«هوا» دارایی مشترک ماست/ لزوم اتخاذ رویکرد یکپارچه برای مقابله با آلودگی هوا

 انجمن علمی هوای پاک ایران در ۲۹ دی‌ماه مصادف با روز ملی هوای پاک و با انتخاب شعار «عزم ملی برای هوای پاک با انرژی تجدیدپذیر» بر لزوم توجه و کاربرد انرژی‌های پاک به منظور حفاظت از جان شهروندان با توجه به تغییرات اقلیمی به موارد زیر تاکید دارد.

از آنجا که بخش انرژی، مسئول انتشار بیش از حدود ۷۵ درصد از گاز‌های گلخانه‌ای در جهان است، هیئت بین دولتی تغییر اقلیم (IPCC) روی آوردن به تولید انرژی‌های پاک و بهبود بهره‌وری انرژی را امری ضروری به منظور پیشرفتی پایدار در قرن بیست و یکم تلقی می‌کند همچنین با توجه به اینکه سطوح ناسالم ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرومتر و دی‌اکسید نیتروژن عمدتاً ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی است، ریشه‌های مشترک آلودگی هوا و گاز‌های گلخانه‌ای به وضوح خودنمایی می‌کند. از این روست که اتخاذ سیاست‌ها و اقدامات فراگیر به منظور کاهش انتشار آلاینده‌های اقلیمی می‌تواند تأثیرات مثبت و شگرفی بر کیفیت هوا داشته باشد.

سازمان بهداشت جهانی (WHO)، حدود ۹۹ درصد از مردم جهان را متاثر از کیفیت نامطلوب هوایی می‌داند که از حدود مجاز کیفیت مطلوب هوا فراتر رفته است و سلامت آنها را تهدید می‌کند. بیش از ۱۳ میلیون مرگ در سراسر جهان هر ساله به دلیل عوامل محیطی قابل اجتناب از جمله آلودگی هوا رخ می‌دهد.

هرچند بزرگ‌ترین اثر آلودگی هوا اغلب در مناطق نزدیک به چشمه‌های انتشار مشاهده می‌شود، اما بسیاری از آلاینده‌های هوا می‌توانند در جو و در فاصله صد‌ها تا هزاران کیلومتر دورتر از چشمه انتشار گسیل شوند و تأثیرات منطقه‌ای و یا قاره‌ای برجای گذارند. به عنوان مثال ذرات گردوخاک - که حدود ۴۰ درصد از کل هواویز‌های جو پایین را تشکیل می‌دهند - می‌توانند تا یک هفته در جو باقی بمانند و بر فراز قاره‌ها منتقل شوند و تأثیرات جهانی بر بهداشت، کشاورزی، حمل و نقل، اقتصاد و اقلیم داشته باشند. هوایی که تنفس می‌کنیم دارایی مشترک است و از این رو پرداختن به تهدید آلودگی هوا به شیوه‌ای پایدار نیازمند اقدامات فوری و همکاری در همه سطوح به‌صورت یکپارچه و نظام‌مند است.

ما، اعضای انجمن علمی هوای پاک ایران بر اتخاذ یک رویکرد یکپارچه و سامان‌مند به منظور مقابله با آلودگی هوا با همکاری نزدیک‌تر در سطح ملی و با درکی مشترک از ابعاد گسترده این تهدید تاکید می‌کنیم. از این منظر اقداماتی همچون به اشتراک‌گذاری اطلاعات، شناسایی کمبود‌های علمی و مورد نیاز کشور همچنین تشویق نهاد‌ها در مقیاس ملی به منظور کاهش هرچه سریعتر ابعاد تهدید آلودگی هوا مورد تأکید است بنابراین ما از محققان، رهبران صنعت، تصمیم‌گیران و سیاستگذاران می‌خواهیم در زمینه‌های ذیل همکاری و همفکری نزدیک کنند:

- ادامه تقویت و گسترش همکاری در همه سطوح مرتبط با آلودگی هوا در مقیاس محلی و فرامرزی به‌ویژه در زمینه نظارت یکپارچه، گزارش‌دهی و به اشتراک‌گذاری تجارب و بهترین رویه‌ها. این موضوع شامل تقویت و یکپارچه‌سازی سیاست‌ها، ظرفیت نهاد‌ها با هدف توسعه دانش، ابزارها، پایش زمینی و داده‌ها به منظور اجرای سیاست‌های مؤثر کاهش آلودگی هوا و ظرفیت‌سازی می‌شود.

- توسعه یک شبکه ملی جامع پایش زمینی آلاینده‌های جوی، همراه با مدل‌های شبیه‌سازی آلودگی هوا. شبکه‌ای که جامعه علمی را با تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان به‌صورت هماهنگ از وضعیت توزیع آلاینده‌های جوی در سطح کشور آگاه و ارائه مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های لازم به منظور مشاوره در مورد نحوه برخورد با آلودگی هوا را ممکن کند.

- شناسایی منافع مشترک اقدامات و اولویت‌بندی سیاست‌هایی که هم‌افزایی‌های مدیریت و کاهش آلودگی هوا را در سطح ملی به حداکثر رساند. از این رو علاوه بر هم‌افزایی اقدامات، منافع ملی نیز به حداکثر می‌رسد و خطر شکست سیاست‌ها کاهش خواهد یافت.

- توسعه اقدامات دانش‌محور به منظور مدیریت آلودگی هوا

- اجرای یکپارچه قانون هوای پاک در کشور توسط تمامی دستگاه‌های مسئول و مجری بدون کم و کاست.