تدوین برنامه حمایت سالانه از ۳۰۰ استاد در دستور کار معاونت علمی

باشگاه خبرنگاران جوان - حسین افشین امروز در آیین تقدیر از سرآمدان علمی و آزمایشگاهی کشور با اشاره به ماهیت رقابت در طبیعت، با تاکید بر اینکه حرکت‌های اثرگذار همیشه با هیاهو آغاز نمی‌شوند و علم نیز مسیر خود را نه با دستور و فشار، بلکه با درک درست زمان و شناخت تغییر مسیرها طی می‌کند، به ارزیابی وضعیت داده‌های علمی کشور در سال جاری پرداخت و اظهار کرد: چالش اصلی علم در ایران کمبود نیروی انسانی مستعد نیست، بلکه نبود شفافیت در مسیر رشد است؛ مسأله‌ای که حتی توانمندترین افراد را نیز دچار کندی می‌کند. نقش سیاست‌گذار، حرکت به‌جای جامعه علمی نیست، بلکه فراهم‌کردن مسیری روشن است که حرکت در آن معنا پیدا کند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور با بیان اینکه «سلامت علمی» و «زیرساخت» دو محور اصلی سیاست‌های امسال معاونت علمی بوده‌اند، افزود: رقابت علمی زمانی اعتبار دارد که سالم باشد و از سوی دیگر، هیچ جریان علمی بدون ابزار و زیرساخت پایدار نمی‌ماند. آزمایشگاه‌ها صرفاً فضاهای فیزیکی نیستند، بلکه بستر فهم دقیق پدیده‌ها هستند و شبکه آزمایشگاهی کشور در این زمینه نقشی کلیدی ایفا می‌کند.

افشین با اشاره به بررسی دانشگاه‌های دارای بیشترین سرآمد علمی، گفت: برای دومین سال پیاپی، دانشگاه‌هایی که بیشترین تعداد سرآمدان علمی را در خود جای داده‌اند، مورد توجه قرار گرفتند. در سال جاری دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تربیت مدرس در صدر این فهرست قرار دارند و تغییر ترکیب این دانشگاه‌ها نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد رقابت علمی پویاست و جایگاه‌ها تثبیت‌شده و از پیش تعیین‌شده نیستند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس‌جمهور با تأکید بر ضرورت پرهیز از رویکردهای صرفاً نمادین، اظهار کرد: برای اینکه این انتخاب‌ها به تقدیر تشریفاتی محدود نشود، گرنت‌های مشخص، شفاف و هدفمند برای خرید محصولات ایران‌ساخت در نظر گرفته شد تا علم علاوه بر دیده‌شدن، وارد چرخه اقتصاد کشور شود.

وی با اشاره به تجربیات جهانی در حوزه سیاستگذاری علم، خاطر نشان کرد: جهش علمی با بخشنامه و دستورالعمل‌های خطی شکل نمی‌گیرد، بلکه زمانی رخ می‌دهد که رقابت واقعی معنا پیدا کند و استاد بداند تولید عمیق‌تر و دقیق‌تر، جایگاه او را تغییر می‌دهد.

افشین با تشریح برنامه جدید حمایت از نخبگان علمی، یادآور شد: در بنیاد ملی نخبگان به این جمع‌بندی رسیدیم که باید مسیر رشد علمی قابل پیش‌بینی و اتکاپذیری طراحی شود؛ مسیری ویژه افرادی که در خط مقدم تولید علم قرار دارند. بر همین اساس، برنامه حمایت سالانه از ۳۰۰ استاد برتر کشور بر پایه شاخص‌های معتبر علمی تدوین شد.

وی با بیان اینکه منطق این برنامه بر بازه زمانی مشخص، شاخص‌های شفاف و سهم واقعی هر فرد از تولید علم استوار است، تصریح کرد: در این طرح نه خرید مقاله معنا دارد و نه عددسازی تشویق می‌شود؛ کیفیت باید مسیر خود را باز کند.

معاون علمی رئیس‌جمهور با اشاره به اجرای آزمایشی این برنامه در سال جاری، گفت: امسال این طرح به‌صورت محدود اجرا شد و از هر یک از سه دانشگاه برتر، ۱۰۰ استاد مورد حمایت قرار گرفتند. این اقدام نه برای تثبیت یک الگو، بلکه برای اعلام جهت‌گیری سیاست‌گذار انجام شد و سال آینده انتخاب‌ها در سطح ملی و با رقابت گسترده‌تر دنبال می‌شود.

افشین با اشاره به طراحی پلکانی حمایت‌ها، افزود: هدف از این حمایت‌ها ایجاد فاصله میان استادان نیست، بلکه نشان‌دادن مسیر است. گرنت‌ها مستقیماً در اختیار خود استادان قرار می‌گیرد، زیرا باور داریم تولیدکننده علم بهترین تصمیم‌گیر برای نحوه استفاده از آن است.

وی با اشاره به نقدهایی که ممکن است نسبت به این سیاست‌ها مطرح شود، اظهار کرد: ایستایی از نقد خطرناک‌تر است. ترجیح می‌دهیم سیاستی اجرا شود که درباره آن گفت‌وگو شکل بگیرد، نه سیاستی که بی‌اثر باقی بماند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور تأکید کرد: این برنامه جایگزین سایر مسیرهای حمایتی نیست و هر یک از حوزه‌های نوآوری، ارتباط با صنعت و توسعه فناوری، سازوکار مستقل خود را دارند. این برنامه صرفاً برای دیده‌شدن علم جدی طراحی شده است.

افشین همچنین با اشاره به آمار سرآمدان علمی، گفت: امسال تعداد سرآمدان علمی نسبت به سال گذشته ۳۵ درصد افزایش یافته و شمار تقدیرشدگان از ۵۷ نفر به ۷۷ نفر رسیده است.

وی افزود: در این دوره، ۱۰۰ نفر از سرآمدان علمی هر یک از سه دانشگاه برتر شامل دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تربیت مدرس، بر اساس امتیازات پایگاه وب آو ساینس مورد تقدیر قرار می‌گیرند و در مجموع ۳۷۷ نفر در این دوره مورد تجلیل قرار خواهند گرفت.

معاون علمی رئیس‌جمهور در پایان خاطرنشان کرد: سال آینده رویکرد تقدیر از سرآمدان علمی به‌صورت نهادمحور دنبال می‌شود و حمایت از توسعه پژوهش‌های علمی با هدف حفظ پویایی و تحرک فضای علمی کشور استمرار خواهد داشت.

منبع: ایرنا