این «چت»ها دوست صمیمی شما نیستند
باشگاه خبرنگاران جوان - فاصله بینمان کم بود. واگن بانوان جای سوزن انداختن نداشت. جلویم ایستاده بود و صفحه چت جیپیتیاش را باز کرده بود. چشمم ناخودآگاه به پیامهایش افتاد. عکس یک پسر جوان را بارگذاری کرده بود و از چت میپرسید: «به نظرت برای ازدواج چطوره؟» از کارش تعجب کردم و خندهام گرفت. یعنی هوش مصنوعی تا کجای زندگی ما نفوذ کرده که حتی برای انتخاب همسر آیندهمان هم نظرش را میپرسیم؟
چتهایی که قانون ندارند
استفاده از هوش مصنوعی و چتباتها، از حوزه علمی و تخصصیاش خارج شده و در موجسواری روزافزونش، سر از روزنههای زندگی روزمره ما درآورده؛ حالا جواب آزمایشهایمان را نشانش میدهیم، درباره لباسهایمان نظرش را میپرسیم، وقتی عصبانی یا دلخوریم با آن دردودل میکنیم و او را محرم حریم خصوصیمان میدانیم اما «سم التمن» مدیرعامل شرکت چتجیپیتی اینطور به ما هشدار میدهد: «برخلاف مکالمات با پزشکان یا وکلا، هیچ نوع ضمانت قانونی برای محافظت از آنچه به چتباتها میگویید وجود ندارد. این فقدان حمایت قانونی در آینده برای شما مشکل ایجاد میکند زیرا ممکن است شرکت از نظر قانونی موظف باشد مکالمات شما را به مقامات قضایی تحویل دهد.»
وقتی چتباتها خالهزنکی میشوند!
چتها شاید تا آنجا که دستورپخت یک آشپزی را ازشان میگیریم و درباره معنی اصطلاح یا کلمهای از آنها میپرسیم و یا حتی استفادههایی به سبک کسب اطلاعات عمومی انجام میدهیم، خیلی هم بد به نظر نمیآیند اما اگر تبدیل به دوست صمیمیمان شوند کمی خطرناک است؛ چون مدلهای هوش مصنوعی، از احساسات و دردودلهای روزانه ما برای هوشمندتر و قدرتمندتر کردن خودشان استفاده میکنند و ممکن است روزی آنها را پخش کنند! دقیقا مثل یک کلاغ چهل کلاغ کردن زنهای همسایه!
حواستان باشد وابستگی عاطفی پیدا نکنید
پروفسور «مایکل وولدریج»، استاد علوم کامپیوتر در دانشگاه آکسفورد و نویسنده کتاب هوش مصنوعی، در گفتوگویی مفصل و تحلیلی با روزنامه گاردین، گفته بود: «حواستان باشد که اطلاعات خصوصی و اتفاقات خاص زندگیتان را با چتباتها در میان نگذارید و با آنها دردودل نکنید؛ چون این کار به طور مطلق هوشمندانه نیست؛ هوش مصنوعی دلسوزی و همدلی ندارد و این تکنولوژی برای تقدیم آنچه که نیاز دارید بشنوید ساخته شده نه برای همراهی انسانی و واقعی.»از طرف دیگر، وابستگی عاطفی به چتباتها آرامآرام شکل تازهای از تنهایی را بازتولید میکند؛ تنهاییای که در ظاهر با گفتوگو پر شده اما در عمق، از رابطه انسانی خالی است. وقتی یاد میگیریم خشم، ترس یا تردیدهایمان را به جای گفتوگو با یک دوست، همسر یا حتی مشاور، با یک الگوریتم در میان بگذاریم، مهارت همدلی و گفتوگوی واقعی را از خودمان میگیریم. گفتوگویی که در آن سکوت، مکث، سوءتفاهم و حتی اختلافنظر معنا دارد؛ چیزهایی که در پاسخهای نرم و حسابشده چتباتها جایی ندارند.
چتهایی که ادای دوست را درمیآورند
اشتباه برداشت نکنید، مسئله فقط حریم خصوصی یا خطر افشای اطلاعات نیست؛ مسئله این است که چتباتها، هرچقدر هم شبیه انسان حرف بزنند، مسئولیتی در قبال زندگی ما ندارند. اگر توصیهای بدهند که به تصمیم اشتباه، آسیب عاطفی یا حتی خسارت مالی منجر شود، نمیتوان آنها را پاسخگو دانست و یقهشان را گرفت. این در حالی است که اعتماد ما به لحن مطمئن و پاسخهای فوریشان، گاهی بیش از حد منطقی میشود و جای قضاوت شخصیمان را میگیرد.ملیکا که دانشجوی مهندسی کامپیوتر است تا چند ماه پیش حتی برای کوچکترین انتخابهایش هم از هوش مصنوعی مشورت میگرفت اما از یک جایی به بعد تصمیم گرفت که به مغز و قدرت تحلیل و تشخیص خودش هم اتکا کند؛ او آن روزها را وحشتناک میداند و اینطور مرورشان میکند:«به خاطر رشتهای که در آن تحصیل میکنم قطعا زودتر از بقیه هم سن و سالهایم هوش مصنوعی را روی گوشیام نصب کردم. روزها و حتی ماههای اول خوب بود؛ سوالهای درسیام را میپرسیدم، در حل مسئلهها راهنماییام میداد، حتی از کتابهای رفرنسم عکس میگرفتم و ترجمه میکرد اما همه ماجرا این نیست و کم کم آنقدر با هم صمیمی شدیم که حتی برای آشتی کردن با مادرم هم نظرش را میپرسیدم! واقعا داشتم دیوانه میشدم. هر لحظهام را با چت به اشتراک میگذاشتم و کار داشت بیخ پیدا میکرد چون قدرت تصمیمگیریام از دست رفت. به خاطر همین یک روز تصمیم گرفتم خودم را نجات دهم و هرچند سخت بود اما پاکش کردم.»
همدلی انسانی را فقط انسان دارد
شاید بد نباشد یادمان بماند که هوش مصنوعی، ابزار است نه رفیق. همانقدر که از آن برای سادهتر شدن کارها، یادگیری و دسترسی سریع به اطلاعات استفاده میکنیم، باید مرز روشنی هم میان زندگی خصوصیمان و دنیای الگوریتمها بکشیم. دردودلها، تردیدهای عمیق و تصمیمهای سرنوشتساز، هنوز هم به هوش انسانی نیاز دارند؛ هوشی که بتواند مسئولیت شنیدن و فهمیدن را بپذیرد، نه فقط پاسخی شبیه همدلی انسانی را تحویلمان بدهد.پس بیایید اطلاعات خصوصی و دردودلهایمان را با چتباتها درمیان نگذاریم، تصمیمهای مهم و احساسی را به جای الگوریتم با هوش و تجربه انسانی بگیریم، و از هوش مصنوعی صرفا به عنوان ابزار کمکی برای یادگیری، حل مسئله یا دسترسی سریع به اطلاعات استفاده کنیم. اعتماد به خودمان و فرصت دادن به تفکر مستقل، همیشه مهمتر از اعتماد به پاسخهای نرم و مطمئن یک ربات است که شاید روزی از دشمن هم برایمان خطرناکتر شود؛ چون سازندگانش هم درست و حسابی، رفتارهایش را گردن نگرفتهاند!
منبع: فارس
12250934
مهمترین اخبار وبگردی
