نظر یک معلم بوشهری درباره فستیوال کوچه

باشگاه خبرنگاران جوان - برگزاری چهارمین دوره فستیوال «کوچه» طی یک هفته اخیر با حواشی زیادی همراه بوده است.

حجت‌الاسلام حسن مصلح امام جمعه دشتستان در آخرین خطبه نماز جمعه خود در ۲۹ فروردین گفت: «متأسفانه در سرزمین غیرت و مقاومت، جایی که شهید رئیس علی دلواری و شهید نادر مهدوی برای دفاع از شرافت این خاک جان دادند، امروز شاهد اجرای فستیوالی هستیم که نه تنها نشانی از فرهنگ اصیل بوشهر ندارد، بلکه تبدیل به صحنه‌ای از ولنگاری، ابتذال فرهنگی و بی‌حیایی شده است. فستیوال «کوچه» با شعار کاذب خیام خوانی و ترویج فرهنگ سنتی و اصیل بوشهر، بهانه‌ای شده برای ترویج اختلاط، رقص، کشف حجاب و شکستن خطوط قرمز شرع و عرف کاری که اینان مروج آنند، انسان را یاد عملکرد بنیاد فرح پهلوی می‌اندازد.»

پس از این اظهارات، نادره رضایی معاون امور هنری وزیر ارشاد در صفحه اینستاگرام خود از به بن‌بست رسیدن فستیوال کوچه خبر داد و برخی رسانه‌ها هم در آخرین روز فروردین خبر لغو این فستیوال را اعلام کردند. 

اما یک روز پس از اعلام خبر لغو این فستیوال، سرپرست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر با بیان اینکه فستیوال کوچه اصلا مجوزی دریافت نکرده بوده که بخواهد لغو شود، اعلام کرد که مجوز برگزاری این فستیوال صادر شده و می‌تواند طبق قانون در تالار لیان برگزار شود.

با این حال، برخی فعالان فرهنگی بوشهر همچنان نسبت به نحوه برگزاری این فستیوال انتقاد دارند و آن را مغایر با فرهنگ اصیل و بومی شهر خود می‌دانند. آنها معتقدند تصویری که برگزارکنندگان این فستیوال از فرهنگ بوشهر در ذهن مخاطب ایجاد کرده‌اند، آنچیزی نیست که در واقعیت وجود دارد.

به عنوان نمونه، یک معلم بوشهری با نام کاربری ابراهیم در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس علت مخالفت با برگزاری این فستیوال را اینگونه بیان کرده است: نگاه شخصی من اینه که فستیوال کوچه و هر رویداد هنری و فرهنگی که در جهت ترویج فرهنگ ملی و محلی ما باشه حتما چیز خوبیه و برکات خوب فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی به همراه خودش خواهد داشت. اما اینجا دوتا نکته نباید فراموش بشه. اول این تصویرسازی که از جنوب بصورت کل و بوشهر به صورت خاص در حال ساخته شدن توسط عده‌ای از موثرین بومی و غیربومی هست که این سرزمین و ساحل و شهر و مردم و فرهنگ رو به شکلی خاص، شبیه تصویرسازی‌های غربی‌ها از سواحل خاص توریستی در کارائیب و آفریقا و... میکنه، تصویری ترکیب شده از مردمی مرموز، الکی خوش، بی‌قید با کوچه‌هایی که همش مردم الکی در حال رقصیدن در آنها هستند و یه سری المان‌های آفریقایی و اروپایی و لاتینی ... هم قاطیش هست. می‌دونم که در سال‌های اخیر برخی هنرمندان بوشهر و جنوب خودشان بنا به کاسبی هنریشان پایه ساخت این تصویر عجیب از اینجا بوده‌اند. فستیوال کوچه هم از یه جا به بعد جهت تبلیغ و جذب رفت سراغ سوار شدن بر همین مسیر و در آن در برخی تبلیغات افراط هم کرد. این تصویر مشتری خاص خودش را هم دارد، مشتری که به هوای همان سواحل و فرهنگ میاد، برای همین از لباس تا رفتارش هم متناسب با همین تصویر و تصور است. خیلیشون حتی مشتری برنامه‌های فرهنگ و کنسرت‌ها و قصه‌خوانی‌ها و ... نیستن، چون واقعا توی این باغ هم نیستن. به نظرم برگزارکنندگان و هنرمندان محلی بوشهر با همراهی با این تصویرسازی که شاید شروعش هم از خود بوشهر نبود ضربه بدی به فرهنگ واقعی بوشهر میزنن و اگر واقعا دغدغه فرهنگ بوشهر رو دارن یا از حواشی بوجود اومده نگران هستن و میخوان وجهه فرهنگی و‏ هنری کارشون حفظ بشه باید این سبک تصویرسازی رو کنار بذارن. این سبک تصویرسازی من رو یاد حرف‌های ادوارد سعید در مورد تصویری که از شرق در غرب ساخته شد و حتی در خود ما شرقی‌ها هم باور شد میندازه. خود بوشهر اونقدر می‌تونه با تصویر واقعیش قشنگ و جذاب باشه که نیاز به جعل تصویر ‏متناسب با ذائقه گروهی خاص از پایتخت‌نشین‌ها و غیرجنوبی‌ها نداشته باشه.

همین متنی که توی تبلیغ امسال بود نمونه‌ای از همون تصویرسازی که بهش اشاره کردم:

غروبا یه کُنج و کِناری تو بوشهر 

می‌شینیم رُخ أو

به یه آواز دور دستی گوش میدیم

بعد تو تاریکی با یکی که درست معلوم نی کی‌ن 

رازترین قصه زندگیمون در میون می‌ذاریم

بعد می‌پریم تو اُو وُ سحرگاه

برمی‌گردیم تو تن زندگی.

"غم از دل به در کردن" مدل‌ها دارد.

بندری‌ش ایطوریِ‌ن.

بیاین.