پهپاد «حدید-۱۱۰» با پیشران‌جت؛ وسوسه روسیه برای تقویت نبرد پهپادی

باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حال به‌کارگیری یک مهمات سرگردان با جت‌پیشران جدید با قابلیت کاهش شناسایی راداری به نام «حدید-۱۱۰» است؛ پهپادی که می‌تواند برای روسیه نیز جالب توجه باشد. این پهپاد که نخستین بار در اوایل سال ۲۰۲۵ رونمایی شد و سپس در رزمایش‌های تابستانی به کار گرفته شد، گامی قابل توجه در توانمندی‌های پهپادی انتحاری ایران محسوب می‌شود.

ویژگی‌های کلیدی پهپاد حدید-۱۱۰

یکی از ویژگی‌های تعیین‌کننده پهپادحدید-۱۱۰، موتور جت آن است که به پهپاد اجازه می‌دهد تا به سرعت ۵۱۰ کیلومتر بر ساعت دست یابد. این قابلیت، در ترکیب با بدنه‌ای با طراحی ویژه برای کاهش سطح مقطع راداری، شناسایی توسط سامانه‌های راداری متعارف را به‌طور چشمگیری دشوار کرده و زمان واکنش در دسترس دفاع‌های هوایی را کوتاه می‌کند.

پرتاب پهپاد با استفاده از یک تقویت‌کننده سوخت جامد انجام می‌شود که پیش از احتراق موتور جت اصلی، آن را به سرعت و ارتفاع مورد نیاز می‌رساند. این روش پرتاب، امکان استقرار سریع را فراهم می‌کند ضمن‌آنکه اندازه جمع‌وجور و کارایی آیرودینامیکی پهپاد را در طول پرواز کروز حفظ می‌کند.

قابلیت‌های عملیاتی

علیرغم ابعاد نسبتاً کوچک، پهپاد حدید-۱۱۰ یک کلاهک ۳۰ کیلوگرمی حمل کرده و برد ضربه‌ای اعلام‌شده آن تا ۳۵۰ کیلومتر است. نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همچنین اعلام کرده حداکثر ارتفاع عملیاتی آن بیش از ۹۰۰۰ متر است  که پهپاد را کاملاً خارج از دسترس گروه‌های آتش متحرک، توپخانه ضدهوایی و اکثر سامانه‌های دفاع هوایی کوتاه‌برد قرار می‌دهد.

در چنین ارتفاعاتی، رهگیری به چالشی جدی تبدیل می‌شود. اکثر رهگیر‌های پهپادی تنها تا حدود ۵ کیلومتر به‌طور مؤثر عمل می‌کنند و تنها شمار محدودی از پهپاد‌های رهگیر FPV قادر به رسیدن به ارتفاع ۹ کیلومتر هستند، چه برسد به تعقیب هدفی که با سرعت‌های جت حرکت می‌کند. در نتیجه، درگیر شدن با پهپاد حدید-۱۱۰ به احتمال زیاد نیازمند هواپیما‌های جنگنده، سامانه‌های موشکی سطح-به-هوای بلندبرد یا پهپاد‌های رهگیر بزرگ‌تر و پرهزینه‌تر خواهد بود.

اهمیت برای روسیه

این ترکیب از سرعت، ارتفاع، قابلیت مشاهده‌پذیری کاهش‌یافته و کلاهک نسبتاً سنگین، سامانه حدید-۱۱۰ را در رده پهپاد‌های «انتحاری میانه» قرار می‌دهد؛ حوزه‌ای که روسیه در حال حاضر با شکاف قابل توجهی در توانمندی مواجه است. برای جبران این کمبود، نیرو‌های روسی اخیراً مهمات سرگردان «شاهد-۱۰۷» را نیز که منشأ ایرانی دارد، تهیه کرده‌اند.

با این حال، هنگام مقایسه دو سامانه، حدید-۱۱۰ مزایای عملکردی آشکاری ارائه می‌دهد. پهپاد شاهد-۱۰۷ از موتور احتراق داخلی استفاده می‌کند، حداکثر سرعت پایین‌تری در حدود ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت دارد، برد کوتاه‌تر تا ۳۰۰ کیلومتر و کلاهکی با وزن تقریبی ۱۵ کیلوگرم حمل می‌کند — یعنی نصف وزن کلاهک حدید-۱۱۰. هرچند پهپاد جت‌پیشران قطعاً گران‌تر خواهد بود، اما اثربخشی رزمی آن به‌طور قابل توجهی بالاتر است.

علاوه بر این، سامانه‌های این رده می‌توانند از نظر تئوری با آنتن‌های ارتباطی مبتنی بر رله یا مودم‌های شبکه‌های توری مجهز شوند و امکان کنترل زمان واقعی را به جای عملکرد کاملاً خودمختار فراهم آورند. در صورت انتقال یا سازگاری برای استفاده روسیه، سامانه حدید-۱۱۰ می‌تواند به‌طور قابل توجهی برنامه‌ریزی دفاع هوایی را پیچیده‌تر کرده و بعد تکنولوژیک جنگ پهپادی بلندبرد را بیشتر تشدید کند.

منبع: دیفنس اکسپرس