درخشش نام ایران در جشن جهانی «۱۰۰ ساعت نجوم»

باشگاه خبرنگاران جوان - دفتر ترویج اتحادیه بین‌المللی نجوم (IAU Office for Astronomy Outreach) اعلام کرد ایران با ثبت بیش از ۳۰ رویداد نجومی، پس از کشور رومانی، در جایگاه دوم برگزارکنندگان پرتعداد جشن جهانی «۱۰۰ ساعت نجوم ۲۰۲۵» قرار گرفته است.

بر اساس آمار رسمی منتشرشده، در رویداد امسال بیش از ۶۰ کشور از سراسر جهان مشارکت داشتند و پس از ایران، نام کشورهایی چون ایالات متحده آمریکا، مکزیک و ایتالیا در میان کشورهای دارای بیشترین تعداد رویداد ثبت‌شده دیده می‌شود.

جشن جهانی «۱۰۰ ساعت نجوم» رویدادی بین‌المللی است که هر ساله با مشارکت صدها نهاد علمی، انجمن نجومی، مراکز آموزشی و آسمان‌نماها برگزار می‌شود و هدف آن، به‌اشتراک‌گذاری زیبایی‌ها و شگفتی‌های آسمان شب با عموم مردم در یک بازه زمانی مشخص است. این رویداد نخستین‌بار در سال جهانی نجوم (۲۰۰۹ میلادی / ۱۳۸۸ خورشیدی) برگزار شد و همان سال نیز با استقبال گروه‌های نجومی در ایران همراه بود. «۱۰۰ ساعت نجوم» در سال ۲۰۱۹ (۱۳۹۸ خورشیدی) به مناسبت صدمین سالگرد تأسیس اتحادیه بین‌المللی نجوم بار دیگر احیا شد و از آن زمان به‌صورت سالانه ادامه یافته است.

در جشن امسال که از ۱۰ تا ۱۳ مهر ۱۴۰۴ (۲ تا ۵ اکتبر ۲۰۲۵) برگزار شد، ایران به همت دفتر ترویج اتحادیه بین‌المللی نجوم در ایران و کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران، و با مشارکت گسترده فعالان نجوم آماتوری کشور، بار دیگر حضوری پررنگ در این رویداد جهانی داشت. باشگاه‌ها و انجمن‌های نجومی، گروه‌های مردمی و مراکز علمی از جمله آسمان‌نماها، بیش از ۳۰ برنامه متنوع را در سامانه رسمی دفتر ترویج اتحادیه بین‌المللی نجوم به ثبت رساندند.

بر پایه داده‌های منتشرشده در وبگاه رسمی دفتر ترویج اتحادیه بین‌المللی نجوم (iauoutreach.org)، از مجموع ۳۲۷ رویداد ثبت‌شده در سطح جهان، بیش از ۳۰ رویداد به ایران اختصاص داشته است؛ آماری که پس از کشور رومانی، بیشترین تعداد رویداد ثبت‌شده توسط یک کشور محسوب می‌شود و نشان‌دهنده ظرفیت بالای جامعه نجوم آماتوری و ترویج علم نجوم در ایران است.

یکی از جلوه‌های شاخص حضور ایران در جشن امسال، گستره جغرافیایی بالای مشارکت‌کنندگان بود؛ به‌گونه‌ای که رویدادها تنها به شهرهای بزرگ مانند تهران، مشهد، اصفهان، تبریز و شیراز محدود نشد و شهرهایی چون اقلید، ساری، نیشابور، اهواز، گرگان، اراک، پردیس، بم، یزد و جم نیز در نقشه جهانی این جشن به چشم می‌خورند.

جشن جهانی «۱۰۰ ساعت نجوم» در سال ۲۰۲۵ هم‌زمان با صدمین سالگرد تأسیس آسمان‌نماها برگزار شد و بر نقش این مراکز فرهنگی-آموزشی در ترویج علم نجوم تأکید ویژه‌ای داشت. در همین راستا، ایران نیز در پخش زنده ۲۴ ساعته جهانی این رویداد مشارکت داشت و بخشی از این برنامه به معرفی آسمان‌نمای گنبد مینا و فعالیت‌های آن اختصاص یافت.

کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران ابراز امیدواری کرده است که این حضور پرشور و مؤثر فعالان نجوم کشور در جشن «۱۰۰ ساعت نجوم»، زمینه‌ساز توجه و حمایت هرچه بیشتر نهادهای متولی ترویج علم و فرهنگ باشد و به تقویت انگیزه و اشتیاق مردمی برای پرداختن به دانش نجوم و آسمان شب بینجامد.