باشگاه خبرنگاران جوان؛ محمد امیرحسینی - فرهاد شهرکی نماینده مردم زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند در مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره احداث سد بخش‌آباد در افغانستان که باعث قطع ورودی آب به تالاب هامون در استان سیستان و بلوچستان می‌شود، گفت: همان‌طوری که اطلاع دارید برروی رودخانه هیرمند معاهده ۱۳۵۱ را داشتیم که در آن بند‌هایی وجود دارد که در مسیر این رودخانه نباید بندی و یا انحرافی ایجاد شود، اما بند انحرافی کمال‌خان ساخته شد و متاسفانه هیچ اقدام قابل ملاحظه‌ای توسط دستگاه دیپلماسی و نهاد‌های متولی انجام نشد که این باعث شد عملاً بر روی فراه‌رود، خاشرود و رود‌های دیگر که ورودی‌های دریاچه هامون هستند، متاسفانه سد بسیار بزرگی به اسم بخش‌آباد ساخته شود که یک سد مخزنی است و مخزن آن حدود یک میلیارد و سیصد و پنجاه میلیون متر مکعب ظرفیت دارد و می‌تواند تقریباً تمام آورده رودخانه‌های مختلفی را که مقصدشان هامون بوده را در خودش ذخیره کند همچنین با کانال‌هایی که زده شده و پیش‌بینی‌هایی که شده می‌خواهند بخش کشاورزی خود را در آن قسمت توسعه دهند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس اظهار کرد: بحث حقآبه تالاب بین‌المللی هامون باید توسط کشور‌ها براساس معاهدات بین‌المللی رعایت شود، اما همان‌طور که می‌دانید وقتی ما در رود هیرمندی که قرارداد داشتیم کاری نکردیم باعث شد که آنها به‌راحتی چند سد بسازند و با توجه به اینکه طالبان در هیچ‌کدام از مجامع بین‌المللی مختلف وابسته به سازمان ملل و بقیه سازمان‌ها نیست عملاً کار را بسیار سخت کرده است.

این نماینده مجلس بیان کرد: ما جلسات مختلفی در کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی داشتیم که تقریباً ۱۲ دستگاه متولی در زمینه پیگیری حقآبه و مسائل مرزی را دور هم جمع کردیم و نکته‌ای که در جلسه مشخص بود اینکه هر بخشی به‌صورت مجزا یکسری کار‌هایی را انجام می‌دهد و هیچ اطلاعی هم از کار‌های هم ندارند و این کار‌ها عملاً در بیست سال گذشته که خشکسالی بوده هیچ‌کدام منتج به نتیجه نشد.

شهرکی تصریح کرد: نامه‌ای برای رئیس‌جمهور نوشتیم و براساس اصل ۱۲۷ قانون اساسی از وی خواستیم که یک نماینده ویژه‌ای را در این خصوص معرفی کند و جلساتی در نهاد ریاست‌جمهوری با حضور هر ۱۲ دستگاه داشته باشیم تا بتوان یکسری برنامه‌هایی را به‌صورت منسجم و برنامه‌ریزی شده داشته باشیم و پیگیری‌هایی را دستگاه‌های ۱۲گانه باید انجام دهند و بتوانند شرایطی ایجاد کنند که بتوان در زمینه خروجی حقآبه تالاب بین‌المللی هامون در زمینه سد کاری را انجام دهند چراکه ما معتقد هستیم اگر سد و کانال‌ها ساخته شوند و کشاورزی و باغداری در کشور افغانستان شکل بگیرد قطعاً آن موقع از نظر اثر مسائل اجتماعی و منطقه‌ای نمی‌توان کاری کرد و باید قبل از اینکه سد بخش‌آباد افتتاح و آبگیری شود حقآبه تالاب بین‌المللی هامون دیده شود.

عضو کمیسیون انرژی مجلس می‌افزاید با توجه به اینکه بخش قابل توجهی یعنی بیش از پنج میلیون نفر افغانستانی در کشور ما هستند من فکر می‌کنم که دولت اهرم‌هایی را برای اینکه بتواند از آنها استفاده کند، دارد و از پروژه‌های منطقه‌ای که باعث ایجاد مشکلات خیلی جدی برای مردم سیستان می‌شود جلوگیری کند، چون همه ما می‌دانیم که ممکن است بتوانیم از دریای عمان و پروژه‌های دیگر، آب شرب مردم را تامین کنیم و مشکل مردم در آب شرب را حل کنیم، اما همان‌طور که می‌دانید هامون اگر آبگیری نشود و آب نداشته باشد باعث می‌شود که طوفان‌های ریزگرد شرایط بسیار سختی را برای مردم ایجاد کند، چون آن موقع مردم دیگر هوا نخواهند داشت، اما مشکل آب شرب را می‌توان با لوله‌کشی حل کرد، لذا در آن موقع تنها راهکاری که می‌توان گفت این است که مردم باید کوچ کنند.

نماینده مردم زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند در مجلس گفت: با توجه به اینکه رهبر معظم انقلاب یک جمله بسیار اندیشمندانه و خردمندانه‌ای مبنی براینکه سیستان تنگه احد جمهوری اسلامی ایران است، بیان کردند پیام این سخن آن است که مردم در منطقه سیستان بمانند و نباید تنگه احد جمهوری اسلامی را ترک کنند لذا باید برای هوای مردم که وصل به تالاب هامون است یک فکر جدی شود تا بتوانیم شرایط را برای ماندگاری مردم در آنجا ایجاد کنیم.

شهرکی بیان کرد: در آن زمان که یک دولتی در افغانستان وجود داشت در یکسری از مجامع بین‌المللی حضور داشتند و ایران با افغانستان معاهده ۱۳۵۱ را داشت، اما به راحتی اجازه دادیم که بر روی رودخانه هیرمند بند‌های انحرافی مثل کمال‌خان ساخته شود و در قبال آن سکوت کردیم و اگر تحرکاتی در حد مکاتبه کردیم به حدی بی‌اثر بود که هیچ‌وقت دولت‌های مختلفی که در افغانستان بودند سر سوزنی به آنها توجه نکردند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس تاکید کرد: من اطلاع دارم که حتی برای یک روز هم کار احداث بند کمال‌خان تعطیل نشد و طبق برنامه زمان‌بندی پیش رفت و شرایط فعلی بسیار شرایط بدتری است، چون افغانستان دیگر جزو هیچ معاهده‌ای نیست و به هیچ قرارداد بین‌المللی حتی در بخش‌های مختلف اجتماعی احترام نمی‌گذارد.

نماینده مردم زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند در مجلس اظهار کرد: کشور افغانستان از بیکاری بسیار جدی رنج می‌برد. در سفری هم که خود من به افغانستان داشتم شاهد این بودم که مردم به‌دلیل بیکاری شرایط بسیار نامناسبی دارند و علت مهاجرت به کشور‌های مختلف که بیشترین آن به سمت ایران است، بیکاری مردم است.

این نماینده مجلس بیان کرد: وقتی بیش از پنج میلیون نفر از اتباع افغانستان در کشور ما هستند و ما هم شرایطی ایجاد کردیم که آنها می‌توانند کار خود را در بخش‌های مختلف انجام دهند و هیچ‌وقت فشاری نیاوردیم که کشورمان را ترک کنند باید این موارد در روابط دیپلماتیک با کشور افغانستان مدنظر قرار بگیرد و از این حسن‌نیتی که در چهل سال گذشته که افغانستان با جنگ‌های داخلی رو‌به‌رو بود و کشور ما همیشه یک همسایه‌ای بود که میزبان آنها بود و مثل خیلی از کشور‌ها که مهاجرین را در اردوگاه‌ها محصور می‌کنند، هیچ‌وقت آنها را در هیچ اردوگاه کاری نبردیم و اتباع افغانستان از روز اول در کل کشور ما پراکنده بودند و این موارد بسیار مهم است و باید یادآوری شود.