راهکار‌های کاهش آلودگی هوا چیست؟

فاطمه کریمی در یادداشتی به مناسبت روز ملی هوای پاک نوشت: واقعیت این است که حفاظت از محیط زیست و صیانت از هوای پاک، بدون همراهی آحاد مردم و همکاری دستگاه‌های مسئول، ممکن نیست و در این مسیر، تقویت قوانین و مقررات بازدارنده، فرهنگ‌سازی عمومی برای مشارکت‌جویی مردم و آگاهی‌بخشی در مورد آثار و پیامد‌های تخریب محیط زیست، بیش از پیش اهمیت و ضرورت دارد. مقابله با آلودگی هوا نیز از این قاعده مستثنی نیست و به همین دلیل کاهش اثرات و عوارض این پدیده، مستلزم هماهنگی و همدلی نهاد‌های دست‌اندرکار و اقشار مختلف جامعه است.

او ادامه داد: بررسی مفاد قانون هوای پاک نشان می‌دهد از میان ۲۲۸ حکم احصاء شده در این قانون برای ۲۳ دستگاه اجرایی، تکالیف مختلفی مشخص شده است. بررسی عملکرد دستگاه‌ها در اجرای این قانون نشان‌دهنده این است که از مجموع این احکام، بخش محدودی از قانون به‌طور کامل انجام شده و مابقی یا انجام نشده و یا به صورت ناقص عملیاتی شده است. با توجه به تعدد و تنوع احکام و وظایف تصریح شده در قانون هوای پاک، علاوه بر لزوم اولویت‌بندی اقدامات و مأموریت‌ها و هماهنگی و همکاری بین دستگاه‌های مجری به منظور تحقق آنها، مشارکت تمام ذینفعان از جمله عموم مردم، رسانه‌های جمعی، سازمان‌های دولتی، تشکل‌های غیر دولتی، دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و سایر ذینفعان می‌تواند نقش مؤثری در ارتقای اثربخشی اقدامات و برنامه‌ها برای کاهش و کنترل آلودگی هوا داشته باشد.

سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران ضمن برشمردن راهکار‌های پیشنهادی برای مقابله با آلودگی هوا نوشت: در حوزه منابع متحرک ـ خودروها، موتورسیکلت‌ها و ... ـ نوسازی و برقی‌سازی وسایل نقلیه، توسعه حمل و نقل پاک، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، مدیریت خودرو‌های تک سرنشین، اسقاط خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های فرسوده، معاینه فنی به‌موقع و صحیح، ایجاد محدوده‌های کم‌آلاینده، تعیین محدودیت‌های ترافیکی، وضع عوارض تردد، تعویض یا نصب قطعات کاهنده آلایندگی وسایل نقلیه مانند کاتالیست و فیلتر ذرات، مدیریت تقاضای سفر‌های درون‌شهری، توسعه شهر الکترونیک، ارتقای استاندارد‌های آلایندگی اجباری خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های نو، اصلاح ساختار شبکه معابر شهری و ارتقای کیفیت سوخت پیشنهاد می‌شود. 

کریمی اضافه کرد: اصلاح کیفیت سوخت ورودی، نصب تجهیزات فیلتراسیون دودکش‌ها، انتقال صنایع آلاینده به نقاط دور از شهرها، وضع عوارض آلایندگی، وضع مالیات سبز، اصلاح ساختار صنایع و افزایش بازدهی فرآیند‌های صنعتی از جمله راهکار‌های مقابله با آلودگی هوا در زمینه صنایع است.

سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای تهران راهکار‌های مرتبط با حوزه نیروگاه‌ها را نیز اصلاح کیفیت سوخت ورودی، استفاده از منابع تجدیدپذیر به عنوان منبع انرژی، نصب تجهیزات فیلتراسیون، جانمایی نیروگاه‌ها در نقاط دور از شهر‌ها و ارتقای سطح بازدهی نیروگاه‌ها برشمرد و ضمن ارائه پیشنهاداتی در حوزه پالایشگاه‌ها نوشت: افزایش بهره‌وری فرایندها، ممنوعیت فلرینگ، اصلاح ساختار پالایشگاه‌ها و استاندارد‌های تولید و پالایش از پیشنهادات در حوزه پالایشگاه است. 

به گفته او ممنوعیت کارکرد درجای اتوبوس‌ها، استفاده از فیلتر‌های موقت برای اتوبوس‌ها در زمان استقرار در پایانه، استفاده از سیستم‌های هوشمند برای برنامه‌ریزی زمان ورود و خروج و توقف و مسافرگیری اتوبوس‌ها و انتقال پایانه‌های برون‌شهری به خارج از شهر‌ها از جمله اقدامات برای کاهش آلودگی هوا در پایانه‌های مسافربری ست.

سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوا راهکار‌هایی افزایش بهره‌وری موتورخانه‌ها و واحد‌های گرمایشی، الزام به معاینه فنی موتورخانه‌ها، ارتقای استاندارد و بهره‌وری در ساخت وسایل گرمایشی، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند پنل‌های خورشیدی برای گرمایش ساختمان، توسعه ساختمان‌های سبز و انرژی صفر، الزام به عایق‌سازی مناسب در مقررات ساخت و ساز و فرهنگ‌سازی و آموزش برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی را نیز از راهکار‌های حوزه منابع گرمایشی عنوان کرد و افزود: در حوزه فرودگاه‌ها و راه‌آهن نیز نوسازی وسایل سفر، الزام به معاینه فنی موتور هواپیما‌ها و موتور قطارها، جانمایی مناسب ایستگاه‌های راه‌آهن و فرودگاه‌ها در حاشیه شهر‌ها و در خلاف جهت باد غالب، استفاده از سیستم‌های هوشمند برای برنامه‌ریزی ورود و خروج قطار‌ها و هواپیما‌ها و زمان‌بندی حرکت و توسعه ریلی برقی پیشنهاد می‌شود.

کریمی در پایان نوشت: در این میان، شهرداری تهران در زمینه اجرای احکام و تکالیف قانون هوای پاک که بر عهده مدیریت شهری گذاشته شده است، با تمام توان تلاش کرده تا در حوزه امکانات و اختیارات خود به مأموریت‌های محوله در حوزه هوای پاک از جمله در زمینه توسعه و تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی با استفاده از وسایل نقلیه پاک که ورود آنها به تهران آغاز شده است و بخش‌های بیشتری از آن نیز به تدریج در حال ورود به کشور هستند، به خوبی عمل کند.