سی‌ان‌ان: پیمان ایران و روسیه، دولت ترامپ را با چالش‌های بیشتری مواجه خواهد کرد

باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی‌تبار - در پی امضای توافق‌نامه‌ای که مدت‌ها در دست مذاکره بود، روسیه و ایران یک «توافق‌نامه شراکت جامع» امضا کرده‌اند که تحولی مهم در روابط دو کشور به شمار می‌آید. این توافق که تنها چند روز پیش از بازگشت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده به کاخ سفید صورت گرفت، یک شراکت استراتژیک را تقویت می‌کند که قبلاً در میدان نبرد اوکراین تاثیرگذار بوده و همچنان به چالش کشیدن نظم بین‌المللی تحت رهبری ایالات متحده ادامه خواهد داد. این شراکت که بر اساس مخالفت مشترک با نفوذ ایالات متحده بنا شده، در طول زمان تکامل یافته و به‌ویژه در جنگ اوکراین، روسیه و ایران را به هم نزدیک‌تر کرده است. هر دو کشور، ایالات متحده را به‌عنوان یک دشمن اصلی در استراتژی‌های سیاست خارجی خود می‌بینند و این دشمنی مشترک آنها را به همکاری‌های بیشتر، هم از نظر دیپلماتیک و هم از نظر نظامی، سوق داده است. امضای این توافق به‌عنوان نقطه عطفی در این همگرایی محسوب می‌شود.

خود توافق‌نامه شامل هیچ‌گونه پیمان دفاعی نمی‌شود، اما تضمین می‌کند که هیچ‌یک از کشورها به دشمنان دیگری کمک نخواهند کرد. این بند غیرتعرضی نمایانگر دینامیک پیچیده و در حال افزایش همکاری میان دو کشور است که با وجود روابط تاریخی دشوار، فرصت‌های بیشتری برای همکاری پیدا کرده‌اند. رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، این توافق‌نامه را ستود و بر اهمیت استراتژیک آن تأکید کرد، در حالی که رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، نیز اشاره کرد که روابط میان دو کشور روز به روز قوی‌تر می‌شود.

در زمینه ژئوپولیتیک گسترده‌تر، روابط روسیه با ایران به‌عنوان یک عامل تعادل‌ساز پیچیده در نظر گرفته می‌شود. در حالی که روسیه به وضوح شریک بزرگتر در این شراکت استراتژیک است، نگرانی‌های امنیتی ایران آن را به‌سمت درخواست‌های بیشتر از این اتحاد سوق داده است. مقامات ایرانی به‌طور فزاینده‌ای نگران امنیت خود در برابر تهدیدات منطقه‌ای، به‌ویژه تهدیدات از جانب دولت ترامپ و تنش‌ها با اسرائیل هستند.  این نگرانی‌ها باعث شده است که تهران به سرعت برای امضای توافق با روسیه اقدام کند و آن را به‌عنوان یک نمایش از قدرت و همبستگی ببیند، حتی اگر مسکو بخواهد از این اتحاد بهره‌برداری بیشتری داشته باشد. از این رو، اهمیت استراتژیک این شراکت دوچندان است؛ زیرا به روسیه این امکان را می‌دهد تا منابع نظامی حیاتی را تأمین کند و در عین حال برای ایران نیز به‌عنوان یک نقطه توازن در برابر دشمنان منطقه‌ای عمل می‌کند.

در آینده، احتمالاً همکاری میان روسیه و ایران همچنان ادامه خواهد یافت و با توجه به تحولات در میدان نبرد اوکراین و تحولات گسترده‌تر در خاورمیانه، این شراکت بر دینامیک‌های جهانی تأثیر خواهد گذاشت. همکاری‌های فزاینده میان این دو کشور همچنین احتمالاً بر استراتژی روسیه در جنگ اوکراین تأثیر خواهد گذاشت، زیرا روسیه با کمک تکنولوژی‌های ایرانی قادر است ظرفیت‌های نظامی خود را تقویت کند. علاوه بر این، تهدید برای تشدید تنش‌ها، به‌ویژه در مواجهه با تغییرات احتمالی در سیاست‌های ایالات متحده در دولت جدید، لایه پیچیدگی دیگری به این شراکت می‌افزاید. ایران، که ممکن است با احیای تحریم‌های سازمان ملل روبه‌رو باشد، به‌دنبال راه‌هایی برای متقاعد کردن ایالات متحده به بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ است و یا مذاکرات جدیدی را آغاز کند. از سوی دیگر، روسیه نیز ممکن است از این شراکت با ایران برای ایجاد تهدیدهایی جدید به‌عنوان ابزاری در برابر دولت جدید آمریکا استفاده کند.

منبع: سی‌ان‌ان