آیا جنگ غزه واقعاً به پایان رسیده است؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهرا نجفی - دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا می‌گوید که طرف‌ها برای توقف جنگ و آزادی اسرا به توافق رسیده‌اند. حماس نیز تایید کرد که با پیشنهاد آتش‌بس بر اساس طرح دونالد ترامپ موافقت کرده و اعلام کرد که این بخش از توافق شامل خروج نظامیان اسرائیلی از نوار غزه و تبادل اسرا خواهد بود.

هنوز چیز‌های زیادی نامشخص است، اما این می‌تواند بزرگ‌ترین گام به سوی پایان این جنگ دو ساله باشد. 

مرحله اول توافق شامل چه اقداماتی خواهد بود؟

پس از مذاکرات غیرمستقیم این هفته در مصر و اعلام آن توسط ترامپ در پلتفرم «تروث سوشال» توافقی بین دو طرف حاصل شد. این توافق از ظهر پنجشنبه به وقت محلی اجرایی می‌شود و ضمن متوقف کردن حملات، سبب عقب‌نشینی نظامیان اسرائیلی خواهد شد. در ادامه، اسرای اسرائیلی که در غزه هستند و گمان می‌رود ۲۰ نفر از آنها زنده باشند، طی ۷۲ ساعت آزاد خواهند شد و اجساد بقیه اسرا نیز به زودی بازگردانده می‌شود. در مقابل، قرار است بین ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ زندانی فلسطینی از زندان‌های رژیم اسرائیل آزاد شوند و کمک‌های بشردوستانه که به شدت مورد نیاز مردم هستند، به میزان بیشتری وارد غزه خواهد شد.

چرا پس از دو سال توافق حاصل شد؟‌

می‌توان گفت که ترکیبی از عوامل دست به دست هم داده‌اند تا موازنه را تغییر دهند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل که پیش از این در سطح بین‌المللی منزوی و در داخل تحت فشار فزاینده‌ای بود، به نظر می‌رسد محاسبه کرده است که نمی‌تواند با امتناع از درخواست ترامپ برای توقف جنگ، حمایت وفادارترین متحد خود را به خطر بیندازد.

از سوی دیگر، او احتمالاً به این نتیجه رسیده که می‌تواند مخالفت با هرگونه توافقی را از سوی اعضای راست افراطی کابینه ائتلافی خود، از بین ببرد.

این فقط یک گام اولیه است

این اولین و آسان‌ترین گام بر اساس طرح ترامپ است. هنوز دقیقاً مشخص نیست که نیرو‌های اسرائیلی چه مقدار عقب‌نشینی خواهند کرد، زیرا رسانه‌های عبری در حال حاضر در مورد حفظ بیش از نیمی از غزه صحبت می‌کنند. همچنین هیچ جدول زمانی برای این عقب‌نشینی وجود ندارد.

همچنین مشخص نیست که آیا حماس خلع سلاح خواهد شد یا خیر، و این امر احتمالاً بسیار مشکل‌ساز خواهد بود. بعد از آن، سوالات دیگری وجود دارد که باید حل شوند: مثلا شکل دقیق حکومت در غزه پس از پایان قطعی جنگ و بازسازی بالقوه این سرزمین ویران شده و بسیاری موارد دیگر. همه اینها هنوز به طور کامل بررسی نشده و حتی به طور صریح در اصل مورد توافق قرار نگرفته است.

 جنگ می‌تواند دوباره آغاز شود؟

مسیر‌های متعددی وجود دارد که می‌تواند منجر به جنگ مجدد شود، اما بعید به نظر می‌رسد که بازگشت سریع به جنگ وجود داشته باشد. به احتمال زیاد، اگر جنگ از سر گرفته شود، آتش‌بس شکننده برای هفته‌ها یا حتی ماه‌ها، ادامه خواهد یافت. 

اما نگاه خوش‌بینانه‌تر آن است که آنچه اکنون اتفاق می‌افتد با آتش‌بس‌های قبلی در نوامبر ۲۰۲۳ و ژانویه ۲۰۲۵ بسیار متفاوت است، و به نظر می‌رسد همه طرف‌ها معتقدند که فعلا توافق، سود بیشتری از جنگ دارد. از طرف دیگر می‌توان به رئیس جمهور آمریکا اشاره کرد. ترامپ احتمالا به تأمین نوعی صلح بلندمدت در غزه و حتی یک بازنشانی دیپلماتیک جدید و گسترده‌تر در خاورمیانه علاقه‌مند است. همه اینها «اگر»‌های بزرگی هستند، اما دو سال پس از آغاز، این جنگ خونین ممکن است به پایان خود نزدیک شده باشد.

منبع: گاردین