رضوان حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش روز دوشنبه در نشست توجیهی «طرح اصلاح روش‌های آموزش و تحول در محیط یادگیری»، با بیان اینکه رئیس جمهور بر اجرای این طرح با هدف ایجاد تحول در کیفیت آموزش و یادگیری در مدارس دولتی تاکید دارد، اظهار داشت: برخورداری از آموزش باکیفیت تنها مختص افراد با سطح اقتصادی بالا نیست و از طرف دیگر نباید ذهن دانش‌آموزان را با محفوظات پر کرد و نسبت به توسعه فردی دانش‌آموزان بر مبنای اصولی مانند کار گروهی، ذهن تحلیل‌گر و استدلال‌گر، اعتمادبه‌نفس و خودباوری بی‌تفاوت بود.

وی با اشاره به اینکه دانش‌آموزان تفاوت‌های متنوعی دارند و همه آنان در یک سطح یادگیری مشخص نیستند، افزود: برخی از دانش‌آموزان مهارت‌های سواد پایه را به خوبی فرانگرفته‌اند و با فقر یادگیری مواجه هستند؛ دانش‌آموزانی که به آموزش دسترسی دارند و در مدرسه نیز حضور داشته و دارند، اما همچنان در مهارت‌های یادگیری مشکلات بزرگی دارند.

ضرورت ارتقای مهارت سوادپایه و نقش آن در کاهش فقر یادگیری

حکیم‌زاده با تعریف «فقر آموزشی»، عدم‌دسترسی به آموزش را عامل اصلی در فقر آموزشی عنوان کرد و افزود: «فقر یادگیری» ناشی از عدم‌فراگیری مهارت‌های سواد پایه است که بعد از دوره‌ی کرونا، شاخص‌های آن در تمام کشور‌های جهان افت کرد؛ تا جایی‌که طبق گزارش بانک جهانی تا پیش از دوره‌ی کرونا ۸۰ درصد کودکان جهان در دوره‌ی ابتدایی ثبت‌نام می‌کردند که از این تعداد ۲۵ درصد مهارت سوادپایه را گسب نمی‌کردند. این یعنی ۴۰ درصد فقر یادگیری (شامل مجموع ۲۰ درصدی که در دوره‌ی ابتدایی ثبت‌نام نمی‌کنند و عده‌ای که مهارت سوادپایه را فرانمی‌گیرند) در جهان وجود دارد.

اهمیت مداخله متمرکز در رفع موانع زمینه‌ای یادگیری

وی با اشاره به نقش مهم شرایط زمینه‌ای مانند سطح فرهنگی و سرمایه علمی خانواده‌ها در فرایند یادگیری، گفت: بسیاری از فراگیران به دلیل عدم‌برخورداری خانواده‌ها از سرمایه فرهنگی و علمی، با آمادگی کمتری نسبت به همسالان خود وارد نظام آموزش رسمی می‌شوند و در نتیجه نمی‌توانند پابه‌پای آنان فرایند یادگیری را سپری و رشد کنند؛ به خصوص که این دانش‌آموزان در محیط خانه نیز از بستر لازم برای تکمیل فرایند یادگیری برخوردار نیستند. طبق نتایج پژوهش‌ها بهترین رویکرد به منظور رفع این موانع، مداخله متمرکز است. به بیان ساده، در گام اول باید این دانش‌آموزان شناسایی شوند و در گام بعد باید بر مبنای نیاز‌ها و چالش‌هایی که در مسیر یادگیری دارند، برنامه‌ای حمایتی طراحی و اجرا شود. این مهم یکی از اصول طرح حامی است.

نقش ویژه معلمان بازنشسته، معلمان جهادی و خیرین آموزشی در «حامی»

معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش اضافه کرد: بعد از پایان ترم اول، در هر مدرسه دانش‌آموزانی که در ارزشیابی کیفی توصیفی در درس‌های فارسی، ریاضی و علوم، «قابل قبول» و «نیازمند تلاش» دارند، شناسایی خواهند شد. سپس زمینه‌های بهبود با کمک شورای مدرسه احصا و برنامه‌ریزی لازم با توجه به اعتباری که در اختیار استان‌ها قرار دارد، طراحی و اجرا خواهد شد. در این برنامه از ظرفیت معلم کلاس، معلمان بازنشسته یا خیرین آموزشی استفاده خواهد شد. علاوه بر این موارد، آموزش و پرورش در صدد است با انعقاد تفاهم‌نامه با بسیج فرهنگیان، در قالب طرح‌های جهادی حمایت آموزشی از ظرفیت دانشجو معلمان و معلمان عضو بسیج نیز بتوان بهره برد.

حکیم‌زاده در پایان خاطرنشان کرد: عشق به وطن و ماندگاری فعال در چرخه خدمت‌رسانی به جامعه‌ی بومی و حس تعلق به باور‌های ملی و دینی، ریشه در مدرسه و ایجاد محیط یادگیری مثبتی دارد؛ محیطی که در آن دانش‌آموز به عنوان عنصری محترم، خود را بخش مهمی از فرایند بداند و نسبت به محیط حس تعلق خاطر داشته باشد. دانش‌آموزی که در این محیط رشد می‌کند، ریشه‌های محکم و مقاومی در سرزمین مادری خواهد داشت.

منبع: وزارت آموزش و پرورش