل (۱.۱۲ میلیون کیلومتر) از هم فاصله دارند، یا حدود ۵۰ برابر نزدیکتر از فاصله عطارد به خورشید. آنها تنها در عرض ۳.۶ ساعت یک دور به دور یکدیگر می‌چرخند.

PSR J ۱۹۲۸+۱۸۱۵ یک تپ‌اختر میلی‌ثانیه‌ای است، به این معنی که با سرعت فوق‌العاده‌ای می‌چرخد و تقریبا ۱۰۰ بار در ثانیه می‌چرخد. تپ‌اختر‌های میلی‌ثانیه‌ای معمولا با بلعیدن همدم‌های نزدیک خود به این سرعت‌های زیاد می‌رسند و مواد هجومی باعث می‌شود که آنها سریع‌تر و سریع‌تر بچرخند.

تحقیقات قبلی نشان داده است که تپ‌اختر‌های میلی‌ثانیه‌ای با خوردن همراهان خود، ممکن است یک مرحله «پوشش مشترک» را تجربه کنند که در آن تپ‌اختر در لایه‌های بیرونی همراه خود می‌چرخد. با این حال، دانشمندان هرگز چنین منظومه‌های دوتایی‌های عجیب و غریبی را شناسایی نکرده‌اند البته شاید باید گفت تا به امروز.

هان می‌گوید، با استفاده از مدل‌های رایانه‌ای، محققان پیشنهاد می‌کنند که اعضای این منظومه دوتایی تازه کشف شده در فاصله‌ای حدود دو برابر فاصله بین زمین و خورشید از یکدیگر شروع به حرکت کرده‌اند. سپس تپ‌اختر شروع به مکیدن لایه‌های بیرونی همراه خود کرده و یک پوشش مشترک در اطراف هر دوی آنها تشکیل داده است. پس از تقریبا ۱۰۰۰ سال، این تپ‌اختر به هسته‌ی شریک خود نزدیک شده و احتمالا آخرین بخش این پوشش را به بیرون پرتاب کرده و یک سیستم دوتاییِ به‌هم‌پیوسته را به جا گذاشته است.

بر اساس تعداد تخمینی ستاره‌های دوتایی در کهکشان راه شیری که تقریبا با این سیستم تازه کشف‌شده مطابقت دارند، محققان پیشنهاد می‌کنند که تنها ۱۶ تا ۸۴ همتای PSR J ۱۹۲۸+۱۸۱۵ و همراه آن ممکن است در کهکشان ما وجود داشته باشند. برای درک بهتر این موضوع لازم است بدانید که کهکشان راه شیری میزبان حدود ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد ستاره است.