اجتماعی 16:25 - 08 خرداد 1402

بررسی یک برگ شاهنامه که ۱۰۲ سال پیش از ایران خارج شده بود

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی گروه موزه‌های دفینه، نشستی با عنوان شاهنامه پژوهی از سلسله برنامه‌های «حال خوش موزه گردی» توسط موزه هنر جهان در سالن کنفرانس پردیس موزه‌ای دفینه برگزار شد.

در این نشست علی اصغر میرزایی مهر دکترای پژوهش هنر، عضو هیئت علمی و مدیر گروه رشته نقاشی دانشکده هنر و معماری دانشگاه علم و فرهنگ درباره برگی از شاهنامه که اکنون در موزه هنر جهان به نمایش گذاشته شده، توضیحاتی داد.

وی به وضعیت ایران در زمان آل اینجو و تخریب‌های مغول و در مقابل آن، تولید شاهنامه‌های مصور متعدد از جمله نسخه قوام الدین حسن وزیر در سال ۷۴۱ ق. اشاره کرد و گفت: قوام وزیر افرادی را گرد هم آورد و شاهنامه قوام را با ۱۰۴ نگاره که از پرکارترین شاهنامه‌های شیراز قرن ۸ بوده نوشتند. شاهنامه‌ای که اوراق آن در جای جای دنیا پخش شده و یکی از برگ‌های آن در موزه هنر جهان وجود دارد.

بررسی یک برگ شاهنامه که ۱۰۲ سال پیش از ایران خارج شده بود

وی با بیان اینکه نمی‌دانستم چنین برگی اکنون در موزه هنر جهان وجود دارد گفت: خوشنویس این کتاب که در شیراز نوشته شده، فردی به نام حسن بن محمد بن علی بن حسینی مشهور به موصلی است که آن را به خط نسخ و عنوان‌های آن به خط توقیع نوشته شده است. با کمال تأسف باید گفت این کتاب مثل بسیاری از آثار کشورمان، در سالهای پایانی دوره قاجار و در سالهای ۱۲۹۹ هجری شمسی حدود ۱۰۲ سال پیش از ایران خارج شده بود.

میرزایی مهر بیان کرد: براساس منابعی که در اختیار ماست، یک دلال هنری به نام تیگران کلکیان این اثر را از دندان پزشکی به نام دکتر رفیع یا رافی خریداری کرده و آن را به اروپا برده و کتاب را اوراق کرده است تا بتواند پول بیشتری به دست بیاورد به این ترتیب این کتاب در آن زمان اوراق و پراکنده شد. آن موقع شاید ارزشهای تاریخی این کتاب را نمی‌دانستند اما به تدریج که برخی از کارشناسان هنری روی آن کار کردند، این کتاب هم در نمایشگاه‌های جهانی عرضه شد و جایگاه و اعتبار و اهمیت خود را برای هنرشناسان و دوستداران هنر روشن کرد.

مدیر گروه رشته نقاشی دانشکده هنر گفت: با توجه به اطلاعاتی که من دارم این کتاب ۳۲۵ برگ داشته است و ۳۰ در ۳۷ سانتی متر قطع آن بوده و هر صفحه ۶ ستونی بوده است. همچنین ۱۰۴ نگاره داشته است. این تعداد نقاشی برای کتاب بسیار زیاد است یا حداقل می‌توان گفت که نسخه‌های قبل از مکتب قرن هشتم هیچ کدام به این تعداد نگاره نداشتند. این نشان می‌دهد که با این کتاب جدی تر برخورد شده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علم و فرهنگ بیان کرد: استادان ما معتقدند که این نگاره‌ها کار یک نفر نیست. اینها باید در کارگاه‌های دولتی کشیده شده باشند اما در سال ۷۴۱ هنوز قوام الدین به مقام وزارت نرسیده بود بنابراین گمان می‌کنیم او یک فرد با فرهنگی بوده که سمت‌هایی در دولت آل اینجو داشته و تا قبل از رسیدن به وزارت چنین شوری برای مصور کردن کتاب شاهنامه به خرج داده بنابراین حتماً در دوران وزارتش کارهای بیشتری انجام داده یا نسخه‌های دیگری از شاهنامه سفارش داده که شاید از بین رفته اند.

این نشست با شاهنامه خوانی سحر جهان‌تاش شاهنامه خوان ادامه پیدا کرد و در انتها امیر ارغوان کارشناس ارشد زبان‌های باستانی و شاهنامه پژوه بررسی کارشناسی این برگ را تشریح کرد و گفت: با بررسی برگه‌های مشابه معلوم شد برگه موجود در موزه هنر جهان با سبک اینجوی شش ستونی، از اصالت برخوردار است.

وی نحوه اثبات اصالت این برگ از شاهنامه را به صورت مفصل توضیح داد و گفت: این برگ نیز مانند بقیه برگ‌ها، سرنویسی به خط توقیع، با اعراب گذاری سرخ و رکابی دارد.

ارغوان گفت: جعل شاهنامه در این دوران زیاد بوده است و این برگ از شاهنامه نیز با برگ‌های دیگری ترکیب شده اما بررسی‌های متعدد نشان می‌دهد که این برگ اصیل است و مطمئن شدیم که متعلق به دوران اینجو است.

هم زمان با این نشست، از صفحه پشت نگاره شاهنامه قوام وزیر موجود در موزه هنر جهان رونمایی شد. در صفحه روی این برگ از شاهنامه، نگاره ای از داستان نوش زاد و رام برزین و در صفحه پشت، متن این داستان آمده است.


11903004
 
پربازدید ها
پر بحث ترین ها

مهمترین اخبار اجتماعی

اجتماعی
«باشگاه خبرنگاران» معاون امور سامانه‌ها و هوش قضایی مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه گفت: آیین‌نامه اجرایی نحوه استفاده از فناوری‌های نوین در فرآیند‌های قضایی دو هدف تسریع در رسیدگی‌ها و دقت و اتقان را دنبال می‌کند.
اجتماعی
«باشگاه خبرنگاران» معاون خدمات شهری شهرداری تهران از تقسیم کار بین مناطق و سازمان‌ها برای پوشش مراسم اربعین خبر داد.
اجتماعی
«باشگاه خبرنگاران» رئیس اداره بیمه بیکاری و تعهدات کوتاه‌مدت تأمین اجتماعی نحوه برخورداری از حمایت‌هایی مانند کمک‌هزینه ازدواج و مراسم ترحیم را تشریح کرد.
اجتماعی
«باشگاه خبرنگاران» حجت‌الاسلام قاضی عسکر اربعین را نماد مقاومت جهانی علیه ظلم و ستم خواند و تأکید کرد این حرکت پیام وحدت و عدالت را به جهان می‌رساند.
اجتماعی
«باشگاه خبرنگاران» برخورد سواری ۲۰۶ با اتوبوس بی آر تی در بزرگراه چمران سبب بروز حادثه شد، اما خوشبختانه مصدومی به همراه نداشت.
اجتماعی
«باشگاه خبرنگاران» معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ، از ترافیک پرحجم و سنگین در برخی از معابر و بزرگراه‌های حال حاضر پایتخت خبر داد.
اجتماعی
«باشگاه خبرنگاران» شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اعلام کرد: در حال حاضر کیفیت هوای تهران با شاخص ۸۸ در وضعیت قابل قبول قرار دارد.
اجتماعی
«باشگاه خبرنگاران» معاون شهردار تهران گفت: اربعین امسال رسالتی تمدن‌ساز برای ملت ایران است و فرصتی برای رساندن پیام انقلاب اسلامی به جهان است.
اجتماعی
«باشگاه خبرنگاران» دختر سردار سلامی گفت: تشییع باشکوه شهدا نماد اتحاد، انسجام و قدرت ملت ایران در برابر سختی‌ها بود و نشان داد هیچ دشمنی قادر به تضعیف ایران نیست.
اجتماعی
«باشگاه خبرنگاران» رییس سازمان حفاظت محیط زیست، ضمن تاکید بر اینکه کانون عمده گرد و غبار تهران و کرج را تالاب صالحیه است، بر لزوم اولویت قرار گرفتن این موضوع در اولویت دستگاه‌های اجرایی خبر داد.

مشاهده مهمترین خبرها در صدر رسانه‌ها

صفحه اصلی | درباره‌ما | تماس‌با‌ما | تبلیغات | حفظ حریم شخصی

تمامی اخبار بطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود و این سایت مسئولیتی در قبال محتوای اخبار ندارد

کلیه خدمات ارائه شده در این سایت دارای مجوز های لازم از مراجع مربوطه و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیه حقوق محفوظ است