پروژه ۵ ساله کاهش تب مالت در کشور

رضا اسدی مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور درباره هشدار‌های اخیر وزارت بهداشت درباره افزایش تب مالت در کشور به اقدامات صورت گرفته و در دستور کار سازمان دامپزشکی کشور پرداخت.

او گفت: سازمان دامپزشکی کشور برنامه‌ای سالانه و منظم برای پیشگیری و کنترل بیماری بروسلوز (تب مالت) در دام‌ها اجرا می‌کند. در این برنامه، دامداری‌های واجد شرایط، به‌ویژه در بخش دام‌های سنگین، به‌عنوان اهداف اصلی انتخاب می‌شوند و اقدامات آزمایش، کشتار و واکسیناسیون بر روی این دامداری‌ها انجام می‌شود.

دام‌های کشور تحت پوشش برنامه سالیانه واکسن بروسلوز هستند

اسدی می‌گوید: دام‌هایی که بر اساس نتایج آزمایشگاهی مبتلا به بیماری بروسلوز تشخیص داده شوند، مطابق دستورالعمل‌های مشخص به کشتارگاه منتقل و در شرایط ویژه معدوم‌سازی خواهند شد. 

وی افزود: همچنین، واکسیناسیون دام‌های سنگین (گاو و گوساله) و سبک (گوسفند و بز) در سطح کشور انجام می‌شود و تمامی دام‌های واجد شرایط تحت پوشش برنامه ملی واکسیناسیون قرار می‌گیرند.

استان همدان به عنوان استان پایلوت برای کاهش ابتلا به بروسلوز دامی و انسانی 

او در همین باره با بیان اینکه در این میان، برخی استان‌ها مانند استان همدان به‌عنوان پایلوت انتخاب شده‌اند، ادامه داد: در استان همدان تحت برنامه‌ای مشترک بین سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت، واکسیناسیون در این مناطق به‌صورت گسترده‌تر اجرا شده است. این اقدام منجر به کاهش میزان ابتلا به بروسلوز انسانی در استان همدان نسبت به میانگین کشوری شده است.

مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور از ایجاد یک برنامه ملی از سوی این سازمان در صورت تامین اعتبار خبر داد و گفت: بر اساس این پروژه، تمامی دام‌های سبک (گوسفند و بز) کشور تحت برنامه واکسیناسیون فراگیر بروسلوز قرار می‌گیرند.

برنامه پنج‌ساله کاهش بروسلوز با واکسن فولدوز ریوان

به گفته رضا اسدی، برنامه‌ای پنج‌ساله برای کاهش بیماری بروسلوز (تب مالت) در کشور آغاز شده است که بر اساس دستورالعمل‌های سازمان جهانی بهداشت حیوانات و سازمان خواروبار کشاورزی ملل متحد تدوین شده است. 

 اسدی گفت: در این برنامه از واکسن فولدوز ریوان استفاده می‌شود و هدف آن کاهش قابل‌توجه میزان بروسلوز در جمعیت دامی و انسانی کشور است.

او افزود: پس از اجرای واکسیناسیون فراگیر، ارزیابی سرمی از دام‌ها صورت می‌گیرد. در سال هفتم برنامه، تست و کشتار در دام‌های سبک آغاز خواهد شد و این برنامه شامل واکسیناسیون، تست و کشتار، نظارت سیستماتیک، و آموزش و ترویج است.

وضعیت تب مالت در مناطق مختلف کشور

مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور می‌گوید: در برخی مناطق که استفاده از مواد لبنی بهداشتی رعایت می‌شود و واکسیناسیون دام‌ها به‌صورت مطلوب انجام شده، کاهش چشمگیری در موارد تب مالت دامی و انسانی مشاهده شده است. با این حال، در مناطق دورافتاده و کوهستانی که استفاده از لبنیات خام رایج است، میزان تب مالت انسانی بالاتر از میانگین کشوری گزارش شده است.

تمرکز بر مناطق پرخطر

او تاکید کرد: سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت با رویکرد «سلامت واحد»، مناطق پرخطر را شناسایی کرده و برنامه‌های ویژه‌ای برای کنترل بروسلوز در این مناطق در حال اجرا دارند.

اثربخشی واکسن بروسلوز

 اسدی درباره اثربخش بودن واکسن بروسلوز در کشور نیز تصریح کرد: ارزیابی‌ها نشان می‌دهد واکسن تولیدی موسسه رازی اثربخشی لازم را دارد و پوشش مناسبی ایجاد می‌کند. 

مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور اعلام کرد که ارزیابی‌های مستمر سرمی از اثربخشی واکسن‌ها در حال انجام است و در رعایت زنجیره سرد، دستورالعمل‌های دقیقی در برنامه‌های ملی وجود دارد. این زنجیره، شامل توزیع، نگهداری و تزریق واکسن است که به‌صورت کامل رعایت می‌شود.

او با بیان این که سیستم نگهداری واکسن در ادارات کل دامپزشکی، کاملاً آنلاین و هوشمند است، گفت: این سیستم در صورت تغییر دما، هشدار‌هایی را به تلفن همراه مسئولان ارسال می‌کند. همچنین، ژنراتور‌های اضطراری برق در کمتر از پنج ثانیه وارد مدار شده و تغییرات دمایی را جبران می‌کنند. حساسیت ویژه‌ای در مورد واکسن‌های بیماری‌های مشترک انسان و دام (زئونوز) اعمال شده تا از وقوع هرگونه شوک حرارتی جلوگیری شود.

مقابله با قاچاق دام

اسدی درباره قاچاق دام و خطر توزیع و انتقال بروسلوز از آنها نیز، گفت: با توجه به مرز‌های طولانی ایران با کشور‌هایی مانند عراق و پاکستان که شرایط بهداشتی نامناسب یا مبهمی دارند، قاچاق دام را تهدیدی جدی تلقی می‌کنیم.

وی گفت: بر اساس دستورالعمل‌های سازمان دامپزشکی، هرگونه دام قاچاق یا باید بازگشت داده شود یا به نزدیک‌ترین کشتارگاه منتقل شود تا تحت نظارت بهداشتی تعیین تکلیف شود.

مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی می‌گوید: دام‌های مبتلا به بروسلوز در سریع‌ترین زمان به کشتارگاه فرستاده می‌شوند و در صورت نیاز قرنطینه خواهند شد. در بیماری بروسلوز، تلفات دام وجود ندارد، اما در صورت وقوع حتی یک مورد مشکوک، اقدامات بهداشتی در همان دامداری اجرا می‌شود.

جمع‌آوری دستفروشان فرآورده‌های دامی

 اسدی درباره فروش فرآورده‌های دامی از سوی دستفروشان نیز گفت: فروش فرآورده‌های دامی توسط دستفروشان، به‌ویژه در جیگرکی‌ها و کبابی‌های شبانه و دوره‌گرد، غیرمجاز است. این موارد باید توسط نهاد‌های نظارتی جمع‌آوری شوند و فعالیت آنها متوقف شود.

مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی افزود: بر لزوم رعایت استاندارد‌های بهداشتی در تمام مراحل توزیع، نگهداری و مصرف فرآورده‌های دامی تأکید داریم و خواستار همکاری بیشتر نهاد‌های مرتبط در اجرای قوانین هستیم.

منبع: وزارت بهداشت