پایگاه چابهار؛ جهش ایران در پرتابگر‌های سوخت مایع نیمه سنگین

باشگاه خبرنگاران جوان - حسن سالاریه؛ رئیس سازمان فضایی ایران درباره حوزه اختیارات و مأموریت‌های سازمان فضایی ایران افزود: سازمان فضایی ایران یک نهاد حاکمیتی و به نوعی دبیرخانه شورای عالی فضایی محسوب می‌شود و هماهنگ‌کننده میان همه دستگاه‌هایی است که در صنعت فضایی فعالیت می‌کنند.

وی گفت: مجموعه وزارتخانه‌های دفاع، علوم و ارتباطات و پژوهشگاه‌های وزارت ارتباطات، هوا فضا و دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و بخش خصوصی که با معاونت علمی ریاست جمهوری در ارتباط هستند در برنامه‌های فضایی کشور فعالیت می‌کنند و در کشوری که این فعالیت‌ها به صورت گسترده در نهاد‌های مختلف انجام می‌شود وجود یک نهاد هماهنگ‌کننده، سیاستگذار و نهادی که بتواند برنامه صنعت فضایی را به صورت یکپارچه میان بخش‌های مختلف انجام دهد ضرورت دارد و این نقش اصلی سازمان فضایی ایران است.

رئیس سازمان فضایی ایران گفت: رئیس شورای عالی فضایی هم شخص رئیس جمهور است و دبیرخانه آن شورا، سازمان فضایی محسوب می‌شود و برنامه‌های صنعت فضایی در آن شورا مصوب و سپس اجرا می‌شود.

وی با اشاره به برنامه ده‌ساله فضایی کشور که در بازه زمانی سال‌های ۱۴۰۱ تا ۱۴۱۰ است افزود: این برنامه از دل شورای عالی فضایی در آمده است و محتوای برنامه را دبیرخانه شورای عالی فضایی که سازمان فضایی ایران است با هماهنگی دستگاه‌های متعددی که همکار سازمان فضایی و مجری برنامه‌های صنعت فضایی هستند تهیه کرده است و این برنامه به صورت منظم در جلسه شورای عالی پایش می‌شود.

سالاریه افزود: آخرین جلسه شورای عالی فضایی ۱۴ بهمن ۱۴۰۳ بود که با حضور رئیس جمهور برگزار و گزارشی از عملکرد برنامه ۱۰ ساله فضایی کشور خدمت آقای پزشکیان ارائه شد و در این جلسه آخرین وضعیت برنامه و احیاناً مصوبات جدید برای شتاب‌گیری بیشتر و اصلاح مسیر اتخاذ شد.

رئیس سازمان فضایی ایران گفت: برنامه ۵ ساله هفتم پیشرفت کشور هم برش ۵ ساله همین برنامه ۱۰ ساله فضایی است و سازمان فضایی ایران برنامه‌های توسعه زیرساخت و صنعت ماهواره و پرتابگر را از طریق وزارت ارتباطات و مجلس به تصویب رساند که در حال اجراست.

وی درباره دستاورد‌های سال گذشته صنعت فضایی کشور افزود: بر اساس برنامه ۱۰ ساله فضایی کشور در بخش‌های مختلف، تکالیف مشخصی در صنعت فضایی ایران دیده شده که شامل بخش‌های زیرساخت، توسعه صنعت ماهواره و پرتابگر‌ها و توسعه کاربردی سازی تصاویر و داده‌های صنعت فضایی و حوزه علوم و اکتشافات فضایی است.

سالاریه افزود: در حوزه زیرساخت چندین بخش زیرساختی مهم داریم که برهمین اساس، پایگاه پرتاب ملی فضایی در منطقه چابهار در حال تأسیس است که پیشرفت خوبی در سال گذشته داشتیم و ان‌شاءالله بهره‌برداری از مرحله نخست امسال انجام می‌شود.

وی گفت: اواخر سال گذشته شرایط پایگاه به نحوی بود که ما امکان پرتاب فضایی داشتیم که الان هم در حال برنامه‌ریزی هستیم که نخستین پرتاب‌های آزمایشی را به زودی از همین پایگاه انجام دهیم.

سالاریه گفت: مرحله نخست (فاز اول) پایگاه، مربوط به پرتاب‌های سوخت جامد است که قاعدتاً امسال افتتاح می‌شود و درباره فاز دوم پایگاه هم مطالعات خوبی در سال‌های گذشته انجام شده است و در سال گذشته مطالعات اولیه تکمیل و حتی محتوای لازم برای انعقاد قرارداد آماده شد و امسال فاز دوم را که مربوط به پرتابگر‌های سوخت مایع نیمه سنگین است کلنگ زنی خواهیم کرد.

رئیس سازمان فضایی ایران افزود: این پایگاه موقعیت ویژه‌ای در کشور ایران و منطقه دارد و می‌تواند دروازه فضایی ایران برای ورود به بازار‌های بین‌المللی باشد؛ زیرا پرتاب و مدارگذاری ماهواره باید به‌گونه‌ای باشد که نیاز‌های کشور‌های مختلف را برای رسیدن به مدار‌های مختلف تأمین کند.

وی گفت: ما پرتاب‌های خورشید آهنگ و پرتاب‌های در شیب‌های مختلف مداری را باید از طریق همین پایگاه انجام دهیم و با توجه به نزدیکی موقعیت جغرافیایی پایگاه به شرایط آب‌های آزاد و اقیانوسی و نزدیک‌تر بودن پایگاه به موقعیت خط استوا، شروع پرتاب‌های ژئو می‌تواند از همین پایگاه باشد.

سالاریه در پاسخ به سؤالی مبنی بر این که آیا با بهره برداری کامل پایگاه فضایی چابهار، پرتاب ماهواره‌هایمان از پایگاه‌های دیگر کشور‌ها همچنان ادامه خواهد یافت؟ افزود: در صنعت فضایی معمولاً همه از ظرفیت پایگاه‌های همدیگر استفاده می‌کنند؛ پنجره و زمان پرتاب، آماده‌سازی پایگاه و پرتابگر خیلی اهمیت دارد و این که می‌گوییم پایگاه چابهار نقش بین‌المللی ویژه دارد به همین دلیل است که این پایگاه در کنار پایگاه‌های دیگری که در دنیا خدمات می‌دهند قرار می‌گیرد.

وی گفت: اکنون حدود ۱۱ کشور هستند که خدمات پرتاب می‌دهند و کشور ایران هم یکی از همین کشورهاست، اما همه پرتاب‌های ماهواره در کشور، پرتاب‌های بومی خودمان بوده است و به کشور‌های دیگر خدمت ندادیم و همان طور که ما برخی پرتاب‌هایمان را به کشور‌های دیگر می‌سپاریم کشور‌های دیگر هم می‌تواند خدمات پرتابشان را به ما بسپارند و این خدمات، متقابل و در دنیا، مرسوم و مانند خدمات مسافری است و نگاه اقتصادی به صنعت ماهواره در سایه همین ارتباط‌های متقابل تحقق پیدا می‌کند.

رئیس سازمان فضایی ایران در ادامه به ایستگاه‌های زمینی اشاره کرد و گفت: ایستگاه‌های زمینی ما برای کنترل و دریافت داده‌های ماهواره در سال گذشته پیشرفت خوبی داشت و دو ایستگاه مهم شمال شرق (چناران) و شمال غرب (سلماس) امسال باید طبق برنامه ۱۰ ساله فضایی به بهره برداری برسد که پیشرفت‌ها قابل قبول است و امیدواریم طبق برنامه پیش برویم و بهره برداری از این دو ایستگاه ابتدای امسال آغاز شود.

وی افزود: هم اکنون ایستگاه‌های زمینی ماهدشت و قشم در حال فعالیت هستند که سال گذشته ارتقا عملکرد و زیرساخت داشتند و سال گذشته آنتن باند ایکس قشم عملاً به بهره برداری رسید و اکنون خدمات می‌دهد و در ماهدشت هم مشابه این عملکرد را داشتیم و جدا از ۴ ایستگاه ثابت، ایستگاه‌های سیار و موقت هم داریم که حین پرتاب‌ها به صورت خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند و به محض پرتاب ماهواره باید فرآیند آزمون در مدار از طریق ایستگاه سیار باید انجام شود تا از فرآیند سلامت ماهواره اطمینان کسب کنیم.

سالاریه گفت: یکی دیگر از زیرساخت‌های بسیار مهم و ضروری ما در توسعه صنعت ماهواره، آزمایشگاه‌ها و مراکز تجمیع و آزمون (تست) ماهواره است که این آزمایشگاه‌ها در کلاس ۵۰۰ و ۱۰۰۰ کیلوگرم در پژوهشگاه فضایی وزارت ارتباطات در حال توسعه است و زیرساخت فیزیکی، محل آزمایشگاه و احداث آزمایشگاه کلاس یک تن امسال به پایان می‌رسد و تکمیل تجهیزات به تدریج در حال انجام است.

سالاریه گفت: سال ۱۴۰۴ بخش خوبی از این مرکز تجمیع و آزمون کلاس یک تن قابل بهره برداری خواهد بود و برخی تجهیزاتش در سال‌های آینده تکمیل می‌شود، چون طبق برنامه ۵ ساله پیشرفت، پایان کلاس یک تن ما برای سال ۱۴۰۶ تا ۱۴۰۷ پیش‌بینی‌شده است.

منبع: تسنیم